GOODMORNING MOTHERFUCKERS! Ohayōgozaimasu, minnasan!’ De traditionele begroeting van Kiryu Coco, een van Youtubes best verdienende sterren. Half draak, half meisje en door en door geïnspireerd door Japanse Anime. Met de magie van Virtual Reality technologie beginnen streamers op websites als Youtube en Twitch er heel anders uit te zien. En de fans? Die smullen ervan.

‘Virtual Youtubers’ of Vtubers explodeerden in populariteit in 2020. Een combinatie van technologische vernieuwing, grote persoonlijkheden, lockdownverveling en hier en daar een klein schandaal, zorgden ervoor dat op een jaar tijd de term Vtuber helemaal ingeburgerd is geraakt in de streaminggemeenschap.

De eerste Vtuber
De oorsprong van de Vtubers is te vinden bij de Animecultuur. De fans van Japanse tekenfilms, videospellen en speciale kledingstijl hebben zich de laatste jaren exponentieel vermenigvuldigd. De anime esthetiek is gemakkelijk te herkennen aan de grote ogen en kleurrijke stijl.

De eerste echte Vtuber begon haar carrière in 2016, maar had haar grote doorbraak in 2018. Kizuna AI is de eerste vlogger die gebruik maakte van gezichts- en lichaamsdetectie om zo een virtueel personage te creëren en video’s te uploaden. De mix van grappige filmpjes, muziek en videospellen maakte van haar snel de meest populaire Vtuber. Vandaag heeft ze meer dan vier miljoen volgers op Youtube en één miljoen op de Chinese videowebsite BiliBili. Daarmee is ze de grootste virtuele ster ter wereld en een van de meest populaire Japanse online videomakers.

No japanese, no problem
Kizuna AI mag dan haar best doen om Engels te spreken, de voertaal blijft Japans. Je zou denken dat zoiets haar beperkt tot een exclusief Japans publiek. Niets is minder waar, een van haar populairste filmpjes is waar ze herhaaldelijk de woorden ‘fuck you’ naar haar videospel schreeuwt. Hilarisch, omdat ze duidelijk niet beseft welke connotatie de woorden hebben.

De taalbarrière lijkt de Japanse Vtubers niet erg te deren. Veel Vtubers hebben een internationaal publiek gevonden. Clips met hoogtepunten worden stelselmatig voorzien van vertalingen en ondertitels en helpen met het doorbreken van die barrière. Veel animefans zijn het al van oudsher gewoon om Japanse reeksen met ondertitels te bekijken, dus de clips van de Vtubers zijn maar een kleine stap.

Technologie
Het is door de komst en ontwikkeling van online livestreaming, dat iedereen met een smartphone zichzelf op Youtube, Twitch of een andere online platform kan uitzenden. De instapdrempel is nog nooit zo laag geweest. De laatste tien jaar begint livestreaming steeds populairder te worden bij vooral jonge kijkers.

Maar het is door de ontwikkeling van goedkope face tracking technologie, dat Vtubing mogelijk werd voor iedereen. Vier jaar geleden schuilde achter Kizuna Ai een gigantisch productieteam en een heleboel hoogtechnologische snufjes. Nu kan zowat iedereen met een iets betere pc dit soort technologie in zijn of haar slaapkamer gebruiken. Dit heeft ervoor gezorgd dat zowel grote bedrijven als kleinere kanalen toegang hebben tot de Vtuber technologie. Dat heeft tot een ware explosie van Vtubers geleid.

Elke maand komen er een hoop Vtubers bij en aangezien ze allen urenlang livestream is er meer dan genoeg content om iedereen te plezieren.

Hololive
Dat Vtubers een internationaal succes zijn, bewijst de Hololive groep. Het is een collectief van verschillende Vtubers die allen voor hetzelfde talentenbureau werken. Het is dit collectief dat de grote motor achter gigantische groei van Vtubers in 2020 is.

In tegenstelling tot Kizuna AI die elke dag een video upload, werken de leden van Hololive vooral met de livestream functie van Youtube. Elk lid heeft haar eigen niche. Sommige zijn goed in zingen, andere spelen vooral videogames en weer anderen maken vooral comedy video’s. De interactie met het publiek staat vaak centraal in de livestreams.

Hololive is niet het enige bedrijf met Vtubers. De grote concurrent Nijisanji heeft ook mannelijke sterren die erg populair zijn. De rivaliteit is eerder vriendschappelijk, want de twee bedrijven werken ook regelmatig samen.

De organistatie achter Hololive heeft zijn manier van werken sterk gebaseerd op de Japanse popidool industrie. Volgens de CEO Motoaki ‘Yagoo’ Tanigo was het de bedoeling om een virtuele AKB48 op te richten. AKB48 is de grootste popsterrengroep in Japan met meer dan honderden meisjes die voor de groep werken en over heel Japan optreden.

Virtuele sterren die zingen en dansen en voor online entertainment zorgen. Dat was het originele concept, maar met de eerste leden ging dit concept snel overboord.

Broekplassen, kotsen en vloeken
Het idee van popidolen vloog al snel het raam uit toen de meisjes effectief begonnen met livestreamen. De streams duren vaak enkele uren en het was al snel duidelijk dat het onmogelijk was om altijd het popsterimago intact te houden. Veel leden van Hololive lieten hun creativiteit de vrije loop gaan en dat had soms erg bizarre gevolgen. Sommigen zeggen dat het uren entertainment tot gevolg had, maar broekplassen, kotsen en veel vloeken was het gevolg.

