Rani Putzeys (26) is het creatieve brein achter het ecologisch verantwoorde juwelenmerk NIEF COLLECTIEF dat ze samen met haar vriend Dries Bangels twee jaar geleden oprichtte. Extra detail is dat de biologisch afbreekbare juwelen worden geprint met een 3D-printer.

Ik ontmoet Rani en Dries in hun nieuwe woonst in Diest, dat ook onderdak moet bieden aan een gloednieuw atelier. Ze zijn nog in volle verhuis, maar midden in de vooralsnog lege living is toch een gezellige eettafel geknutseld. ‘Het atelier komt boven te staan, maar dat zal pas in januari af zijn.’ Terwijl Dries wat aan de chauffage prutst om die aan de praat te krijgen, is Rani al druk in de weer met het zetten van koffie en het halen van verse speculaas.  Alles wat ze zeggen over die Limburgse gastvrijheid is waar.

De geboorte van NIEF COLLECTIEF was het resultaat van een simpel optelsommetje. Technisch tovenaar Dries kocht een 3D-printer en modejunk slash grafisch designer Rani wilde een projectje op zichzelf beginnen. Een en een werd al snel twee. Rani: ‘Ik hou van jongs af aan al van juwelen, en dan vooral specialere juwelen. Volgens mij kan je een outfit eigen maken door een in het oog springend juweel te dragen. Dries had ondertussen het idee om 3D te gaan printen. Hij had voor een schappelijke prijs een 3D-printer op de kop getikt waarop ik meteen zei: oké, ik ga daar juwelen mee maken. Vanaf dat punt zijn we aan het experimenteren geslagen.’

Ready…set…print

Rani en Dries hebben allebei nog een hoofdberoep. Nief Collectief is vooralsnog een extra project van het koppel. Rani: ‘Voor mijn vaste job ben ik ook heel de dag aan het ontwerpen, ik werk als modeontwerpster voor JBC. Daar ben ik ingerold na mijn stage als grafisch ontwerper. Ik combineerde Nief Collectief nog een hele tijd met een fulltime en sinds kort heb ik besloten om nog vier vijfde te gaan werken zodat ik mij meer kan richten op Nief Collectief. Dries werkt nog steeds fulltime dus het is echt iets wat we er ’s avonds na ons werk bijnemen.’

‘Zo’n 3D-printer is best toegankelijk om aan te kopen. Onze eerste printer heeft Dries zelf in elkaar gezet. Hij had een bouwpakket gekocht van iemand die de onderdelen zelf ook 3D had geprint. Zulke printers vallen goed mee van prijs. Ondertussen hebben we ons een tweede, duurdere exemplaar aangeschaft omdat we nu volop bezig zijn met de juwelen. Die gebruiken we puur voor de juwelen, zodat we constant kunnen blijven leveren. De andere gebruiken we nu vooral voor de kleuren en als we ons eens aan een nieuw experiment willen wagen.’

‘De grondstoffen waarmee we de juwelen maken vallen relatief goed mee qua prijs, maar daar komt ook nog eens elektriciteit bij kijken en de machine zelf. Ook het zilver dat we gebruiken is best wel prijzig. We kiezen bewust voor echt zilver omdat veel mensen last hebben van nikkelallergieën. En ik vind het zelf ook niet fijn als je oorbellen aandoet en je gaatjes groen worden.’

Drie voor de prijs van twee

De taken binnen Nief Collectief zijn duidelijk verdeeld. Rani is het creatieve talent en tekent nieuwe ontwerpen uit. Ook de afwerking en communicatie zijn haar domein. Dries houdt zich dan weer bezig met de technische uitwerking. Maar eigenlijk hebben ze nog een derde vennoot: de machine. ‘De printer kan eigenlijk zelfstandig zijn werk doen wanneer wij hem helemaal hebben geprogrammeerd. Ik maak de ontwerpen en Dries voert ze uit. Hij maakt de files klaar en zet het juiste programma op naargelang wat we willen printen. Alles wordt laag per laag ingesteld op bijvoorbeeld temperatuur en diepte. Allemaal cijfertjes. Vanaf dat gebeurd is kan de printer zelf aan de slag. We zetten de machine ook ’s nachts op zodat de print klaar is wanneer we opstaan. Het is al gebeurd dat we een tijdje later gaan kijken en dat in de plaats van een juweel een soort spinnenwebje klaarlag. (lachje) Ondertussen hebben we het printen vrij goed onder controle en gebeurt dat heel zelden. We zijn er dan ook al twee jaar mee bezig.’

