De Potsdamer Platz zag er in 1960 heel anders uit dan vandaag in 2024. Als je enkel naar de foto’s kijkt dan zie je al het verschil. Op de oude foto staat er bijna geen gebouw en is er enkel het metrostation van de S-Bahn. Maar op de nieuwe foto is het daar een drukke bedoeling en staan er torenhoge gebouwen. De foto is van Allan Hailstone en komt uit zijn boek: Berlin in the Cold War. Daarin zijn veel foto’s van de Postdamer Platz en andere plekken in Berlijn te vinden. Onze 21bis-reporter Jona ging kijken hoe hardhet er nu is veranderd.

CC BY-SA 2.0: Edward Valachovic: https://www.flickr.com/people/fauxaddress/

De muur loopt in 1975 dwars door Potsdamer Platz heen en het S-Bahnstation (vooraan) is niet meer bruikbaar.Toen de muur in 1961 gebouwd werd, liep deze dwars door de Potsdamer Platz en werd de plek eigenlijk een groot deel niemandsland. Het S-bahnstation werd gesloten want het was niet meer bruikbaar. De treinen die het Oost-Berlijnse centrum moesten doorkruisen reden door zonder te stoppen. Het ondergrondse stationsgebouw kwam dus in verval. Fechner (55), een voorbijganger in het station, woont al heel zijn leven in Berlijn en herinnert zich nog dat het station na de val van de muur (1989) in erg slechte staat was: ‘Het was een heel lelijk station en je zag ook dat het voor lange tijd niet gebruikt werd. Nu is het ook niet het mooiste station, maar na de restauraties is het wel verbeterd.’

Het station werd in 1992 opnieuw geopend en hersteld in 1995. Fechner neemt regelmatig het openbaar vervoer in Berlijn: ‘Ik neem vaak de S-bahn en ook de U-bahn en nu zie je geen verschil tussen de twee, maar dat was vroeger wel zo.’ De S-bahn was namelijk in de tijd van de muur een heel belangrijk openbaar vervoersmiddel voor Oost-Berlijn. De U-bahn was dan weer belangrijk voor West-Berlijn. Nu is het enige onderscheid dat de U-bahn (Untergrundbahn) vaak de ondergrondse metro is en de S-bahn (Stadshnellbahn) eerder de bovengrondse tram.

De S-bahn bestaat dus wel al een tijdje en is ook nu een zeer populair en drukbezet vervoersmiddel in de grote stad. Ondanks dat velen het gebruiken is de prijs voor een ticketje niet goedkoop, voor 2 uur betaal je 3,50 euro. Liza Sophie, een studente van 19 jaar neemt de S-bahn naar haar campus: ‘Ik ben echt veel geld kwijt aan het openbaar vervoer in Berlijn. Het zou fantastisch zijn moest het gratis zijn. Ik denk ook dat de mensen van de stad dan ook vaker het openbaar vervoer zouden nemen.’ Was het in 1960 ook al zo duur om het openbaar vervoer te nemen? Fechner die vroeger ook veel de S-bahn nam beweert dat de prijs wel veel is gestegen: ‘Ik weet natuurlijk niet hoeveel de mensen moesten betalen in 1960, maar ik heb de prijs van de ticketjes in de afgelopen jaren wel enorm zien stijgen. Voor mij valt het goed mee om een abonnement te betalen, maar ik kan me wel voorstellen dat mensen die het minder breed hebben sneller zullen aarzelen.’

Supermodern

Onder het S-bahnstation, dat enkel tram en metro is, heb je ook nog een treinstation. De fameuze Potsdamer Bahnhof, het eerste treinstation van Berlijn tot de Tweede Wereldoorlog uitbrak en het station werd platgebombardeerd. Na de oorlog werd het treinstation niet opnieuw geopend tot en met 2006, waarin de Deutsche Bahn de ondergrondse verbinding met het stadje Potsdam terug opende. De Deutsche Bahn is de federale treinmaatschappij die alle spoorwegen en treinen in Duitsland beheert. Haar hoofdkwartier hebben ze na de val van de muur op de Potsdamer Platz gebouwd en bestaat volledig uit glas. Dit is een van de gebouwen die na de val van de muur omhoogschoten op de Platz. Wat vroeger niemandsland was, is nu een druk kruispunt met torenhoge kantoorgebouwen. Enkel het S-bahnstation, dat dus een monumentenstatus heeft, is hetzelfde gebleven sinds 1960.

Tekst: Jona Barkmeijer
Foto: © Jona Barkmeijer (nieuwe foto) en © Allan Hailstone (oude foto)