Smile in 3, 2, 1 en scan je kamer. Beweeg je ogen niet te veel naar links of rechts en zorg ervoor dat je zeker geen geluid maakt. Wanneer je al examens of toetsen aflegde met de extensie Proctorio herken je het wel. Krijg jij soms het gevoel dat Proctorio jouw privacy schendt? Ik gebruikte de tool zelf al verschillende keren en voel me telkens heel ongemakkelijk bij de situatie. 

Proctorio is een van de grootste online proctoring tools. Sinds de uitbraak van het coronavirus wordt het programma vaak gebruikt door hogescholen en universiteiten. De tool filmt studenten tijdens het maken van een tentamen en controleert je oog- en hoofdbewegingen, je scherm en geluiden. Enkele studenten van de Tilburg University, de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam startten afgelopen jaar een petitie tegen de digitale surveillance. Deze werden door duizenden studenten ondertekend. Er zijn duidelijk twijfels over deze manier van werken.

Je moet dit en je mag niet dat
Als je een test aflegt met Proctorio word je op voorhand gewaarschuwd dat je zal gecontroleerd worden vanop afstand. De extensie vermeldt duidelijk wat er allemaal opgenomen zal worden: de beelden die ze filmen met je webcam, jouw oogbewegingen, computeraudio, wat er gebeurt op je beeldscherm, websites die je bezoekt en jouw identiteitskaart. Er worden je ook beperkingen opgelegd. Zo mag je enkel werken in de full screen mode, geen nieuwe tabbladen openen, niets downloaden, niets printen, je klembord niet gebruiken, je cachegeheugen niet verwijderen en niet met je rechtermuisknop klikken. Kan jij er nog aan uit? Ik vind het moeilijk. Bij het lezen van al deze regels en beperkingen krijg ik al een stevige portie stress mee. En dan ben je nog niet eens aan je test begonnen.

In de volgende stap moet je toestemming geven om je scherm te delen. Er wordt dan gecontroleerd of je webcam en microfoon werken en of je een goede verbinding hebt. Dat lukt bij mij nooit van de eerste keer. Dan panikeer ik even en probeer ik het nog eens in de hoop dat het werkt. Het examen kan bijna beginnen. Het programma raadt nog een laatste keer aan om de toiletten te gebruiken, een slokje water te drinken en je op je gemak te zetten. 

I just signed a @theactionnet petition: #Google: Listen to reviews & remove #Proctorio’s spyware from the Chrome store!https://t.co/QykHAg76rX

— Alvaro Silvio (@AlvaroAlvaro) March 14, 2021

Smile in 3, 2, 1
Nu is het tijd om je identiteitskaart of studentenkaart te scannen. Je moet je kaart in een klein kadertje proberen krijgen zodat ze deze automatisch kunnen vastleggen. Ook dat is altijd een gedoe. De kwaliteit van mijn webcam is niet zo goed waardoor ik het gevoel heb dat de gegevens niet altijd leesbaar zijn. Ik moet dit proces altijd minstens drie keer proberen vooraleer het goed genoeg is. Ik voel me ook onveilig om persoonlijke gegevens zo duidelijk voor mijn webcam te houden. Het voelt alsof er iemand meekijkt. Vervolgens vragen ze je om te glimlachen en worden er drie foto’s van je genomen als onderdeel van de cameratest. Heel ongemakkelijk. Bovendien worden alle gegevens tot zes weken bewaard.

De laatste stap voor je je examen kan beginnen is het filmen van je kamer. Je volledige kamer om precies te zijn, niet enkel je bureau. De hele omgeving moet duidelijk zichtbaar zijn. Dit vind ik al sinds mijn eerste ervaring met de tool schending van mijn privacy. Veel studenten werken aan een bureau in hun slaapkamer. Ik vind een slaapkamer een heel persoonlijke plek, een veilige plaats waar je kan ontspannen en je thuis voelt. Het is een onaangenaam gevoel om jouw schoolomgeving toegang te geven tot een plaats die maar een beperkt aantal mensen gezien hebben. Het zorgt ervoor dat ik school en privé heel moeilijk kan scheiden. Daarbovenop deel ik een kamer met mijn zus, waardoor ik haar persoonlijkheid ook voor een deeltje film tijdens het scannen van de kamer. Ik voel me daar heel oncomfortabel bij. 

Stress, stress en nog eens stress
Proctorio brengt voor mij heel wat stress met zich mee. Omdat ik weet dat ze mij filmen en controleren gedraag ik me automatisch anders. Ik kan niet doen alsof er niets aan de hand is, omdat ik constant het gevoel krijg dat er iemand naar mij staart. Hierdoor kan ik mij niet honderd procent concentreren. Ik ben tijdens het afleggen van een test of examen bang dat mijn oogbewegingen als fraude worden beschouwd, dat mijn kat aan de deur komt miauwen of dat de deurbel zou gaan. Ik liet tijdens een test voor het vak Engels eens mijn balpen op de grond vallen en wist niet hoe ik moest reageren. Raap ik hem op? Of telt dat dan als fraude? Ik vond dit een heel onnatuurlijke reactie. Ik begrijp dat Proctorio de makkelijkste manier is om te controleren of studenten niet spieken, maar het voelt niet goed aan. Het kan studenten stress bezorgen en hen ongemakkelijk laten voelen. Ik zal heel blij zijn als ik al mijn examens en testen opnieuw op de campus kan afleggen. 

Tekst: Dewy De Leeneer, foto: © Dewy De Leeneer