‘Een jeneverkot huren? Dat is dan 50.000 euro’: het is een quote in de titel van een artikel op Het Laatste Nieuws over het grote geld achter de Vlaamse Kerstmarkten. Om glühwein en chocomelk te mogen verkopen betalen uitbaters van de houten chalets tegenwoordig bijna evenveel als voor een nieuwe auto. Kerstmarkten worden nog commerciëler, ook voor mensen die veel geld willen uitgeven aan een vettige braadworst.

De koude buiten blijft uit, na een korte winterprik lijkt de sneeuwman weggevlucht. Dan moeten we maar de kerstkriebels opsnuiven op een kerstmarkt, wintermarkt of noemen we het toch beter commerciële markt? Een plaats waar de lucht warm geel kleurt door de overvloed aan kerstlichtjes. Je hoopt op de lekkere geur van warme wafels, maar je moet tegenwoordig tevreden zijn met de frisse geur van mensenlichamen. Soms voelt een bezoekje aan zo’n markt als een verplichting, want op sociale media staat het er vol van. Vrienden en kennissen bezoeken ze één voor één. Dan kan je zelf toch niet achterblijven? ‘Groetjes vanop de kerstmarkt in Brussel!’  Een foto op Instagram met vooral mensen, en een klein beetje sfeer op de achtergrond. Zonder de tekst erbij lijkt het wel op een betoging of file, maar deze keer van mensen in plaats van auto’s.

Stap voor stap hoop je op de kerstmarkt op je bestemming te geraken. Maar waar gaan we heen? Eetkraampjes? Je zoekt als bezoeker vluchtwegen, om even te kunnen ademen. Cafés en restaurants die buiten de route liggen, lijken gezelliger, rustiger dan de markt zelf. De open mindset verandert al snel naar waar is de uitgang? Hoe kunnen we hier ontsnappen?

Kerstliefhebbers op een hoopje, dat is iets waar we twee jaar geleden tijdens de Corona-periode enkel nog van konden dromen. Al roept de Europese Unie toch op om voorzichtig te zijn, niet voor een virus deze keer, maar voor een ‘zeer groot risico’ op terreuraanslagen in de tijd voor Kerstmis. Met die informatie in het achterhoofd kijk je rond en zie je de politie samen met de menigte onder een metershoge kerstboom genieten van een optreden.

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Stad Antwerpen (@stad_antwerpen)

Ook de indeling van de kerstmarkten lijkt bijna elk jaar hetzelfde te zijn, enkel de prijzen voor eten en drinken veranderen. Wil je toch iets kopen op de markt, dan moet je een heel parcours afleggen. Je maakt jezelf zo smal mogelijk, om dan door alle dikke winterjassen tot aan de toog te geraken. Daar vind je dan een houten hut met glühwein uit een heksenketel en chocomelk uit het zichtbare brik van Cécémel. Als je dan hoort dat een glühwein 7 euro kost (met beker erbij), dan is je dorst over. Want wie vindt er nu de moed om die beker terug in te ruilen, daarvoor moet je terug tussen de massa kruipen. Uiteindelijk is de hoge prijs meer en meer te begrijpen zeker als je achteraf leest dat een standplaats op de kerstmarkt van Antwerpen 50.000 euro kan kosten.

De romantiek van de traditionele kerstmarkt lijkt vervangen door een commerciële machine. Hebben deze moderne kerstmarkten nog recht hebben op die titel? Is het niet hoog tijd om terug te keren naar de ware geest van Kerstmis, weg van de kille commercie en terug naar de oorsprong van samenzijn en vreugde delen? Of nemen we er toch beter vrede mee?

Het businessmodel achter de kerstmarkt

Zelfstandig marketeer, Vanessa Theunissen, weet waar het hoge prijskaartje op de kerstmarkten vandaan komt. ‘In het algemeen kan je concluderen dat een evenement organiseren enorm veel tijd en geld kost.’ Volgens haar verwachten mensen veel meer beleving op evenementen ten opzichte van vroeger en dat heeft natuurlijk ‘een stevig’ prijskaartje.

‘Koppel daar dan ook de hoge prijzen van corona en inflatie aan, en je spendeert een pak meer geld dan bijvoorbeeld drie jaar geleden.’ Specifiek voor kerstmarkten denkt Theunissen dan aan de opbouw van de houten chalets. ‘De prijs van hout ging echt door het dak door de coronaperiode. Nu is de prijs wel al wat gezakt, maar dan nog is het duurder geworden. Hetzelfde geld voor de feestelijke belichting. Voor elektriciteit betaal je nog steeds veel geld de dag van vandaag.’

Ook de beveiliging van de evenementen rond Kerstmis hebben een prijskaartje. ‘Ik kan me wel inbeelden dat het waarborgen van de veiligheid in grotere steden zoals Antwerpen en Brussel ook wat zal kosten voor grote evenementen. Helaas zijn er op politiek vlak verschillende discussies over de bijdrages voor de politiekorpsen van de federale overheid en lokale gemeenten.’ Dat deel wordt volgens Vanessa waarschijnlijk ook nog doorgerekend naar de liefhebber van een standplaats op een grote kerstmarkt.

Tekst: Amelie Van Bogaert
Foto: © LUCID (Kerstmarkt Antwerpen 2022)