Regisseurs Pablo Eekman en Jozef Devillé zetten ons op een reis doorheen archiefbeelden van de VRT met hun filmdocumentaire ‘Paradigma’. Eerder werkten ze samen aan ‘The sound of Belgium’, een duik in het verleden van de VRT-archieven die smaakte naar meer. De archiefbeelden houden halt langs zeven paradigma’s die ons wijzen op de uitdagingen van vandaag zoals het klimaat, oorlogen en hongersnoden. We zitten vast in het concept van de samenleving waar de geschiedenis zich blijft herhalen. De essayistische filmdocumentaire zet veel op ons bord en laat alvast niet op onze honger zitten.

Een korte introductie van regisseur Pablo Eekman bereidt ons voor op het aankomende uur en een half. De sfeer van een maandagavond dringt door in het Filmhuis van Mechelen, aangezien vooral gepensioneerden de zaal met ons delen. Wat zouden jongvolwassenen immers moeten bijleren? ‘Het is toch maar geschiedenis?’ Zonder te veel vooroordelen leunen we achterover in onze stoel en wissen we alle paradigma’s waarop onze hersenspinsels gebaseerd zijn.

De film stelt de realiteit in vraag en laat de kijker bewust nadenken over het verhaal van zijn bestaan. Met de ondersteunende stem van muzikante Meskerem Mees vertellen de zeven paradigma’s geld, rijkdom, orde, democratie, waarheid, groei en succes meer over de mens. De verhalen die we delen, zijn verwerkt in tradities en gewoontes, verweven in onze cultuur. Denk maar aan de Amerikanen en Canadezen die op de vierde donderdag van november Thanksgiving vieren, om stil te staan bij de alledaagse dingen des levens. Of wij Belgen die halsreikend uitkijken naar een goed pakje friet. Dat kan smaken, zeker wanneer je terugkomt van een lange reis in het zuiden van Frankrijk of een plezierreisje naar de Bahama’s.

De paradigma’s slepen ons mee. Het paradigma van rijkdom toont ons hoe geld tot aanzien, invloed en macht kan leiden. De kloof tussen arm en rijk laat een onvermijdelijke leegte zien op een dichtbevolkte planeet. De regisseurs maken ons bewuster en sporen aan onze eigen paradigma’s te herdefiniëren. Alleen wij als samenleving zijn in staat tot het creëren van verandering. Daarbij kunnen we niet altijd hopen op hulp van bovenaf. Het vuur valt niet altijd te blussen en ademen lukt, maar niet op deze manier. Pablo Eekman en Jozef Devillé blazen met ‘Paradigma’ nieuw leven in de verhalen van de toekomst. De filmdocumentaire kan je bekijken in de Roma in Antwerpen op 22 oktober en in de Sphinx Cinema in Gent op 7 november. De film kan je ook huren of kopen via de website watchparadigmathemovie.be.

Tekst: Lilan Halwyn

Foto: Gemaakt door AI