Het aantal uitgereikte rijbewijzen B in Vlaanderen is vorig jaar met 18 procent gedaald. ‘Het bezit van een auto is minder vanzelfsprekend voor jongeren’, zegt mobiliteitsexpert Kris Peeters. Freeke Jansen (22), Jakob D’Herde (23) en Klaas Witters (23) hebben hun rijbewijs nog niet behaald, maar daar zijn ze niet rouwig om.

60.013 uitgereikte rijbewijzen, dat is het laagste aantal in meer dan tien jaar tijd blijkt uit een artikel van de krant De Tijd. ‘De auto wordt meer en meer het slachtoffer van zijn eigen succes’, legt Kris Peeters uit. ‘De slogan “Mijn auto, mijn vrijheid” had ooit voor velen een hoog realiteitsgehalte. Dat is nu niet langer het geval. Jongeren associëren een auto vandaag met files, parkeerproblemen en hoge kosten.’ Ook de statusfunctie van dit vervoersmiddel neemt volgens Peeters af. ‘Een auto zegt niet meer veel over iemand zijn status. Die functie is deels overgenomen door de smartphone en de sociale media. De nieuwe generatie hecht bovendien meer belang aan beleving dan aan bezit. Ze gaan pragmatisch om met mobiliteit waardoor ze liever over iets beschikken dan iets te bezitten’, licht Peeters toe.

Geen nood aan een rijbewijs

Freeke (22), Jakob (23) en Klaas (23) hebben niet meteen de behoefte om hun rijbewijs te behalen. ‘Ik heb lang geleden een theoretisch rijbewijs behaald. Nadien heb ik nooit mijn praktisch rijexamen afgelegd’, zegt Jakob. ‘De oorspronkelijke reden van die beslissing was gebaseerd op mijn eigen noden. Ik had op dat moment in mijn leven geen auto nodig. Dat besef is dan verder gegroeid tot een zekere onthoudingsmentaliteit. Als ik op plaatsen ga wonen waar ik geen auto nodig heb en met het openbaar vervoer alles kan regelen, waarom zou ik dan een auto kopen?’

Freeke is de enige van haar vriendengroep zonder rijbewijs, maar ze heeft er geen spijt van. ‘Ik stelde vast dat mijn vrienden, die hun rijbewijs wel al hadden behaald, niet meer echt durfden te rijden met de auto. Het leek me daarom verstandiger om nog even te wachten met mijn rijbewijs te behalen, omdat ik ging studeren in Leuven en ik het daar toch nog niet nodig zou hebben. Nu zijn we vier jaar verder en ik heb mijn rijbewijs nog altijd niet. Maar ik heb het ook nog niet nodig’, haalt Freeke aan.

Klaas heeft de moed uiteindelijk opgegeven. ‘Hoewel ik mijn theoretisch rijbewijs heb behaald en ik enkele praktijklessen met de rijschool heb gevolgd, heb ik nooit de stap gezet om mijn praktisch rijexamen af te leggen. Ik had op geen enkel moment het gevoel dat ik hier klaar voor was. Uiteindelijk veranderde de regeling van het rijexamen waardoor het hele proces niet alleen moeilijker, maar ook duurder werd. Ik besloot om mijn rijbewijs helemaal links te laten liggen. Ik heb daar nog geen moment spijt van gehad’, zegt Klaas.

Eerder autodelen dan autobezit

Van zodra de jongeren in een volgende levensfase komen (job, kinderen) zullen ze volgens Peeters misschien toch de stap zetten om hun rijbewijs te behalen. ‘Maar zelfs dan heeft het pragmatisme haar invloed. Ze zullen wellicht eerder kiezen voor autodelen dan voor autobezit’, voegt Peeters toe. Freeke en Jakob willen met zekerheid hun rijbewijs ooit wel behalen. Klaas bekijkt het net iets anders: ‘Misschien dat ik uiteindelijk wel ooit beslis om mijn rijbewijs te behalen als dat nodig is voor mijn job of als ik kinderen heb, maar voorlopig mag het blijven zoals het is.’ Peeters besluit dat de auto-industrie zich op lange termijn zal moeten aanpassen aan deze nieuwe gebruikersgroep. ‘Ze zal er haar verdienmodel op moeten afstemmen’, aldus Peeters.

Tekst: Andries Haesevoets, foto’s: © Andries Haesevoets (eerste foto), © Kris Peeters (tweede foto)