In de podcast Het uur van de waarheid van VRT, wijdt presentator Dennis van de Buijs een aflevering aan natuuramnesie, en hoe ook in ons hoofd dieren kunnen uitsterven. Wetenschappers blijven steeds proberen om uitgestorven diersoorten in de natuur te herintroduceren. ‘Een aantal wetenschappers doet het voor sensatiezucht’, vertelt Raoul Van Damme, professor Evolutionaire Biologie aan Universiteit Antwerpen.

Volgens cijfers van werelddierenorganisatie WWF wordt bijna 30 percent van de planten- en dierensoorten in onze wereld bedreigd. Dit komt onder andere door stropers, illegale dierenhandel en leefgebieden die door ontbossing en mens-dierconflicten verdwijnen. De tegenpool van uitsterven is de-extinctie, het proces waarin organismen gegenereerd worden die een al uitgestorven soort zijn of daar toch zeer sterk op lijken. Tot op heden zijn er nog geen uitgestorven diersoorten succesvol geherintroduceerd in de natuur.

Grote zoogdieren

‘Het voornaamste argument om uitgestorven diersoorten opnieuw in de natuur te introduceren, is dat je daarmee automatisch ook allerlei andere organismen weer introduceert’, vertelt Raoul Van Damme, professor Evolutionaire Biologie aan universiteit Antwerpen. ‘Op die manier kan je een ecosysteem dat niet meer bestaat, opnieuw “creëren” via die diersoort.’

De professor haalt het fenomeen van empty forest syndrome aan. Dat wil zeggen dat bomen en struiken vruchten aanmaken maar er geen dierensoorten zijn om de vruchten op te eten. Daardoor kunnen de zaden niet verspreid worden over de volledige habitat. ‘Als dit fenomeen lang blijft aanhouden, gaan na verloop van tijd ook die bomen en struiken ophouden te bestaan.’

Sensatiezucht

Als je uitgestorven diersoorten terug introduceert in de natuur, zullen de voedselketens dan niet verstoord worden? ‘Dat kan zeker gebeuren, al beland je snel in een filosofische kwestie: welke soort vind je belangrijker? De olifant die nog leeft of de mammoet die je wil introduceren?’, zegt professor Van Damme.

‘De voornaamste drijfveer van een aantal wetenschappers is pure sensatiezucht en dat is de verkeerde manier om aan de-extinctie te doen.’ Van Damme hamert vooral op de noodzakelijke voorwaarden: ‘Zorg ervoor dat die dieren op de juiste plek geherintroduceerd worden. Ze mogen geen schade berokkenen aan bestaande ecosystemen en dieren, maar ook niet aan zichzelf.’

Een moeilijk en ingewikkeld proces

Een uitgestorven dieren- of plantensoort zomaar opnieuw introduceren is niet zo simpel. Zo zijn er al verschillende pogingen ondernomen om de wollige mammoet te herintroduceren. Die pogingen zijn tot op heden nog steeds onsuccesvol geweest. Afhankelijk van de methode die wetenschappers gebruiken, kruipt er ook ontzettend veel tijd en geld in. Gekoppeld aan de voortdurende ethische kwesties, maakt dat het een zeer langzaam proces zal blijven.

Tekst: Céline De Munter
Foto: via PxHere