28/05/2020

Recensie -‘Komen te gaan – corona’ schetst een rauw beeld van de barre tijd waarin we ons bevonden

De VRT besloot een driedelige special van de humaninterestreeks ‘Komen te gaan’ te maken over het lot van de begrafenisondernemers en hun ‘klanten’ tijdens de coronacrisis. Resultaat: best een openbarende kijk in het leven en het einde ervan op de piek van de crisis.

De televisie-industrie slaapt nooit. De programmatie bleef tijdens de crisis gewoon voortlopen. Er moesten dus ook programma’s worden opgenomen. Vele reeksen werden door de opgelegde maatregelen een schim van zichzelf. Voor ‘Komen te gaan – corona’ werd het net een versterkende factor. Het heeft op geen enkele zichtbare manier moeten inboeten aan hoe, de soms tragische situaties, in beeld werden gebracht.

‘Laat het gewoon lopen’

Een dochter brengt haar 68-jarige moeder een laatste groet bij de begrafenisondernemer. Een zoveelste slachtoffer van het virus. Waar we anders op een intieme wijze afscheid kunnen nemen van onze dierbaren, verliep het laatste weerzien nu op een bijna kunstmatige manier. De dochter kreeg het advies: ‘Probeer anderhalve meter afstand te houden. Als u moet wenen, probeer dan uw gezicht niet aan te ­raken, laat het gewoon lopen.’ Even later stond ze met mondmasker, beschermende kledij en veiligheidsbril op veilige afstand van haar moeder. Een surreëel beeld waarvan je je als kijker niet kan inbeelden hoe het moet zijn om mee te maken.

Hoewel het niet makkelijk is om dit soort situaties op een respectvolle en serene manier in beeld te brengen, slaagt Woestijnvis hier met glans in. Het is een dunne lijn om net dat ene beeld wel of niet te gebruiken. Maar net zoals in de vorige reeks wordt het hele proces op een vrijwel natuurlijke wijze gefilmd. Met als resultaat dat je je als kijker geen indringer voelt in het verwerkingsproces van de dierbaren van de overledene.

Logistieke uitdaging

Naast het rouwproces van de dierbaren draait het programma natuurlijk om het beroep van begrafenisondernemer. Een interessante keuze, aangezien de begrafenisondernemers het, net als het zorgpersoneel, de laatste maanden extreem druk hebben gehad. De sterftecijfers die we dagelijks hoorden in het journaal, waren voor de uitvaartzorg stuk voor stuk mensen die recht hadden op een waardig afscheid. Niet altijd even simpel als een besmet lijk eerder als een risico dan als een persoon gezien wordt.

We zagen hoe de begrafenisondernemers zich aanpasten aan de maatregelen. Hoe ze kisten ontsmetten na ze zo snel mogelijk te hebben afgesloten. Hoe ze zich in beschermende kledij hesen om de overledenen een laatste keer te verzorgen. Hoe een begrafenisondernemer improviseerde omdat hij geen plek meer had om de urnen te bewaren. Veel mensen wilden namelijk wachten op versoepelingen van de maatregelen om definitief afscheid te nemen van hun dierbaren. Een van de meest frappante passages was zonder twijfel de livestreambegrafenis, rouwen vanop afstand werd opeens mogelijk.

Woestijnvis schetste op een respectvolle manier een beeld van een bevreemdende tijd voor iedereen. Een tijd waarin sterven zelfs niet meer op een normale manier kon verlopen. Ondanks het vrij zware thema slaagde Woestijnvis erin om een zekere lichtheid in het programma te steken. Het gevoel dat als we moeten gaan, het toch op een waardige manier kan zorgde voor een vreemde geruststelling.

Bekijk de eerste aflevering op VRT NU. De volgende aflevering kan je maandag om 21.20 uur bekijken op Eén.

Tekst: Jef Nuytemans Beeld: ©VRT