Liefhebbers van de recent overleden Antwerpse kunstenaar Panamarenko kunnen vanaf acht februari terecht in het S.M.A.K. (Stedelijk museum voor Actuele Kunst). Het museum in Gent organiseert vanaf dan de tentoonstelling ‘.Uit de Collectie | Panamarenko’.

 ‘Eigenlijk stond deze tentoonstelling al langer gepland’, zegt Jeroen Staes van S.M.A.K. ‘Net zoals de tentoonstelling in de galerij Campo & Campo in Antwerpen, werd deze tentoonstelling georganiseerd ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van de kunstenaar’. Alleen zal Panamarenko zelf het niet meer mogen meemaken. Hij overleed op 14 december 2019 op 79-jarige leeftijd

Antwerps wonderkind met een passie voor luchtvaart

Panamarenko (echt naam Henri Van Herwegen) is een Antwerpse kunstenaar, ingenieur, uitvinder, fysicus & visionair. Hij staat voornamelijk bekend om zijn assemblages van vliegtuigen, ballonnen, duikpoten, vogels en helikopters. Zijn artiestennaam is een anagram voor Pan American Airlines and Company. Hij was in de ban van alles wat met de luchtvaart te maken had. Panamarenko deed hierdoor onderzoek naar beweging, vlucht, gravitatie & ruimte.

Voor kunstkenners is Panamarenko een van de belangrijkste Belgische beeldhouwers van de twintigste eeuw. Zijn schaalmodellen worden geëxposeerd over heel de wereld. Zijn werk is hyperrealistisch, maar of de vliegtuigen effectief kunnen vliegen weet niemand. In 2005 kondigde Panamarenko aan dat hij ging stoppen als actief kunstenaar. Na zijn ‘pensioen’ schonk hij zijn voormalige huis – alsook zijn oude atelier en inboedel – in de buurt van het Antwerpse Sint-Jansplein aan het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA). Sinds een zevental jaar is zijn atelier ook toegankelijk voor het publiek.

Sleutelkunstenaar van het S.M.A.K.

Het S.M.A.K. heeft altijd een heel speciale band gehad met Panamarenko. De voormalige directeur van het museum – Jan Hoet – was fan van zijn werk. Zo was zijn werk ‘Deltavliegtuig P – 1 Piewan’ het allereerste kunstwerk dat het museum ooit aankocht voor zijn permanente collectie. In 1980 volgde de aankoop van het grootste werk dat Panamarenko ooit gemaakt heeft: ‘The Aeromodeller’ (zie coverfoto). De kunstenaar hier heeft drie jaar aan gewerkt, en voor Panamarenko zelf was het zijn belangrijkste creatie ooit.

Tijdens de tentoonstelling ‘.Uit de Collectie | Panamarenko’ kan je de gehele collectie van de kunstenaar die het museum bezit, bezichtigen. ‘We tonen enkel werken uit de collectie van het S.M.A.K. Daarnaast exposeren we ook kunstwerken werken die wij in langdurige bruikleen hebben van de collectie van de Vlaamse Gemeenschap’, aldus Jeroen Staes.

Naast sculpturen zullen er ook veel van Panamarenko zijn tekeningen te bewonderen zijn. Staes: ‘De focus van de tentoonstelling ligt eigenlijk op het werk op papier van de kunstenaar’. De tekeningen zijn voornamelijk technische schetsen die het realisatieproces van zijn assemblages en beeldhouwwerken tonen. De tekeningen zijn erg geliefd onder de liefhebbers. Het S.M.A.K. beschouwt zijn eigen collectie van Panamarenko als een van de hoekstenen van het museum.

De tentoonstelling ‘.Uit de Collectie | Panamarenko’ is vanaf 08/02/2020 te bezichtigen in het S.M.A.K. Er is geen einddatum bekend. Voor meer tickets en info kan u terecht op de website van het S.M.A.K.

Tekst: © Julie Driessen
Foto’s: © S.M.A.K.