24/03/2020,

(Her)bestemming Berlijn: ‘Het Postbahnhof, van verkeersknooppunt tot concertlocatie’

FRIEDRICHSHAIN – 500 meter van de East Side Gallery, het bekendste en langste stuk van de Berlijnse muur, bevindt zich het oude Postbahnhof, een station dat tot 1945 een belangrijk knooppunt was voor het treinverkeer in het toenmalige Pruisen. Momenteel wordt het pand gebruikt als kantoorruimte en als ruimte voor verschillende evenementen.

Van 1907 tot 1945 was het Postbahnhof, gebouwd in opdracht van de ‘Berlin Post Directive’, een cruciaal verkeerspunt in Pruisen, een historische natie die een deel van het huidige Duitsland, Polen, Rusland en Litouwen omvatte. Het Postbahnhof bestaat uit twee gebouwen, elk 100 meter lang, die tegenover elkaar staan, de ‘Vertrekhal’ en de ‘Aankomsthal’. John Farrel, hoofd organisatie evenementen in Postbahnhof: ‘Op de eerste verdieping werden de treinen uitgeladen en opnieuw gevuld. Het gelijkvloers werd gebruikt om de post te sorteren in de verschillende vrachtwagens’.

‘Door de bouw van de muur, steeg de hoeveelheid post’

De Berlijnse muur, gebouwd in 1961, scheidde de stad in Oost- en West-Berlijn. Farrel: ‘Door de bouw van de muur, steeg de hoeveelheid post en werden er massaal posttreinen ingezet. Families leefden gescheiden aan beide kanten van de muur en zo konden ze contact houden’. Na de val van de muur in 1989 tot nu kende het station verschillende doeleinden.

Van treinstation tot nachtclub ‘Fritz Club’

De voormalige technoclub  © Kaat Lansbergen

Tot juli 2015 werkte het voormalig treinstation onder het label ‘Fritz Club’,  toen een van de meest exclusieve feestlocaties. In het hart van Berlijn konden feestgangers genieten van drie verschillende verdiepingen waar electro, house, rock, indie werd gedraaid. De club sloot doordat de RBB, de omroep van Berlijn-Brandenburg, de samenwerking stopzette onder onduidelijke omstandigheden.

The Vaccines, Paulo Nutini en 30 Seconds to Mars

Na het sluiten van de Fritz Club veranderde het Postbahnhof in een populaire open-air-ruimte en een concertzaal. Verschillende bekende artiesten, zoals The Vaccines, Paulo Nutini en 30 Seconds to Mars, traden hier op.

Nu wordt de gelijkvloerse verdieping gebruikt voor kantoren van verschillende bedrijven zoals KAYAK en de online modezaak Zalando. Sinds 2010 vinden er op de eerste verdieping verschillende conferenties, tentoonstellingen en andere evenementen plaats.


 

EAST SIDE GALLERY, ‘S WERELDS LANGSTE OPENBARE KUNSTWERK

Tussen Ostbahnhof en de Oberbaumbrücke en langs de Mühlenstraße , staat 1.316 meter Berlijnse Muur.  De East Side Gallery was tijdens de Koude Oorlog de grens tussen Oost- en West-Berlijn. Dit stuk muur diende als extra beveiliging aangezien de echte grens hier de parallel gelegen Spree was, de rivier die door Berlijn loopt.

De bouw van de Berlijnse muur

Na de Tweede Wereldoorlog werd Berlijn bezet door de geallieerden. Frankrijk, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten namen het westelijke deel in en de communistische Sovjet-Unie het oosten. De muur werd in 1961 gebouwd door de DDR, de Duitse Democratische Republiek, met als doel het vluchten van het oosten naar het westen te verhinderen. West-Berlijn was daardoor een enclave in de DDR geworden, het werd aan alle kanten omringd door de DDR.

© Kaat Lansbergen

Het vrije westen en het strenge oosten

Tijdens de tweedeling van Berlijn bespoot de West-Berlijnse bevolking de westkant van de muur met graffiti. In tegenstelling tot de autoriteiten in de DDR was de politie in West-Berlijn veel milder. De oostkant van de muur werd zeer streng bewaakt door soldaten en mocht zeker niet beklad worden.

Het einde van isolatie en segregatie

28 jaar na de opbouw van de muur, kwam het Oost-Berlijnse volk stilaan in opstand. Ze eisten meer vrijheid en democratie. Op 9 november 1989 gaf de regering de opdracht om de slagbomen te openen zodat de mensen vrij naar het westen konden lopen. Hier werden ze met open armen ontvangen door de West-Berlijners en kwam er eindelijk een einde aan de onderdrukking.

© Kaat Lansbergen

Een maand na de val, in december 1989, werd de muur beschilderd door 118 kunstenaars. Ze uitten hun politieke visie op de situatie van Berlijn. East Side Gallery staat nu onder monumentenzorg. Door de jaren heen zijn grote stukken muur beschadigd en laten vele mensen hun sporen na. In 2000 bracht de vereniging East Side Gallery een laklaag aan voor extra bescherming, maar in 2008 moest het stuk muur opnieuw gerenoveerd worden.

‘Mein Gott, hilf mir, diese tödliche Liebe zu überleben’

‘Mijn God, help mij deze dodelijke liefde te overleven’ is wellicht één van de bekendste schilderijen op East Side Gallery. Het is een kunstwerk gemaakt door Dmitri Vubel (Russisch) en is gebaseerd op de socialistische broederkus tussen Leonid Brezjnev (Sovjetpolicitus en secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie) en Erich Honecker (staatsraadvoorzitter van de DDR) . Veel toeristen komen hier langs en maken kussende foto’s of selfies.

CC BY NC-ND 2.0

Naast de East Side Gallery en Postbahnhof zijn er nog tal van andere bezienswaardigheden in Friedrichshain. De buurt loopt over van hippe plekjes en cafeetjes. Nog niet overtuigd? Kijk dan even naar onze aanraders en laat je meenemen door de gezellige straatjes.

Praktische informatie:

Postbahnhof am Ostbahnhof
Straße der Pariser Kommune 8
10243 Berlin

events@postbahnhof.com

Tekst en foto’s: © Isabelle Spapé & Kaat Lansbergen