Op eerste kerstdag lanceert de Amerikaanse animatiestudio Pixar de nieuwste animatiefilm Soul op streamingplatform Disney+. Het is de eerste Pixar-film met een Afro-Amerikaans personage in de hoofdrol. Een primeur voor de filmstudio die de laatste jaren steeds meer aandacht besteedt aan diversiteit.

De film gaat over Joe Gardner, een muziekleraar die ervan droomt in een jazzclub te spelen. Wanneer die droom bijna uitkomt, belandt zijn ziel na een ongeval in The Great Before. Een plek waar zielen gevormd worden voor ze naar aarde gaan. Daar leert hij ziel 22 kennen die mee op zoek gaat naar een manier om terug bij zijn lichaam te komen voor het te laat is.

Afro-Amerikaanse representatie

Na een Mexicaans hoofdpersonage in Coco vertelt Pixar het verhaal van een Afro-Amerikaanse man in New York City. Amerikaans acteur Jamie Foxx leent zijn stem aan Joe. Ook Tina Fey, bekend van Saturday Night Live, en Broadway-ster Daveed Diggs zijn te horen in de film.

 

Dit bericht bekijken op Instagram

 

Een bericht gedeeld door Disney (@disney)

Pixar hecht veel belang aan correcte representatie. Zo bracht het team een bezoek aan jazzclubs in Manhattan en een lokale barbershop. Co-director Kemp Powers, zelf Afro-Amerikaans, stapte in het project toen Joe nog maar een ruwe schets was. Hij bleek, als muziekcriticus met een passie voor jazz, veel gelijkenissen te hebben met het personage en verwerkte zijn eigen ervaringen in de film.

Een mislukte poging tot diversiteit

Ondanks de eerste positieve reacties ontstonden er twijfels na het zien van de trailer. Fans waren bezorgd dat Soul de zoveelste animatiefilm zou worden waar people of colour een groot deel van film transformeren in dieren of wezens. Dit gebeurde eerder in The Princess and the Frog waar ze veranderen in kikkers en Spies in Disguise waar het hoofdpersonage een duif wordt.

Frederik Dhaenens, docent Mediastudies aan de Universiteit van Gent, begrijpt de bezorgdheid. ‘Het is belangrijk dat mensen zichzelf kunnen herkennen. Wanneer het personage van gedaante verandert, is het Afro-Amerikaanse aspect minder visueel herkenbaar waardoor identificatie moeilijk wordt’, legt Dhaenens uit. ‘Wanneer je dat visuele wegneemt, kan je niet zeggen dat je bijdraagt aan diversiteit.’

‘Het is niet omdat we een diverse cast te zien krijgen, dat de representatie kwalitatief is. Sommige producers zijn enkel bezig met checking the boxes’

‘Het is niet omdat we een diverse cast te zien krijgen, dat de representatie kwalitatief is. Sommige producers zijn enkel bezig met checking the boxes. “Hebben we een zwart personage? Hebben we een vrouwelijk personage?” Dat zorgt voor een vlakke verhaallijn waar de diversiteit geen meerwaarde heeft,’ aldus Dhaenens.

Volgens co-director Powers is er nog te weinig representatie van people of colour in de animatie-industrie, zowel op als achter de schermen. Frederik Dhaenens: ‘Niet iedereen moet meteen als co-director aangesteld worden, maar er moet zeker gewaakt worden over de diversiteit binnen het team.’

De maatschappelijke rol van de media

Vooral bij niet-animatiefilms is er volgens Frederik Dhaenens de laatste drie jaar een trend te merken. Door de opkomst van streamingplatformen zijn ze veel commerciëler beginnen denken. Producenten beseffen dat ze bepaalde doelgroepen niet bereiken en beslissen content te maken waarmee ze die groepen aanspreken.

‘Populaire media worden zich meer en meer bewust dat ze een grote rol spelen in de beeldvorming en dat ze een maatschappelijke rol moeten aannemen, niet enkel commercieel of entertainend’, zegt Dhaenens.

Hoopgevende vooruitzichten 

‘Ik ben benieuwd of het iets eenmaligs is en we hierna weer een reeks van twee of drie witte prinsessen krijgen. Er is ook niet maar één Afro-Amerikaanse gemeenschap. Daarom is het belangrijk om niet altijd hetzelfde personage te tonen, maar ook daar diversiteit te omarmen,’ aldus Frederik Dhaenens.

Bij Disney en Pixar lijkt het alvast de goede kant op te gaan. Tijdens Disney’s Investor Day 2020 kondigde het bedrijf verschillende films en series aan waarin cultuur een belangrijke rol gaat spelen. In 2021 komen Vietnam en Colombia aan bod in Raya and The Last Dragon en Encanto. Prinsessen Tiana en Moana krijgen hun eigen serie op Disney+ en Walt Disney Animation Studios werkt samen met het Afrikaanse entertainmentbedrijf Kugali aan de serie Iwájú’.

Tekst: Kimberly Sinnaeve, foto’s: © Pixar