‘De duur van het proces hangt af van het juweel dat je wil maken. Eén paar kleine oorbellen kan relatief snel geprint worden, maar wij proberen altijd de hele plaat vol te leggen omdat dat beter is voor de kwaliteit van de print én minder elektriciteit verbruikt. Als ik er een tijdsperiode op moet plakken gaat dat vanaf drie uur en naargelang het type juwelen kan dat oplopen tot acht uur.’

‘We hebben ook al eens geëxperimenteerd met een langere print. Dat ging toen om een schoen. Ik had het idee om schoenen te gaan ontwerpen maar dat project hebben we weer opgeborgen. Het duurde veel te lang en het was heel moeilijk om uit te voeren. Maar het was een leuk experimentje.’

Close the loop

Rani en Dries vinden het ook belangrijk om ecovriendelijk te werken. Alle materialen die ze gebruiken zijn duurzaam. Van de producten waarmee de juwelen gemaakt worden, tot de materialen waarmee de pakketjes worden ingepakt. ‘Duurzaamheid is iets waar we fel me bezig zijn. De grondstof waar we mee printen is PLA (red. polymelkzuur), dat is een materiaal gemaakt van maïs en andere zetmeelrijke planten. Het duurt niet lang voor dat materiaal is afgebroken, maar het heeft wel de juiste temperatuur nodig. Dat is iets dat ons een beetje afstootte.’

https://www.instagram.com/p/BvEDMrxFeM6/

‘Op zoek naar een alternatief, botsten we op een ander soort PLA, dat composteerbaar is. Die kan je op je eigen composthoop gooien en dan gaat het snel composteren. Jammer genoeg gaan ze de productie stopzetten omdat die PLA niet makkelijk print, het materiaal zet zich niet vast genoeg. Daarom zijn we op het idee gekomen om de juwelen die mislukten of waar iets mee mis was terug te nemen en iets nieuws mee te maken. Ook dat is iets wat we nog aan het uittesten zijn, alweer een experiment’ (lachje)

‘We proberen onze juwelen qua vorm zo minimalistisch mogelijk te houden. Omdat ik daar zelf het meest fan van ben, maar ook om zo min mogelijk afval te maken. De printer kan wel ingewikkeldere designs aan. Als ik iets opstaand wil printen kan hij dat, maar dan moet hij daartussen support printen. Dat zijn lijntjes die er daarna uit moeten. Hij kan het dus wel, maar we kiezen er bewust voor dat niet te doen om omdat het pure verspilling is. Met simpele vormen kan je ook al zoveel doen. Binnen een beperking kan je ook heel creatief zijn, vind ik. De limieten zorgen ervoor dat we niet té zot gaan doen.’ (lacht)

Als Rani geïnspireerd raakt, of een aantal nieuwe ideeën heeft, kan zo’n maakproces snel gaan. ‘Ik kom thuis met een idee, dat kan zijn nadat ik een dag met de trein ben weggeweest, en dat teken ik dan op papier of in Adobe Illustrator met de juiste afmetingen erbij. Dries tekent het dan over in een 3D-programma. Dat wordt omgezet in en 3D-printprogamma, waarbij het ontwerp wordt verdeeld in laagjes en dan komen dus de temperaturen aan te pas.’

Verkooppunten

NIEF COLLECTIEF heeft een online webshop, maar wie de oorbellen graag eerst van naderbij bekijkt kan terecht in een van de verkooppunten. Van die verkooppunten hebben ze er maar liefst tien, waarvan eentje over de grens, in Keulen. ‘We zijn heel klein begonnen, vaak printten we voor vrienden en kennissen. Een half jaar later hadden we al een aanvraag van een winkel om te verkopen. Dat was Harvest Club in Leuven. Nog geen week later volgde een winkel in Berchem. Allebei hadden ze ons gevonden via Instagram. Zo is het eigenlijk altijd gegaan. De winkels vonden ons steeds, wij zijn nooit naar hen gestapt om te vragen of ze ons merk wilden verkopen.’

