Het jeugdvoetbal in België krijgt nog steeds te maken met buitensporig gedrag of attitude langs de zijlijn. Dit gaat over supporters, trainers of zelfs scheidsrechters die soms beledigend, racistisch of fysiek agressief zijn tegenover jonge voetballers of elkaar. “Een speler werd in elkaar geslagen, onze club heeft een tuchtprocedure gestart”, zegt jeugdvoetballer Gil Schreurs.

‘Jeugdmatch stilgelegd na racisme van trainer: “Wil je een Belg zijn? Speel dan als een Belg!”’ kopte HLN maandag 17 november nog in hun krant. Dit nadat een wedstrijd van de U11 (onder 11 jaar) tussen Kortemark en Lo-Reninge gestaakt werd door racistische opmerkingen van de bezoekende trainer.

Dit is niet de eerste keer dat zoiets gebeurt. In april dit jaar verscheen er nog een artikel op VRT NWS over een jeugdtrainer die ontslagen was na een racistische oproep op sociale media. De trainer had op Facebook gevraagd naar nieuwe spelers, maar met de mededeling: “Wel liefst blank, geen allochtonen”. De ontslagen trainer reageerde bij VRT NWS: “Ik had het niet mogen schrijven, maar de voorzitter vroeg me niet te veel allochtonen aan te trekken.”

Soms blijft het niet enkel bij woorden. Zo verscheen er in januari 2020 een artikel op HLN over een enorme vechtpartij na een wedstrijd van de U17 (15 en 16 jaar) in West-Vlaanderen. Tientallen spelers, ouders en trainers gingen er op de vuist nadat het geweld werd uitgelokt door verbale agressie langs de zijlijn eerder tijdens de wedstrijd. De politie moest erbij gehaald worden.

Ook in Wallonië raakten recent een coach en een ouder dan weer slaags tijdens een jeugdwedstrijd. Dit blijkt uit een artikel van HLN van 16 november, dat er zelfs beelden van deelde. Ook deze wedstrijd werd stilgelegd.

Regelgeving voor ouders

Zulke incidenten blijven vandaag de dag het ‘gemoedelijke’ jeugdvoetbal overschaduwen. Dat merkte Voetbal Vlaanderen al in 2024. In januari dat jaar startte Voetbal Vlaanderen met de campagne ‘De Zijlijn’. Een grote sensibiliseringscampagne samen met artiest Metejoor om mensen duidelijk te maken dat het verontrustend was hoeveel incidenten er langs de zijlijn gebeurden. De campagne ging van start nadat Voetbal Vlaanderen op de helft van het seizoen 2023-2024 reeds 337 meldingen van agressie op en naast het veld had ontvangen. Nooit eerder waren dat er zoveel bij jeugdwedstrijden, staat er te lezen op hun website.

Volgens Voetbal Vlaanderen is het voetbalplezier van jeugdvoetballertjes soms ‘ver te zoeken door onfatsoenlijk gedrag langs de zijlijn’. Ook in 2022 probeerde Voetbal Vlaanderen al in te grijpen en de fair play langs de Vlaamse voetbalvelden te verbeteren met de campagne #doedegijdatthuisook. Al geeft het zelf toe dat de boodschap duidelijk nog niet iedereen kon bereiken.

Net voor het nieuwe voetbalseizoen van 2024-2025 kwam Voetbal Vlaanderen met een charter voor voetbalouders. Dit was een nieuwe stap die werd genomen om te werken aan een ‘positief voetbalklimaat waar agressie geen plaats heeft’, zo lees je op de website. Er werden enkele spelregels opgesteld voor voetbalouders om het seizoen zo leuk mogelijk te maken voor iedereen. Dit is nodig, want “vorig seizoen nam het aantal meldingen van fysieke en verbale agressie op onze voetbalvelden met nog eens 5% toe. Dat is een jammere evolutie die we een halt willen toeroepen en ouders moeten hierbij helpen”, aldus algemeen directeur van Voetbal Vlaanderen Philippe Rosier op hun eigen website.

