Julie Zwijgt: ‘Bij open castings primeert authenticiteit’
Julie zwijgt, het langspeeldebuut van regisseur en coscenarist Leonardo van Dijl – alsook de Belgische inzending voor de Oscars – ging recent in première op Film Fest Gent. In de film vertolkt de debuterende actrice Tessa Van den Broeck met verve de hoofdrol van Julie, een beloftevolle jonge tennister wiens coach plotseling geschorst wordt vanwege grensoverschrijdend gedrag. Het succes van deze en andere recente Belgische films onderstreept hoe fris, nieuw talent een krachtige impuls geeft aan Belgische cinema.
Een wereldpremière en twee prijzen op de Semaine de la Critique in Cannes, een selectie als Belgische inzending voor de Oscars, en onderweg de steun van de Japanse toptennisster en voormalige nummer één van de wereld Naomi Osaka. De debuutfilm van Van Dijl wordt warm onthaald. Evenals de acteerprestatie van nieuwkomer en tennisspeelster Tessa Van den Broeck. Dat haar talenten verder reiken dan het tennisveld, bewijst ze op het witte doek.
‘Het was de eerste keer dat ik acteerde, dus alles was nieuw en spannend. Al kan ik me geen betere eerste acteerervaring voorstellen. Ik stond samen met mijn hond, familie en vrienden op set. Het merendeel van de tijd bevond die set zich in mijn natuurlijke habitat; een tennisveld. Ik speelde een rol die dicht bij mijn eigen ervaringen lag, wat het relatief makkelijk maakte om me in te leven in het personage’, zegt Van den Broeck.
Authenticiteit boven bekendheid
De focus tijdens het casten van Julie lag vooral op authenticiteit, volgens casting director Sien Josephine Teijssen: ‘Het was voor Leonardo heel belangrijk dat de actrice de mentaliteit van een topsporter begreep. Tennis is zowel fysiek als mentaal een veeleisende sport, en we wilden dat die intensiteit op het scherm tot uiting kwam. Tessa begreep die wereld door en door. De sportieve uitdagingen en de mentale discipline die nodig zijn voor topsport zijn bekend terrein voor haar. Dat zorgde ervoor dat ze niet alleen de technische aspecten van de sport perfect neerzette, maar ook de innerlijke strijd van het personage overtuigend wist te vertalen naar het scherm.’
‘Onbekende acteurs geven het publiek de kans om zich volledig in het verhaal te verliezen, zonder afleiding van eerdere rollen of associaties.’
–Sien Josephine Teijssen (Sien Josephine Casting)
Tessa Van den Broeck is een opvallend voorbeeld van hoe nieuw talent Belgische fictie niet alleen een nieuwe impuls geeft, maar ook hoe debutanten door hun authenticiteit bijdragen aan de kracht van een verhaal. ‘Werken met onbekend talent biedt vooral de meerwaarde van een soort frisheid en authenticiteit. Het geeft het publiek de kans om zich volledig in Julie’s verhaal te verliezen, zonder afleiding van eerdere rollen of associaties. Als casting director is het ook een mooie kans om een platform te bieden aan jonge of onervaren acteurs. Het is bijzonder om te zien hoe zij zich binnen een project ontwikkelen en groeien, en ik vind het belangrijk om hen die ruimte te geven’, aldus Teijssen.
Van tennisveld tot witte doek
Het castingproces verloopt in zulke gevallen ietwat anders dan bij het casten van bekende acteurs, waarvan castingdirectors vaak al weten wat ze in huis hebben. Waar de focus normaal meer ligt op de specifieke eisen van de rol en de chemie met andere acteurs, is het casten van nieuw talent eerder een ontdekkingsproces ten huizen van Sien Josephine Casting: ‘Bij een open casting call kijken we naar potentieel en proberen we in te schatten hoe ver iemand kan groeien in een rol. Het is een delicate balans tussen intuïtie en begeleiding.’
‘Mijn trainer stuurde mij de casting call door via een berichtje. Onder lichte dwang van mijn zussen schreef ik me in – want wat was de kans dat ze mij zouden kiezen? (lacht). Maar dan heeft Leo dat toch gedaan, en daar ben ik heel blij om’, vertelt Van den Broeck.
Rode draad in succesvolle Belgische cinema
Het succes van jonge, debuterende hoofdrollen lijkt een rode draad te zijn in Belgische cinema. Zo trokken Eden Dambrine en Gustav De Waele vorig jaar samen met Lukas Dhont naar de Oscars met ‘Close’, vertolkte de jonge Rosa Marchant de hoofdrol in Veerle Baetens’ geprezen regiedebuut ‘Het Smelt’ en mag ook Cathalina Geeraerts de hoofdrol in een Fien Troch-film (‘Holly’, red.) al op haar cv zetten.
