Het weerbericht springt van ‘stormweer’ naar ‘warm voor de tijd van het jaar’, naar ‘winterse neerslag op komst’… Ook dit weekend werd er in bepaalde delen van het land winterse neerslag verwacht. Ons klimaat is in de war. Samuel Helsen, weerman en klimatoloog, legt uit.  ‘Meer groen zou ervoor zorgen dat er minder water verloren gaat’

Dat ons klimaat in de war is, is niets nieuws. Maar niet iedereen weet wat dat nu net inhoudt. België heeft een gematigd zeeklimaat. Dat wil zeggen dat we milde winters, milde zomers en het hele jaar door neerslag ervaren. In 2019 werd er voor het eerst meer dan 40 graden in de schaduw gemeten. ‘Dat is heel abnormaal voor ons klimaat’, aldus Helsen. De zomer van 2019 was erg warm met lange periodes van hitte en droogte. Er werd ons dan ook gevraagd om geen water te verspillen. Je auto wassen moest even wachten.

Schommelingen

‘We zien dat de zomers vaker hittegolven met zich meebrengen. Ze zijn warmer en brengen dus ook droogte met zich mee’, zegt Helsen. ‘Maar we zien ook een stijging in neerslag. Dat komt door depressies die regenzones met zich meebrengen tijdens de winter.’

Toch hebben we nog steeds last van droogte  tijdens de zomerperiode, ook al valt er veel regen gedurende de winter. ‘Dat komt door de frequentie van die droogtes’, aldus Helsen. Als de periodes van droogte vaker voorkomen, wordt het tekort aan water niet op tijd aangevuld. Ook verdampt er tijdens de zomer heel wat grondwater. ‘Zo raken de voorraden uitgeput.’

Te weinig groen

Een specifiek probleem van Vlaanderen is het gebrek aan natuur. Vlaanderen is een verstedelijkt gebied, dat wil zeggen: veel asfalt en beton. Bij regenbuien krijgt het water de kans niet om rustig in de grond te sijpelen. Het stroomt direct de riolen en beken in. Tijdens de zomer zijn deze regenbuien vaak korter en heviger en zorgen daarom voor wateroverlast.

We hebben dus te weinig groen in Vlaanderen. ‘Dit probleem proberen ze op te lossen met de zogeheten Bluedeal’, zegt Helsen. Met de Bluedeal wil de overheid haar inspanningen tegen waterschaarste verhogen. ‘Meer groen zou ervoor zorgen dat er minder water verloren gaat. Een buffersysteem dat tijdens de winter water opvangt kan een reserve zijn waar we beroep op kunnen doen tijdens droge periodes.

‘Klimaatprojecties voorspellen dat we vaker extreme hitte gaan krijgen’

Oplossing

Een hapklare oplossing is er niet. ‘We weten dat het klimaat aan het veranderen is. Klimaatprojecties voorspellen dat we vaker extreme hitte gaan krijgen. Intenser met meer onweerders. We verwachten dus dat de zaken die we nu zien, zich gaan doorzetten’, aldus Helsen.

De verlaging van broeikasgassen rust niet enkel op de schouders van België maar is iets globaal. In het klimaatakkoord van Parijs staat dat de aarde tegen het einde van de eeuw niet meer dan 2 graden mag opgewarmd zijn. We stevenen af op drie graden. ‘We weten dan ook dat de gevolgen groter gaan zijn in de toekomst’, zegt Helsen.

Tekst: Yoni Delplanque, foto: Nikita Ananjevs via Pexels