Murder Monday – Populariteit True Crime: ‘Het genre biedt een denkbeeldige vlucht uit onze veilige wereld’
De ene na de andere true crime documentaire wordt op Netflix geplaatst. Op YouTube staan honderden filmpjes over onopgeloste moorden en ook via podcasts kan je luisteren naar verhalen over gruwelijke seriemoordenaars. Misdaad is enorm populair, maar waarom?
True crime is niet altijd al populair geweest, maar het is zeker geen nieuw fenomeen. Het populaire genre heeft het publiek doorheen de jaren al in verschillende vormen gefascineerd. ‘De interesse voor true crime begon kort na de introductie van de drukpers, waarbij de eerste kranten uitgebreid en zeer sensationeel verslag deden van de meest kleurrijke criminelen. Het beleefde weer een opleving in de goedkope ‘pulp fiction’ paperbacks in het begin van de 20ste eeuw. Ook in de jaren ’40 en ’50 had het een heropleving in de stripboeken van EC Comics’, zegt Dan Hassler-Forest, mediawetenschapper.
Angst
Volgens Hassler-Forest heeft onze culturele fascinatie met criminelen veel te maken met de relatieve veiligheid en voorspelbaarheid van het moderne leven. ‘Voor de moderne mens voelt het leven erg risicovrij en erg door regels bepaald. Het kijken, lezen en luisteren naar verhalen over mensen die de regels structureel overtreden biedt een denkbeeldige vlucht uit die veilige wereld.’
Door het instinct van de mens reageren we sneller op angst dan op andere gevoelens. True crime speelt daarop in. ‘We kijken naar films en series om uiteenlopende redenen, en de mate van angst die we bij dit soort series ondervinden heeft ook veel te maken met de genre-elementen die door film- en tv-makers worden aangeroepen’, aldus Hassler-Forest.
Lugubere fascinatie
Tegenwoordig zijn er verschillende profielen op Twitter die helemaal gewijd zijn aan seriemoordenaars. Zo is Ted Bundy, een seriemoordenaar uit de jaren ’70, heel erg populair. De fascinatie gaat ver, ze bewonderen hem zoals een popidool. ‘Dit fenomeen is helemaal niet nieuw. In het 19de-eeuws Verenigde Staten was Jesse James een soort volksheld. Hij was een westernbandiet die verschillende overvallen pleegde en daarbij ook verschillende slachtoffers maakte. In de jaren ’20 werden gangsters zoals Al Capone ook door veel mensen als tegendraadse helden gezien’, vertelt Hassler-Forest.
https://twitter.com/DestinyEliseVe1/status/1202672285921890304?s=20
Moraal
Veel true crime series en documentaires hebben de moordenaar in de hoofdrol, de slachtoffers zijn de antagonisten. ‘Slachtoffers in de hoofdrol zou ethisch en moreel gezien zeker een verschil maken. De true crime dramaserie Dirty John doet dat bijvoorbeeld. De serie neemt het perspectief van het slachtoffer als invalshoek en niet dat van de crimineel.’ Maar volgens Hassler-Forest zou het genre inderdaad wat populariteit verliezen indien elke serie dit toepast. ‘In de meeste gevallen blijft het voor een publiek spannender en sensationeler om zich te proberen in te leven in iemand die juist de regels breekt.’
Elke maandag, woensdag en vrijdag vind je op onze website een artikel dat deel uitmaakt van een mysteriereeks.
True crime laat niemand onbewogen. Ook onze redacteurs niet. Op Murder Monday nemen we moorden onder de loep, zowel opgelost als onopgelost.
Tekst: Gitte Scheers, Foto: CC Martin Lopez