De dag voor de nabestaanden van zelfdoding vond dit jaar internationaal plaats op zaterdag 21 november. Op deze dag wordt jaarlijks een ontmoetingsdag georganiseerd door de werkgroep Verder Na Zelfdoding, in samenwerking met de Zelfmoordlijn. ‘We willen dan aan nabestaanden het signaal geven dat er iemand is voor hen’, benadrukt Lore Vonck, coördinator van de werkgroep. ‘Want het rouwproces na zelfdoding is het allermoeilijkste, zien we in onderzoek.’ Het jaarlijks evenement kon dit jaar niet plaatsvinden omwille van corona en een online alternatief is niet evident. 

Op de internationale dag voor de nabestaanden van zelfdoding wordt er in Vlaanderen normaal een ontmoetingsdag georganiseerd door de werkgroep Verder Na Zelfdoding. Zo’n ontmoetingsdag staat helemaal in het teken van de nabestaanden en is een combinatie van activiteiten die de nabestaanden kunnen helpen. Er worden dan onder meer herdenkingsrituelen georganiseerd, getuigenissen gedeeld en lezingen gegeven. Lore Vonck legt uit waarom deze dag zo belangrijk is: ‘Je kan zeer weinig actief doen, wat je bij suïcidepreventie wel kan. Je kan ze niet terugbrengen. Je kan alleen kijken hoe ze verder moeten en hoe wij kunnen helpen.’

Gevolgen corona

Door Covid-19 kon de ontmoetingsdag dit jaar niet doorgaan. ‘De gevolgen zijn nu in corona sowieso zeer groot’, licht Vonck toe. ‘De praatgroepen in heel Vlaanderen kunnen niet doorgaan. We zijn aan het kijken naar een online alternatief, maar dat is niet zo gemakkelijk. Puur omdat de nadruk van fysieke verbinding en nabijheid wegvalt en we ook geen controle hebben op de emoties van iemand die achter zijn computer zit bij een online evenement. Normaal hebben we op de ontmoetingsdag allemaal buddy’s. Als iemand het even moeilijk heeft, dan staan er meteen mensen klaar om ze te ondersteunen. Dat kunnen we online niet bieden.’

Een online ontmoetingsdag is dus niet het beste alternatief. ‘Wat op een ontmoetingsdag vooral heel interessant is, zijn de informele momentjes: de koffiepauzes, het napraten achteraf… wanneer de nabestaanden echt in contact komen met elkaar’, legt Vonck uit. ‘We zien eigenlijk dat de diepste connecties daar gebeuren en niet zozeer in onze vastgelegde praatgroepen. Het is heel mooi om te zien hoe ze elkaar daar vinden en steun krijgen van elkaar.’

Omdat de praatsessies niet kunnen doorgaan, post werkgroep Verder Na Zelfdoding regelmatig tips op haar Facebookpagina om nabestaanden te helpen met de verwerking van hun rouwproces.

Taboe of niet?

Ina Cuppens (21), studente muziektherapie, verloor zeven jaar geleden haar oma Maria Frederix aan zelfmoord. Ze heeft toen bewust gekozen om niet naar een psycholoog te gaan. Haar verhaal kon ze kwijt bij haar vrienden en klastitularis. ‘Ik denk dat sommige mensen veel hebben aan deze dag. Gewoon het feit dat ze erkend worden, dat hun verdriet erkend wordt en dat ze daar nog eens over kunnen praten als ze willen. De dag van de nabestaanden van zelfdoding kan misschien wel helpen om het bespreekbaar te maken zodat het taboe om over zelfmoord te praten weggaat.’

Ook Lore Vonck bevestigt dat er nog een taboe heerst rond zelfdoding. ‘Mensen zoeken altijd naar één oorzaak, een schuldige en dat zorgt voor stigma. Dan ga je er al minder snel over praten omdat je je gestigmatiseerd voelt en er mensen zijn die je echt gewoon verkeerde reacties geven. In Vlaanderen is er nog veel onwetendheid over wat rouw is.’

Ben je benieuwd naar het verhaal van Ina? Bekijk dan deze reportage.

Zit je met vragen of heb je nood aan een gesprek, dan kan je terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of via www.zelfmoord1813.be , of neem contact op met de dienst studentenvoorzieningen van jouw hogeschool of universiteit.

Reportage, camera en geluid: Amber Vanneck & Jasmien Geivers, foto: ©Amber Vanneck