Het popsterimago mocht dan verdwenen zijn, in de plaats kwam meer authenticiteit. De persoonlijkheden van de meisjes konden echt naar voren komen en het is juist dat wat hen zo populair maakt. De fans blijven kijken omdat ze de meisje entertainend vinden en de bizarre toestanden nemen ze er graag bij of moedigen ze zelfs aan.

Zingen, gaming en ‘free talk’
Het broekplassen en kotsen live voor publiek is (gelukkig) de uitzondering. In normale omstandigheden doen de dames (en heren) vooral aan zingen, gaming en praten met hun publiek, in Japan spreken ze van ‘Free Talk’.

Zowat alle Hololive meisjes zingen. De ene heeft al wat meer talent dan de andere, maar allen laten ze zich volledig gaan tijdens karaoke streams. Sommigen hebben als Vtuber een heuse muziekcarrière uitgebouwd.

Vtubers zijn in alle markten thuis. Zo zijn Gaming livestreams heel populair, zowel op Youtube als Twitch. Het is dan ook geen wonder dat vele Vtubers videospellen tijdens hun streams spelen. Vaak spelen ze de spelletjes samen en sommigen zijn erg goed in wat ze doen.

Daarnaast zijn er ook een heleboel streams waarbij er gepraat wordt met het publiek via het Youtubechatsysteem. Vaak zijn dit moment waarbij er persoonlijke verhalen verteld worden of grapjes worden uitgehaald.

Geld
Omdat de content van Vtubers vaak niet echt adverteerder vriendelijk is, kunnen ze niet op de traditionele reclame-inkomsten van Youtube rekenen.

Daarom dat veel Vtubers bijna exclusief van donaties via het ‘Super Chat’ systeem van Youtube leven. In dit systeem kan de kijker een bedrag doneren om zo een benadrukt chatbericht te sturen. Deze chats springen erg in het oog en omdat er geld aan gebonden is, worden ze vaker door de streamer gelezen.

Dit is ook de reden waarom de content zo verschillend is van andere Youtubekanalen. Waar veel kanalen in een constant gevecht zijn met de regels van Youtube, kunnen de Vtubers de meeste van deze regels omzeilen door dit ‘Super Chat’ systeem.

Een andere minder duidelijk gevolg, is dat de Vtubers toelaten om hun streams en video’s te kopiëren naar andere Youtubekanalen. Veel Youtubers laten dit niet toe omdat dit een enorm inkomstenverlies kan zijn, maar de Vtubers verdienen hun geld niet via deze manier, dus elke reupload is gratis reclame voor hun kanaal.

Kiryu Coco is de Youtuber die het meeste geld verdiend met het ‘Super Chat’ systeem. In totaal bracht het haar op een jaar tijd 1.364.192 Amerikaanse dollars op. De top tien van ‘Super Chat’ verdieners bevat zeven Vtubers, de meesten van Hololive. De top 20 bevat zelfs veertien Vtubers.

Het is geen wonder dat er zo sterk met een donatiesysteem wordt gewerkt. Het internetlandschap evolueert al een tijdlang naar dit soort van systemen. Traditionele reclame stelt steeds meer eisen aan online contentmakers en die gaan daar steeds minder op in. Daarom dat websites als Patreon en het ‘Super Chat’ systeem zo populair zijn aan het worden. Zo kan een contentmaker zijn onafhankelijkheid bewaren en de video’s maken die hij/zij zelf wil.

Hoeveel houden Vtubers er zelf aan over?
Hololive is deel van het bedrijf COVER Corporation. Zij voorzien de meisjes van de nodige technologie om te kunnen livestreamen als Vtubers. Dat doen ze niet gratis. De meeste meisjes van Hololive hebben een manager en geven een deel van hun inkomsten af aan het bedrijf. Daar komen nog heel wat belastingen bij en een mooi deel voor Youtube.

Higuchi Kaede van Nijisanji vertelde openhartig over hoeveel ze moet afstaan aan haar partners. Youtube/Google neemt 30 procent van de inkomsten, daarnaast neemt de Japanse belastingsdienst ongeveer 20 procent van het overgebleven bedrag af. Het geld dat overblijft wordt dan verdeeld tussen de Vtuber en het bedrijf. Hoeveel ieder krijgt, wordt niet publiekelijk gezegd.

Een rage of hier om te blijven?
Het is gemakkelijk om de populariteit van Vtubers te zien als een tijdelijk gebeuren, maar er zijn heel wat elementen die erop wijzen dat Vtubers gaan blijven. Veel traditionele streamers hebben al veel interesse getoond in het Vtuber-gebeuren. Zo liet de populaire streamer Pokimane een Vtuber model van zichzelf maken en gebruikte ze dit op haar streams.

De virtuele avatar biedt ook een laag van bescherming voor de streamer. De echte identiteit van de meeste Vtubers is onbekend. Er worden veel maatregelen getroffen om ervoor te zorgen dat die door niemand ontdekt wordt. Allemaal om de internettrollen en haters tegen te gaan.

Zeker is al wel dat ze 2020 heel wat hebben opgefleurd. Doordat velen alleen of met beperkte sociaal contact thuis zaten, boden de Vtubers gezelschap en entertainment.

Tekst: Jeffrey Meskens