Uit de PANO-reportage van eerder deze week bleek dat in het OCMW van Anderlecht te gemakkelijk leeflonen worden uitgekeerd. Normaal gezien kan je pas in aanmerking komen voor zulke uitkeringen na grondig sociaal onderzoek. Maar door een teveel aan dossiers ontstaan er gaten in het systeem.

Het krijgen van een leefloon begint bij de aanvraag van iemand met beperkte middelen. Die meldt zich aan bij het OCMW van zijn eigen stad of gemeente. Dan heeft het OCMW 30 dagen tijd om een sociaal onderzoek te voeren en op basis daarvan een beslissing te maken. In dat onderzoek bekijkt een maatschappelijk assistent onder meer of de persoon effectief op het vermelde adres verblijft en of de persoon alleenstaande of samenwonend is. Die factoren kunnen een invloed hebben op het uitgekeerde bedrag.

“Iedereen die te weinig middelen heeft, kan een uitkering aanvragen,” zegt Danira van het sociaal huis in Mechelen.“De hoeveelheid van het bedrag hangt af van heel veel factoren. Of je samenwoont, spaargeld hebt, student bent. Ook voor alleenstaanden of mensen die samenwonen kan het bedrag variëren.”

Sinds 1 mei bedraagt het maandelijks leefloon voor een samenwonend persoon in principe 858,97 euro. Iemand die alleenstaande is heeft recht op 1288,46 euro. Als je samenwoont en een gezin ten laste hebt, heb je recht op 1741,29 euro. “Die bedragen kunnen dus wel veranderen naargelang de specifieke situatie waar iemand in zit.”

In het sociaal huis van Mechelen gaat het er een stuk rustiger aan toe dan in Anderlecht

Waar ging het mis in Anderlecht?

De meest recente PANO-reportage bracht meerdere problemen aan het licht. Anderlecht is een gemeente met een hoge Armoedegraad. Het logische gevolg is dat maatschappelijk assistenten verdrinken in een zee van te behandelen dossiers. Bovendien worden de wachttijden hierdoor te lang en verloopt de dienstverlening traag. De periode van 30 dagen waarbinnen het sociaal onderzoek moet gebeuren, kan zo gemakkelijk een paar maanden op zich laten wachten. Dat onderzoek moet ook ieder jaar opnieuw plaatsvinden om te kijken hoe de situatie van een leefloner geëvolueerd is. Ook het onderzoek zelf laat vaak de wensen over. Uit de PANO-reportage bleek dat het adres van  mensen die zich aanmelden bij het OCMW van Anderlecht niet eens gecontroleerd werd. Zo kunnen mensen in principe vanuit eender welke stad of gemeente, aan de hand van een vals adres honderden euro’s aan leeflonen buitmaken. Ook een huisbezoek van de maatschappelijk assistent is verplicht. Bovendien blijkt dat de voorzitter van het OCMW in Anderlecht, Lofti Mostefa (PS), hoogstpersoonlijk mensen ontvangt die een leefloon aanvragen. Normaal behandelt een bijzonder comité deze dossiers. Het advies van de bevoegde maatschappelijk assistent weegt in dit comité het zwaarst door. Volgens onomwonenden in Anderlecht ronselt Mostefa nieuwe kiezers met zijn manier van werken.