60.000 demonstranten. Een aanzienlijke opkomst voor een betoging in Brussel. ‘Zo’n sterke mobilisatie is nodig om gehoord te worden.’

Al in de vroege ochtend verzamelen honderden stakers in het treinstation van Schaarbeek. Te voet nochtans op een halfuur van Brussel-Noord waar de betoging van start gaat. Op perron 5 wachten de vakbondsleden in een kudde op de trein terwijl een gure wind voorbijschuurt.

Onder hen Vincent T. (43). Qua uiterlijk een lid van de lokale knokploeg, maar zo vlot als de ober die aan je tafel blijft staan. ‘Ben jij die journalist? Elias, toch?’ In de verste verte is geen regen te bespeuren, maar toch heeft hij een paraplu bij. ‘Wacht even.’ Plots haalt hij een stuk karton boven met daarop een stijf portret van eerste minister Bart De Wever. Onderaan staat in knalrood ‘pourvoyeur de la misère humaine geschreven’, oftewel ‘leverancier van menselijke ellende’. Terwijl Vincent het karton vastmaakt aan de paraplu, verraadt zijn blik niet alleen dat hij er fier op is, maar ook een zekere vastberadenheid: ‘Ze kunnen niet met onze voeten blijven spelen, hé.’

Met ‘ze’ bedoelt hij de Arizona-regering. De nieuwe federale regering onder leiding van premier Bart De Wever van de N-VA heeft een aantal maatregelen genomen die bij veel vakbondsleden in het verkeerde keelgat zijn geschoten. Mensen zullen langer moeten werken, krijgen minder pensioen en werkloosheidsuitkeringen zullen worden beperkt. ‘Dit betekent de grootste sociale achteruitgang in 80 jaar’, klinkt het bij de socialistische vakbond ABVV.

De frustraties worden meteen duidelijk in de Brusselse straten. Aan de uitgang van het Noord-station wordt je meteen welkom geheten met Lily Allens Fuck You dat er door de boxen galmt. Het lied wordt om de haverklap onderbroken door ontploffingen en frisse lucht heeft plaats geruimd voor de scherpe geur van rookbommen. Aan de kant staan gepantserde politiewagens, en doorheen de straten patrouilleren agenten tussen een menselijke mierenhoop. Het lijkt wel alsof er een oorlog is uitgebroken aan het Noordplein. Vincent ziet dit anders: ‘Dit is nodig om gehoord te worden. De Wever beloofde de werkenden te steunen, maar met zijn regeerakkoord heeft hij die belofte gebroken. Wij accepteren dit niet.’

Chaos

Niet veel later lopen de gemoederen hoog op. Links en rechts waren er al bommetjes te horen, maar bij het hoofdkantoor van de Waalse partij MR wordt de al onaangename sfeer van de betoging plots grimmiger. De antifascistische beweging houdt er halt en vergelijkt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez met een fascist, Vincent roept mee.

Gewapend met luidsprekers trekken ze als soldaten richting het front. Dat front – de barricade voor het MR-gebouw – wordt bewaakt door politieagenten, verkleed als snaveldokters om de geur van rookbommen te filteren. Met borden waarop ze de liberalen als ‘nazi-collaborateurs’ afschilderen, rukken ze verder op, tot de beveiligingsdiensten hen een halt toeroepen. Maar die halt wordt door de antifascisten genegeerd, alsof ze doof zijn geworden van hun geschreeuw.

De onverhoopte pogingen van de agenten maken plaats voor het waterkanon. Zonder genade schiet het door de lucht en doorboort het de protestborden. Ook traangas spuiten ze in het rond. Het resulteert in een oorverdovende chaos waarin de primitieve instincten op overleving naar boven komen. Mensen lopen door elkaar, struikelen en krullen ineen terwijl ze wachten op stilte. Wanneer het waterkanon stopt, is het schade opmeten. Vuurrode ogen, mankende betogers en doorweekt cameramateriaal van een journalist. Het tafereel laat een verwoeste straat achter, bezaaid met citroenen die de manifestanten gooiden.

Een vraag die toch gesteld moet worden, is of deze toestanden wel nodig zijn bij zo’n betoging, die verder vreedzaam was. ACV-lid Curd Dullaert werd geraakt door het waterkanon: ‘De politiediensten beseffen precies niet dat zij ook getroffen zullen worden door de nieuwe maatregelen van de regering. Zij zouden net aan onze kant moeten staan.’

Als bij wonder vielen er bij deze betoging geen zware gewonden, maar of die een sterke indruk heeft nagelaten, daar laat de ravage in Brussel geen twijfel over.

Tekst en foto’s: Elias Rom