‘Soms is het moeilijk alle bestellingen bij te houden, zeker ook met de verkooppunten omdat het moeilijk is in te schatten wanneer die gaan bestellen. Soms komen al die bestellingen tegelijk beginnen, zoals onlangs. Ik wil die dan ook zo snel mogelijk bedienen, en dan heeft Dries mij geholpen met alle juwelen. Dat is uitzonderlijk, meestal doet hij enkel het technische.’

NIEF COLLECTIEF is zeker en vast succesvol te noemen, toch zit rentenieren er nog niet meteen in. ‘Ik ben helemaal geen commerciële madame. Ik heb gewoon prijzen op mijn juwelen geplakt die ik correct vond. Ik hoop er op termijn volledig van te kunnen leven. Alleen, omdat ons plan niet meteen was om via winkels te verkopen hebben we de marges die de winkels nemen niet in onze prijzen gecalculeerd. We wilden onze verkoopprijzen ook niet heel veel opkrikken omdat we vonden dan onze juwelen nog steeds betaalbaar moeten blijven. We gaan er voorlopig dus niet rijk worden, maar het is wel allemaal heel tof om te doen. ‘

https://www.instagram.com/p/Bl9wW8bjQ2G/

‘Het is wel grappig te zien dat het ene juweel meer verkoopt in de ene stad en een ander juweel het in een andere stad weer goed doet. In Leuven verkopen de grotere oorbellen beter, hier in Diest verkopen de kleine dan weer beter.  We verkopen is sommige winkels al meer dan een jaar en ze blijven nieuwe collecties aankopen. We geloven zelf in ons product, maar we blijven wel verrast dat er zoveel interesse blijft.

Iedereen in ‘t NIEF

‘Ik hoop nog heel veel juwelen te maken en heel veel mensen tegen te komen die onze juwelen dragen. We zien nu af en toe iemand met onze juwelen rondwandelen. Gisteren was er iemand op Blokken met een paar van onze oorbellen. Ik kende haar totaal niet. Het is al de derde keer dat er iemand op tv komt met onze juwelen en dat is heel fijn om te zien. Ik heb dat toen op Instagram gegooid en zo ben ik in contact gekomen met die mevrouw. Heel fijn om te weten waar ze haar juweel dan vandaan heeft.

‘Als we verder in de toekomst durven kijken is een echte, fysieke winkel een droom om ooit te doen. Maar op dit moment zijn we blij met de verkooppunten die we hebben. We hebben voorlopig meer dan genoeg om handen.’

Ananasleer

 Juwelen zullen altijd de core business blijven maar het collectief is niet vies van een artistiek uitstapje hier en daar. Ooit vatten ze al het idee aan om schoenen te printen, en dat is niet het enige experiment. ‘Handtassen hebben we ook al geprobeerd. Dat was een project samen met een collega van mij. We wilden handtassen maken uit ananasleer, omdat dat ook duurzaam is. We hebben geen volle handtas gemaakt maar wel het handvat geprint. Dat prototype is klaar, maar het is een heel arbeidsintensief werk, omdat mijn collega alle handtassen met de hand in elkaar moet steken.’

‘Voor de feestdagen hebben we een feestcollectie uitgebracht met een groter aandeel van goud en zilver. Ik ben nu opnieuw aan het experimenten met ananasleer, maar dan voor de juwelen in plaats van de handtassen. Voor de rest zien we wel wat de toekomst brengt, wij gaan alleszins nog een tijdje door.’

Tekst & foto: © Eline Tuyaerts

Vroeger werd je bakker, leraar of bouwvakker. Maar wat doet de jongvolwassene vandaag om zijn wekelijkse pintjes te verdienen? In Job For Joy brengen we aparte verhalen over ongewone jobs.