Believer of anti-vaxxer? Vorige week brachten we u een artikel waarbij de meningen van een aantal studenten lijnrecht tegenover elkaar werden gesteld. Maar hoe zit het nu juist? Wie heeft gelijk? Professoren en vaccinatie-experten Pierre Van Damme (Universiteit Antwerpen) en Corinne Vandermeulen (KU Leuven) geven duiding bij 7 uitspraken van studenten.

Maar eerst even opfrissen. Wat doet een vaccin precies? ‘Een vaccin doet hetzelfde als wat een ziekte doet’, legt Van Damme uit. Als we in contact komen met een ziekte, gaan we antistoffen ontwikkelen. Bij een volgend contact herkent ons lichaam de ziekte en maakt het opnieuw diezelfde antistoffen aan. ‘In een vaccin zitten dus stukjes van een ziekte. Doordat ons afweersysteem een zeker geheugen heeft, herkent ons lichaam na een vaccin de ziekte. En op dat moment kan het dan veel sneller een grote hoeveelheid antistoffen aanmaken.’

‘Wanneer je dus in contact komt met de microbe, -nadat je gevaccineerd bent wel te verstaan- zal die ziekte jou niet kunnen infecteren’, zegt Vandermeulen.

1.‘Vaccins zijn belangrijk om je omgeving te beschermen. Als je de ziekte niet kunt krijgen, kun je ook niemand besmetten.’

‘Door jezelf te laten vaccineren ga je je inderdaad beschermen tegen een aantal belangrijke en ernstige infectieziekten’, zegt Vandermeulen. ‘Ziekten waarvan is aangetoond dat ze een aanleiding zijn voor ernstige complicaties en zelfs overlijden.’

‘Bovendien is er, indien we voldoende mensen kunnen vaccineren, ook sprake van kudde-bescherming’, voegt Van Damme daaraan toe. ‘Als we een vaccinatiegraad van 95% halen, kunnen de overige 5%, die niet kunnen gevaccineerd worden omwille van bijvoorbeeld een kankerbehandeling, genieten van een groepsimmuniteit.’

2.‘Vaak worden er hormonen toegevoegd aan vaccins. En ook combinatievaccins zijn gevaarlijk.’

 ‘Zo’n informatie wordt inderdaad verspreid op anti-vaccinwebsites’, betreurt Vandermeulen. ‘Het gaat om foute informatie. Men stelt heel hoge eisen bij vaccins en wij als onderzoekers zouden nooit toelaten dat vaccins mensen ziek kunnen maken.’

‘Er worden nooit hormonen toegevoegd aan vaccins’, reageert Van Damme. ‘Dat is puur fake news. En over de veiligheid van combinatievaccins is onderzoek gedaan. Die is hetzelfde als bij een vaccin voor 1 ziekte.

‘Soms kan er wat jeuk of roodheid ontstaan, en een klein aantal mensen krijgt wat koorts, maar die gaat vanzelf weer weg’, legt hij uit. ‘Bij 1 op 1.000.000 gevallen is er sprake van een ernstige allergische reactie.’ Maar dat weegt volgens hem niet op tegen de kans op overlijden bij bijvoorbeeld mazelen. Die is 1 op 1.000. ‘En bij die combinatievaccins heb je trouwens minder last van jeuk of roodheid, want je krijgt maar 1 prikje.’

3.‘Ik wil gewoon dat informatie rond het onderwerp open gedeeld wordt. En dat iedereen voor zichzelf kan beslissen.’

‘Er is maar 1 vaccin wettelijk verplicht en dat is polio’, zegt Vandermeulen. ‘Over alle andere vaccins kun je zelf beslissen. Ze worden slechts aanbevolen.’

‘Er worden nooit hormonen toegevoegd aan vaccins. Dat is puur fake news.’

‘Maar hoe weet je of de informatie die je vindt correct is?’, dat is volgens Van Damme het echte probleem. ‘De informatie of de website van het Agentschap Zorg en Gezondheid, Kind en Gezin of de Wereldgezondheidsorganisatie is gecontroleerd. Maar voor hetzelfde geld kan je terechtkomen op een website die na 20 jaar nog steeds beweert dat het vaccin voor mazelen autisme veroorzaakt. Dan ga je de foute kant op.’

4.‘Mijn mama werkt in een rusthuis en voor haar is het extra belangrijk dat ze gevaccineerd is.’

‘Voor haar en natuurlijk voor de mensen die in het rusthuis leven’, beaamt Van Damme. ‘Oudere mensen hebben vaak al wat onderliggende ziektes. Dan wil je niet dat het personeel nog infecties binnenbrengt.’

Vandermeulen bevestigt dat: ‘Het is extra belangrijk dat gezondheidswerkers gevaccineerd zijn, zodat ze kwetsbare mensen niet besmetten.’ Ze legt ook uit dat je in het begin van een besmetting vaak nog geen symptomen hebt. ‘Maar je kan wel al anderen besmetten op dat moment.’

5.‘Ik kan mij toch niet tegen elke ziekte vaccineren, want dan gaat mijn lichaam kapot door de chemicaliën en hormonen.’

‘We vaccineren dan ook niet tegen elke ziekte’, reageert Van Damme. ‘Hoewel een vaccin tegen een snotneus misschien een gat in de markt zou zijn, kijken we naar wat echt belangrijk is. Wat veroorzaakt een serieuze ziektelast of zelfs hospitalisatie en sterfte?’

Vandermeulen benadrukt nogmaals dat er geen hormonen in vaccins zitten. ‘En de vaccins die momenteel gratis te verkrijgen zijn, zijn stuk voor stuk tegen ernstige ziektes.’

6.‘Al die ziektes zijn toch uitgeroeid? Hebben we vaccins dan wel nog nodig?’

‘Sommige ziekten komen inderdaad minder voor’, zegt Vandermeulen. ‘Maar dat is juist omdat we zo’n hoge vaccinatiegraad hebben in Vlaanderen.’ Dat we die één keer behalen is trouwens niet genoeg. ‘We moeten die echt jaar na jaar opnieuw zien te bereiken.’ Tot de ziekte écht uitgeroeid is.

‘Wat veroorzaakt een serieuze ziektelast of zelfs hospitalisatie en sterfte?’

‘Eens de ziekte uitgeroeid is, mag je wel stoppen met vaccineren’, zegt Van Damme ook nog. ‘Maar momenteel zitten we helaas niet in zo’n luxueuze situatie.’

7.‘Er is nog altijd een kans dat je kinderen bepaalde ziektes krijgen. Een vaccin kan dat voorkomen. Daar dient het voor.’

‘Een vaccin beschermt geen 100%’, bekent Van Damme. ‘Maar de bescherming van de meeste vaccins ligt tussen de 95 en 100%. En als voldoende mensen het doen, is de hele groep beschermd.’

‘Je kan jezelf niet beschermen tegen alle ziektes, maar de vaccins die er zijn, werken wel’, vat Vandermeulen samen. ‘Jaarlijks voorkomen vaccins over de hele wereld 6 à 8 miljoen overlijdens.’

Tekst en foto: © Ianthe Van Dyck

Elke maandag, woensdag en vrijdag vind je op onze website een artikel dat deel uitmaakt van een mysteriereeks. Iedereen is een beetje achterdochtig. Op Wary Wednesday zoeken we uit achter welke complottheorieën een beetje waarheid schuilt.