Zelfstandige worden: een grote stap maar is het wel zo erg als het lijkt? Want uit een analyse van NSZ  blijkt dat het aantal zelfstandigen tussen 18 en 30 jaar de afgelopen tien jaar is toegenomen met 43 procent. Kato Vander Sande begon als freelancer tijdens haar opleiding Interactive Multimedia Design. Ondertussen runt ze al twee jaar haar eigen onderneming ‘Spaceboy’. 

Zelfstandige worden vraagt veel papierwerk, heb je daar hulp voor gevraagd? 

‘Ik heb veel zelf opgezocht, maar ik kreeg ook veel hulp van andere zelfstandigen. Student-zelfstandige zijn wordt je niet gemakkelijk gemaakt omdat er niemand is die alles weet. Bij de kinderbijslag weten ze niets over belastingen en sociale zekerheid en omgekeerd, terwijl deze instanties nochtans samenhangen.’

Hoe belangrijk zijn connecties? 

‘Ik ben begonnen met in Wagenoord te werken. Daar zitten freelancers met connecties en daar haalde ik veel klanten uit. Mond-tot-mondreclame is en blijft nog steeds de beste reclame, daardoor heb ik nu zoveel klanten.’ 

‘Of LinkedIn belangrijk is? Wel als je zelf een job zoekt. Maar ik maakte er geen gebruik van omdat ik in een sector werk waar dat minder gebruikt wordt. Instagram is duizend keer belangrijker. Je hoeft geen duizenden volgers te hebben, het is vooral belangrijk wat je doet voor je klanten.’

En een portfolio? 

‘Eventueel begin je zonder portfolio maar je kan pas degelijke budgetten vragen als je laat zien wat je kan. Dat kan enkel door een portfolio maar dit hoeft niet per se een papieren versie te zijn. Je kan evengoed de Instagrampagina van een klant laten zien om te tonen wat voor werk je levert. Ervaring is altijd een pluspunt maar ooit moet je beginnen zonder.’

Hoe differentieer jij jezelf van andere freelancers? 

‘Als je begint met ondernemen, denk je eerst na over hoe je anders gaat zijn dan de rest. Doordat ik er ben ingerold, heb ik dat niet gedaan. Dus hoe differentieer ik mezelf? Door mijn persoonlijke aanpak en het feit dat ik alles uit handen kan nemen. Ik kan zowel fotograferen als teksten schrijven en die posten.’

Zijn er struggles? 

‘Elke zelfstandige prijst zichzelf te laag en het is niet makkelijk om uit die bubbel te komen. Je hebt ook altijd klanten die niet op tijd betalen. Je hebt wettelijk 30 dagen om een factuur te betalen maar veel bedrijven betalen die pas later. Ook de prijzen vaststellen is niet makkelijk, zeker omdat het een nieuwe job is. Ik ken niemand anders die socialmediamanagement doet als freelancer.  Het is dus moeilijk om te weten wat ik juist moet vragen.’

Wat als het resultaat van een opdracht tegenvalt? 

‘Je kan niet voor iedereen goed doen. Je werkt best naar een specifieke stijl zodat mensen weten wat ze kunnen verwachten. Belangrijk is, dat je meteen vergadert en research doet met je klanten. Als het dan nog niet goed is, moet je kijken of de fout bij jou ligt of bij de klant. Heb jij het niet goed begrepen? Dan blijft je verder werken tot het goed is. Hebben zij niet goed gebrieft of zijn ze vijf keer van gedacht veranderd? Dan moet je daar gewoon iets op zeggen. Het is hun verantwoordelijkheid om duidelijk te maken wat zij willen.’ 

Wat zou je nu anders aanpakken? 

‘Nee zeggen. Dat is iets dat je keihard moet leren. In het begin komt er veel op je pad en wil je alles doen. Je bent super enthousiast en alles lijkt leuk maar dat blijkt uiteindelijk toch niet het geval te zijn. Eens je ermee bezig bent is het moeilijk om nee te zeggen. Ik heb al klanten gehad waarvan ik nu denk dat ik ze beter had geweigerd. Ik zou ook meer op zoek gaan naar dingen die in mijn interesseveld liggen.’ 

Nog tips? 

‘Informeer jezelf. Denk vooraf goed na over wat je wilt doen. Dat is heel moeilijk omdat je in het begin alles wil doen. Daarnaast heb je een paar dingen nodig: een goede boekhouder, goede verzekeringen en een goede advocaat. Die ga je ooit wel eens nodig hebben, al is het maar om de kleine letters te schrijven in een offerte. Dat is een kleine investering, maar je moet jezelf indekken.’

Zou je aan studenten aanraden om te wachten met ondernemen tot ze zijn afgestudeerd of moeten ze er gewoon voor gaan? 

‘Ik heb webdesign gestudeerd terwijl ik het al deed als job. Dat was een perfecte combinatie. De theorie leer je op school maar de praktijk zal je hier nooit voor honderd procent leren. Ik ben meteen webdesign gaan doen voor een kantoor. Je leert omgaan met klanten, pitchen, meetings doen, offertes en facturen opstellen, en dat leer je niet op school.’ 

‘Je kan beter eerst ervaring opdoen tijdens je studententijd of eerst je vak ergens vast gaan uitoefenen om nadien pas zelfstandige te worden. Vanaf dat je jezelf een volwaardig freelancer noemt, verwachten mensen dat je meteen delivert. Tijdens je studies kan je nog zeggen dat je student bent en dat je daarom minder kost. Mensen gaan trouwens vergevingsgezinder zijn omdat ze weten dat je student bent en fouten maakt.’

‘Tijdens mijn studies vond ik hoge punten halen belangrijk. Maar of je nu een twaalf of een achttien haalt, dat gaat je niet verder helpen. Ervaring wél. Of dat nu als jobstudent, als stagiaire of als freelancer is, dat is altijd interessant.’ 

Lees ook: Steven Wensel (UNIZO): ‘Denken dat ondernemen makkelijk is, is niet de juiste insteek’

Tekst en foto: © Chloë De Greef

Verlaat je het nest? Ciao hotel mama biedt jou een houvast. Van werk zoeken tot kleine klusjes in huis. In deze rubriek lees je artikels die jou klaarstomen om op eigen benen te staan. Ciao hotel mama to the rescue!