Bijna elke jeugdvoetballer heeft wel al wat dingen meegemaakt die niet thuishoren op een voetbalveld. “Ook ik heb regelmatig intimiderende reacties gekregen, voornamelijk van supporters dan”, vertelt Quinten Jacquemyn (22), ex-speler bij Lovenjoel. “Meestal waren het de supporters van dezelfde ploegen – bijvoorbeeld regiogenoten – die, wanneer je bijvoorbeeld een tackle deed, iets fout riepen.” Bij Quinten bleef het niet alleen bij woorden: “Soms werd er wel eens gespuugd, al is dat wel echt bij een kleine minderheid van de ploegen.”

Financiële sancties of puntenaftrek

Ook voetballer Gil Schreurs (18) van de Stormvogels Haasrode maakte al iets heftigs mee. “Bij een wedstrijd waren supporters van de tegenstanders een van hun spelers op het veld aan het aanzetten om met een van onze spelers te vechten. Niet veel later zijn ze op het veld beginnen vechten en is mijn ploeggenoot in elkaar geslagen”, vertelt hij. Dit kan natuurlijk niet getolereerd worden, vindt ook Gil: “Onze club heeft achteraf een tuchtprocedure voor deze ploeg aangevraagd en dit is gebeurd.”

Fysiek geweld heeft ook voetballer Kasper Hermans (Kessel-Lo) al meegemaakt. “Tijdens een wedstrijd hadden enkele supporters ruzie en werden er slagen uitgedeeld.” Ook racisme zag Kasper al eens gebeuren: “Tijdens een wedstrijd werden er racistische opmerkingen gemaakt naar een speler. De ouder in kwestie is toen weggestuurd en er werd een klacht ingediend”, zegt hij.

“Hoe je op zulke opmerkingen reageert, hangt ook af van speler tot speler”, zegt Quinten. “Ikzelf kon daar wel goed mee om en was iemand die de supporters dan nog wat extra ging uitdagen. Ik kende die mensen niet, dus het boeide me niet veel wat ze van me dachten”, vertelt hij. Voor Kasper Hermans is dit anders: “Als speler is dit helemaal niet fijn. Ik ging me nooit mengen in conflicten, maar je merkt dat het moeilijker wordt om je te focussen op de wedstrijd, waardoor iedereen gefrustreerd raakt.”

Er wordt soms wel – terecht – ingegrepen als mensen het uithangen, bevestigt Quinten. “De vader van iemand met wie ik ooit voetbalde, zette zich bewust ergens helemaal anders naast het veld en riep dan ook vaak dingen die niet hoorden. Niet zozeer op spelers, maar vaak op de scheidsrechter. Eén keer heeft de scheidsrechter die man weggestuurd, omdat het uit de hand aan het lopen was.”

“Onze trainers vertellen ons altijd dat als er zich problemen voordoen, we die aan hen moeten melden”, vertelt Gil Schreurs. Quinten neemt het allemaal niet zo serieus: “Ik speelde nooit echt op hoog niveau en dus was dat allemaal maar bijzaak. Achteraf konden we dan in de kleedkamer eens goed lachen met wat er gebeurd was. Als er iets ernstigs gebeurt, moet dat natuurlijk wel gemeld worden, maar zoiets heb ik nooit geweten.”

Over de initiatieven van Voetbal Vlaanderen blijft Quinten neutraal: “Ik denk dat sommige acties, zoals bordjes van ‘Fair-Play ploeg’, wel goed waren voor de zichtbaarheid van het probleem. Dat zal vooral helpen bij mensen die zich soms niet kunnen inhouden. Voor die enkelingen die er altijd overgaan, moeten er strengere maatregelen komen.”

“Het is moeilijk echt structurele oplossingen te vinden voor dit probleem”, zegt Kasper. Gil heeft wel een idee: “Volgens mij moeten ze strenger durven reageren wanneer een club of haar supporters zich misdragen. Een puntenaftrek of een financiële sanctie is hier op zijn plaats”, concludeert hij.

Tekst: Siebe Nijs
Uitgelichte afbeelding: © Joram Van Ossel | JVO Images