Volgens filmjournalist Lieven Trio is dat het logische gevolg van de kleine poel bekende jeugdacteurs in België: ‘Moesten regisseurs zich beperken tot ervaren kinder- en tieneracteurs, zouden voortdurend dezelfde gezichten terugkeren. In die leeftijdscategorie zijn er nu eenmaal nog niet veel bekende acteurs. Vandaar wordt de zoektocht vaak opengetrokken naar fris, ongezien talent.’
‘Tessa vertelde Leonardo tijdens de casting dat ze volgend jaar ofwel verpleegkunde zou gaan studeren, ofwel bij de Para’s zou gaan.’
-Lieven Trio
‘Dat geeft je de mogelijkheid om je zoektocht te baseren op een specifieke uitstraling. Leonardo zag in Julie een bepaalde zachtheid én volharding die hij terugvond in Tessa, die tijdens de casting vertelde dat ze volgend jaar “ofwel verpleegkunde zou gaan studeren, ofwel bij de Para’s zou gaan”. Vissen in een vijver van drie à vier bekende 16-jarige actrices zou je in die zoektocht beperken.’
The End?
De acteerprestaties van eerdergenoemde debutanten werden internationaal opgemerkt. Ze vielen dan ook allen in de prijzen. Zo won Marchant (‘Het Smelt’, red.) de Special Jury Award voor Beste Acteerprestatie op het Amerikaanse Sundance Film Festival en werd ze genomineerd voor een Ensor. Dambrine (‘Close’, red.) won de prijs voor Beste Acteur op het filmfestival in Sevilla en werd bekroond tot Beste Jong Mannelijk Talent op Les Magritte du Cinéma. En ja, ook Cathalina Geeraerts won een prijs voor haar acteerprestatie in ‘Holly’: de Bisato d’Oro Award op het filmfestival in Venetië.
Maar desondanks de ontdekking van de nieuwe acteertalenten, blijft het vervolg van een acteercarrière opvallend vaak uit. ‘Er zijn verschillende redenen waarom jonge acteurs na hun eerste film niet meteen naar het scherm terugkeren. Vaak gaan ze na het filmen terug naar hun “normale” leven, zoals school of andere verplichtingen. Daarnaast komt het vaak voor dat hun eerste rol perfect op hen is afgestemd, waardoor ze niet automatisch geschikt zijn voor andere soorten rollen. Meestal verstrijkt er ook veel tijd tussen de opnames en de release van een film, waardoor acteurs ouder worden en bijvoorbeeld in een lastigere leeftijdscategorie terechtkomen. Dat zien we vooral bij kindacteurs, die snel veranderen en opgroeien’, aldus Teijssen.
Bekende bijrollen als uithangbord
Hoewel debutanten als Tessa Van den Broeck elke vorm van scepsis wat betreft acteertalent al snel de kop indrukken, spelen bekende gezichten onlosmakelijk een belangrijke rol in het aantrekken van publiek. In het geval van Julie Zwijgt werden de ouders van Julie vertolkt door de bekende Vlaamse acteurs Koen De Bouw en Ruth Becquart (eveneens co-scenarist, red.).
Een succesformule volgens Lieven Trio: ‘Bekende namen in de cast trekken nu eenmaal een breder publiek aan. Zulke acteurs bieden het publiek een houvast: “Als Koen De Bouw meespeelt, dan zal het wel goed zijn!”’
Dit bericht op Instagram bekijken
Maar het zou ongehoord zijn om De Bouws of Becquarts talent te reduceren tot louter een uithangbord. Het evenwicht dat bekende acteurs op de set brengen, is minstens even belangrijk. ‘Koen en Ruth vormden echter een vangnet voor de onervaren Tessa. Het is belangrijk dat onervaren talent omringd wordt door getalenteerde acteurs op wie ze kunnen terugvallen en die hen kunnen ondersteunen’, aldus Teijssen.
‘Ruth en Koen hebben Julie mee vorm gegeven’, voegt Van den Broeck eraan toe. ‘Net zoals bij tennis: hoe beter je tegenspeler, hoe beter je zelf wordt. Ik heb enorm veel bijgeleerd van hen en alle tips proberen toe te passen. Het was een eer om samen met hen het verhaal van Julie te mogen vertellen.’
Tekst: Maud Reekmans
Beeld: © Nicolas Karakatsanis