PRENZLAUERBERG – In de schaduw van de grote Kulturbrauerei vind je het kleinere cultureel hart van Prenzlauer Berg, de Brotfabrik. De oude bakkerij is nu een plaats om als toerist de nichecultuur van Berlijn te ontdekken. Films op spoel, amateurtheater en streekbieren. Een culturele verrijking voor de minder traditionele toerist.

Behalve dat er in het groot ‘Brotfabrik’ op het gebouw staat, zijn er niet veel sporen te herkennen van de voormalige broodfabriek. Het is een reusachtig geel gebouw met een grote schouw die in het oog springt; de enige factor die verklapt dat dit gebouw honderd jaar geleden dienst deed als fabriek. Het pand deed van 1914 tot 1952 dienst als broodfabriek, pas in 1986 werd het omgetoverd tot cultuurhuis.

We komen het gebouw binnen via een klein cafeetje. Ondanks het druilerige weer buiten hangt er binnen een pittoreske, gezellige sfeer. De kaarsjes zijn gelicht, er staan bloemen op de toog en tafeltjes en de barvrouw begroet ons met een stralende glimlach. 

Analoge films voor 4 bezoekers per voorstelling

We worden meegenomen op een rondleiding die begint achter de schermen van de kleine cinemazaal. In de gang staat rode stoelbekleding opgestapeld tegen de muur tussen de oude filmapparatuur. We zijn onder de indruk van al deze ouderwetse en zonder twijfel onbetaalbaar dure camera’s die we alleen vanuit films herkennen. Deze worden natuurlijk niet meer gebruikt maar dienen om bewonderd te worden door de bezoekers van de filmzaal.

In de projectieruimte worden we weer verrast. Blijkbaar zijn niet álle oude apparaten alleen voor de show. De verantwoordelijke van de filmzaal vertelt ons dat de meeste films nog altijd analoog, op een spoel gespeeld worden. Alleen de nieuwste films die ze aankopen zijn op VHS-cassettes. ‘We spelen drie films per avond, en soms zitten er maar vier personen per voorstelling in de zaal. Dit is natuurlijk zeer gezellig, maar het maakt het wel moeilijker om rond te komen en de kosten te dekken.’ 

De filmzaal is al erg klein, er is maar plaats voor 55 stoelen. ‘We zijn net onze zetels aan het restaureren, anders ziet de zaal er nog gezelliger uit’, legt de verantwoordelijke uit. Bij het binnengaan van de cinema word je begroet door een poster van de film Intrige. Niet de kaskrakers maar de kleine onafhankelijke films vinden een thuis in dit kleine cinemazaaltje. 

Uitlaatklep voor creativiteit in een ruige buurt
We gaan een smalle trap op en komen terecht in het midden van een theaterzaal. De zaal is duidelijk nog niet bekomen van de vorige voorstelling. Stoelen staan in een cirkel op het podium en afval en lege flessen liggen verspreid door de zaal. Achter de coulissen ligt zelfs nog een half opgegeten boterham. De coulissen zijn erg smal, maar toch past er een kledingrek met kostuums en een kleine houten tafel achter.

We worden door een smal gangetje geleid en komen uit in de kleedkamer achter het podium. Ook hier ligt van alles en nog wat. Een muizenval, een verroest strijkijzer, grote zwarte lakens en heel veel bussen haarlak. We hopen dat die muizenval toch een prop is en lopen snel verder, er is namelijk nog een tweede theaterzaaltje. Deze tweede zaal wordt nog opgeknapt en staat vol met materiaal. Hier is geen tribune met vier verdiepingen zoals in de eerste zaal en hij is ook een stuk je kleiner. 

Het theatergedeelte van de Brotfabrik is niet zo professioneel en indrukwekkend als de cinema, maar het concept is hartverwarmend. Opkomend talent en amateurgezelschappen vinden hier een podium, een uitlaatklep voor hun creativiteit. ‘Het culturele centrum heeft het soms moeilijk om het hoofd boven water te houden omdat het zich bevindt in een ruige buurt, maar dit draagt bij tot de charme en het karakter van het plaatselijke theater.’ legt de verantwoordelijke ons uit.

Kulturbrauerei: plaatselijk bier en cultuur achter elke hoek

Een beetje verder wandelen vind je het groot cultureel hart van Prenzlauer Berg, de Kulturbrauerei. Deze brouwerij die dateert uit de 19de eeuw, is nu dé plaats in Prenzlauer Berg om je onder te dompelen in cultuur. Voor we aan onze culturele zoektocht beginnen, willen we eerst proeven van al het lekkers dat de Kulturbrauerei te bieden heeft. We besluiten om ons cultureel te verrijken met het plaatselijke bier. De barman is aangenaam verrast door onze keuze. ‘Ik drink zelf ook graag Potsdamer.’ Al bij de eerste slok proef je dat dit geen gewoon biertje is. Naast de gebruikelijke biersmaak is er ook een lichte fruitige ondertoon. 

Het bier is niet het enige dat ons verrast. Achter elke deur vind je er een ander geheim. Op de binnenplaats kijken we toevallig binnen in een ruig zaaltje waar een bandje repeteert. In andere gebouwen vinden we een grote cinemazaal en verschillende dansstudio’s. Zo zie je maar, de Kulturbrauerei is niet alleen een speciaal gebouw, maar het huisvest ook allerhande cultuur. 

Natuurlijk, wie Berlijn zegt, zegt cultuur. En cultuur in Berlijn is overal. Stukken muur uit een nog niet zo ver verleden, grote gebouwen, Berlijn ademt cultuur. Maar het culturele hart van Berlijn, dat ligt in Prenzlauer Berg. De stereotiepe toerist is thuis in de Kulturbrauerei, terwijl de minder klassieke toerist zich meer zal vinden bij de nichevoorstellingen en films in de Brotfabrik. Het eens zo sombere Oost-Berlijn is na de val van de Muur veranderd in een wereldstad die overloopt van geschiedenis en cultuur.

Een route door Prenzlauer Berg

Natuurlijk is Prenzlauer Berg groter dan de Kulturbrauerei en de Brotfabrik alleen. Daarom hebben we voor jullie een kleine route gemaakt langs restaurantjes en winkels om de echte buurt en het echte Berlijn te leren kennen.

Tekst en foto’s: © Wannes Averhals en Esther Marneffe