Het Arecibo Observatorium in Puerto Rico. Voor het gewone publiek enkel bekend uit onderstaande scène van de James Bond film ‘Golden Eye’.  Toch was hij van enorm belang voor de wetenschap en de mensheid. Was, want dinsdagnacht 1 december stortte de telescoop na jarenlange verwaarlozing in. Er vielen gellukig geen gewonden, het observatorium eromheen werd enkele weken geleden ontmanteld en geëvacueerd.

Het pronkstuk van het observatorium, de Arecibo telescoop, werd gebouwd in 1963. Maar liefst 53 jaar lang was hij de grootste spiegeltelescoop ter wereld. Pas in 2016 zou hij overtroffen worden door de Five-hundred-meter Aperture Spherical Telescope (kortweg de FAST) in China. Om te kunnen begrijpen wat de impact van dit tragisch voorval is voor de astronomen wereldwijd, en voor de astronomie in het algemeen, sprak ik met Christophe Marqué. De radio-astronoom (Radioastronomen bestuderen hemellichamen met radiofrequenties. red.) aan het Koninklijk Observatorium in Brussel kon me vertellen dat dit voorval inderdaad een grote impact zal hebben, voor sommige onderzoeksdomeinen meer dan andere.

‘Je moet in de eerste plaats begrijpen dat de Arecibo Telescoop een echte allrounder was. Hij werd in zowat elk onderzoeksdomein van de fysica en astronomie ingezet. De telescoop was ook onderdeel van een wereldwijd netwerk van telescopen, die samen één gigantische virtuele telescoop vormden ter grootte van de Aarde zelf. Die ingewikkelde techniek heeft de naam ‘VLBI‘ en zorgde voor enorm gedetailleerde radiobeelden. Hiermee droeg de telescoop bij aan tal van ontdekkingen en onderzoeken.’ verduidelijkt Christophe.

‘Zijn belangrijkste functie was waarschijnlijk het detecteren van asteroïden die misschien op Aarde kunnen inslaan. De Arecibo telescoop was dan misschien wel gedateerd, maar wel enorm precies en makkelijk te hanteren. Hij heeft enorm veel gedaan voor de wetenschap en zal zeker en vast gemist worden’, sluit Christophe af. Je moet geen paniek hebben over een mogelijke inslag van een asteroïde op Aarde met catastrofale gevolgen. Christophe verzekerde me dat er genoeg andere telescopen zijn die dit verlies kunnen opvangen.

Tekst en foto’s: © Robbe Debraekeleer