Een tragikomische voorstelling over hoe wij met de ander omgaan, dat is waar het toneelstuk PAN  van de Utrechtse Sietse Remmers over gaat. Het toneelstuk is haar masterproef aan LUCA School of Arts in de afstudeerrichting Drama. Het wordt vertolkt door bekende namen zoals Reynout Dekimpe en Lukas Stevens, en is in december 2019 en januari 2020 te zien in Vlaanderen.

Sietse Remmers schreef PAN om het verhaal te vertellen van een gezin met een volwassen dochter en een buurvrouw die zichzelf graag uitnodigt. In het toneelstuk zie je de dag en de avond van hun eerste ontmoeting met de nieuwe schoonzoon. Iedereen probeert het beste in zich naar boven te halen, maar het bezoek zorgt er ook voor dat er men zich van een mooie kant toont.

PAN richt zich op iedereen die bereid is om kritisch naar zichzelf te kijken, ook wanneer dit pijnlijk is. Ook als je dit niet kan, zal je sowieso veel lachen en hier en daar ongewenst geconfronteerd worden met je eigen vooroordelen. ‘Ik denk dat de komedie en de snelle dialogen veel mensen zullen aanspreken,’ vertelt Sietse over haar toneelstuk. ‘Zeker ook een publiek dat dit niet gewend is of het niet leuk vindt om naar theater te gaan en ellenlange, theaterstukken te zien,’

Met dit toneelstuk wil ze maatschappelijk belangrijke thema’s aankaarten: ‘Zo’n twee jaar geleden kocht ik een gaaf onderdeel van een kostuum,’ vertelt Sietse. ‘Ik mag omwille van spoilers over het toneelstuk niet vertellen wat het is, maar ik ben erdoor gaan nadenken over hoe ik dit in een toneelstuk kon gebruiken. Ik dacht na over welk verhaal ik wil vertellen, welk thema ik wil bespreken en waarvan ik wakker lig. Ik zie een enorme polarisering in de samenleving, een harder racisme dat plots niet meer in de onderbuik lijkt plaats te vinden, maar algemeen geaccepteerde retoriek is. Ik vrees dat dit racisme alleen groter zal worden. Die ontmenselijking die op dit moment plaatsvindt maakt me bang.’ Met die gedachte kroop Sietse in haar pen. Er is in het schrijfproces veel uitgeprobeerd, veranderd en herschreven. Ze hield een spiegel voor zich als theatermaker: ‘Hoe maak ik theater over een racistische thematiek,’ verduidelijkt Remmers, ‘terwijl ik zelf een witte vrouw ben? Ik zoek en blijf zoeken naar dat antwoord, wat het een heel interessant en confronterend proces maakt. Het dwingt me tot veel verschillende routes en gesprekken en toont mij in welke manieren ik racistisch ben en denk. Ik ontdekte dat het goede bedoelen niet altijd hetzelfde is als het goede doen. En dat is niet iets wat ik mijn publiek wil opdringen, maar een persoonlijke ervaring die ik met ze wil delen.’

De rollen zijn verdeeld over een aantal bekende acteurs en actrices. Reynout Dekimpe, bekend van onder andere Aspe en Gent West, speelt Jef, de vader van het gezin. Katarina Antunovic speelt buurvrouw Isabel en is bekend van eigen producties in zowel Nederland als België. Noa Pylyser speelt de dochter Kato. Lukas Stevens, bekend van rollen in soapserie Familie en tienerreeks wtFOCK, neemt de rol van het lief van Kato op zich. En uiteraard speelt Sietse ook zelf mee als Ann, de vrouw van Jef.

‘Ik vind dat iedereen dit toneelstuk moet gezien hebben,’ zegt Remmers, ‘omdat ik onlangs een test deed die ontwikkeld is door de Amerikaanse universiteit Harvard. Deze toont aan of je onbewust blanke mensen prefereert boven zwarte. Ik schrok nogal van mijn uitkomst van die test, en toen ben ik gaan nadenken over een nieuw toneelstuk. Uiteindelijk maak ik theaterstukken die ik zelf leuk vind om te maken, belangrijk vind om te vertellen en zelf graag zou zien. Ik ben dus zelf mijn doelpubliek. Maar ik kan die avond helaas niet kijken, want ik moet spelen. Daarom hoop ik dat er veel mensen komen kijken,’ besluit Sietse.

Je kan PAN gratis zien in Arsenaal/Lazarus in Mechelen op dinsdag 17 december om 20u15. Daarnaast kan je de voorstelling ook zien op 25 en 26 januari in het Openbaar Entrepot voor de Kunsten (OPEK) in Leuven.

Tekst: Elias Ysebaert, foto’s: © Deesi De Groot, uitgelichte foto: Kilyan Sockalingum via Unsplash