14/06/2020

Coronacrisis: humor in paniek

Volgens gezondheidspsycholoog Johan Zaman (Ku Leuven) is humor in crisistijden een normale reactie: ‘Humor is een gezonde manier om met spanningen en moeilijke situaties om te gaan. Dat er veel memes gepost werden, is dus perfect normaal. Zeker bij jongeren is het een populaire vorm van communicatie.’

Ook Tom Borremans ,tekenaar van Sociaal incapabele Michiel, bekend van het tv-programma ‘De ideale wereld’, vindt het belangrijk dat humor overeind blijft: ‘Mensen eens laten lachen in deze tijden ik vind dat wel belangrijk. Ik weet zeker dat het de pijn kan verlichten. Het zou ook vreemd zijn om dat als humorist te negeren en daar geforceerd in een bocht om te gaan.’

https://www.instagram.com/p/CAAu53nAmRa/

Natuurlijk zijn er ook situaties waar je beter niet mee lacht. Dat vindt ook professor Zaman: ‘Humor mag niet leiden tot het bagatelliseren van de situatie of stigmatisering, wat in het begin misschien wel het geval was. Naderhand is dat verminderd, toen men de ernst van de situatie begon in te zien.’

Zo is lachen met doden of risicogroepen iets wat helemaal niet kan voor Borremans. ‘Dat soort dingen, dat zou ik absoluut nooit doen. Want daar voel ik mezelf heel slecht over.’

De humor sloeg om toen het land in lockdown ging en mensen moesten wennen aan de toestand. Maar daar zijn we goed in volgens Zaman: ‘Mensen zijn in staat zich snel aan nieuwe situaties aan te passen.’

 

Evolutie van de humor

Hoewel er nooit overdreven racistische of foute moppen zijn geweest, maakten jongeren in het begin toch memes die op het randje waren. Hoe komt het dat jonge mensen soms over de grens gaan? ‘Ik denk dat hoe jonger je bent hoe minder je rekening houdt met wat een mop kan aanrichten. Ik had dat vroeger zelf ook. Jongere mensen hebben nog niet zoveel meegemaakt en beseffen niet wat een mop allemaal kan aanrichten’, aldus Borremans.

Ondertussen lachen jongeren meer en meer met de quarantaine en de situatie waarin we leven. Volgens Zaman speelt afstand een belangrijke rol. ‘Aanvankelijk was corona voor studenten nog ver van hun bed. Jongeren voelen zich ook makkelijk untouchable. Maar toen corona in Europa doorbrak, begon dat gevoel bij jongeren te veranderen en veranderde ook de humor.’

Hoewel Corona nog altijd leeft in ons land lijkt de ergste golf ondertussen voorbij. Maar mensen blijven moppen en memes maken over nieuwe onzekerheden. Zo vragen steeds meer mensen zich af of ze de huur kunnen blijven betalen of het hoofd boven water houden. En zolang Corona voor onzekerheden zorgt, zolang zullen er moppen en memes over gemaakt worden. Want humor is ideaal om met onzekerheid en angst om te gaan, zolang je er anderen niet nodeloos mee kwetst.

 

Tekst: Simon Dupont

Beeld: Tom Borremans