De nieuwe update van Instagram zorgt voor verontwaardiging, verwarring en vooral veel reacties. Op de plaats waar vorige week nog het hartje stond, staat er nu een winkelzakje. Er wordt minder aandacht aan likes besteed en reels worden in de kijker gezet. Hun nieuwe slogan luidt als volgt: ‘Bringing you closer to the people and things you love’.

Het shoppingicoontje brengt de meeste reacties teweeg. Vele gebruikers zijn verontwaardigd en willen niet dat Instagram verandert in een online winkel. Behalve het commerciële kantje vinden mensen het ook lastig dat ze per ongeluk blijven klikken op het winkelzakje. Sociale media expert Rob Heyman licht toe waarom Instagram het winkelzakje op de plaats van het hartje zette: ‘Ze willen dat de gebruiker een ander soort gedrag vertoont. De like-knop, is één van de meest gebruikte knoppen en zorgt voor interactie op Instagram. Het duwen op de like-knop is een automatisme, Instagram heeft gebruikers geconditioneerd. Je kan het vergelijken met je vuilbak aan de andere kant van je bureau zetten: dan ga je ook twintig keer iets op de grond gooien op de plaats waar je vuilbak vroeger stond. Deze tactiek past Instagram hier ook toe. Zo sturen ze het gedrag van gebruikers, zodat ze sneller hun nieuwe feature leren kennen.’

‘Het duwen op de like-knop is een automatisme, Instagram heeft gebruikers geconditioneerd’

Door per ongeluk op het winkelzakje te klikken, zullen mensen beïnvloed worden om iets te kopen. Op basis van het algoritme weet Instagram welke accounts je leuk vindt en deze zullen dan ook op je shoppingpagina komen. Op deze manier probeert het bedrijf het aantal interacties naar boven te brengen. Instagram moet winst maken en dat gaat alleen wanneer er geconsumeerd wordt. ‘Procentueel zal er een rechtstreekse stijging in verkoop zijn. Zolang gebruikers de knop niet gewoon zijn, zullen er mensen toevallig daar terecht komen. Er zijn ook mensen die niet eens wisten dat je rechtstreeks via Instagram kon winkelen, deze zullen nu ook meer aangezet worden om te kopen’, zegt Heymans. Het is dan ook de vraag of dit een eerlijke praktijk is en of dit lang gaat werken? ‘De socialemediaervaring zal negatief beïnvloed worden hierdoor. Het is typisch dat Instagram experimenteert met deze updates en dat heeft vaak een negatieve impact op hun klanten’, verkondigt Heymans.

Uit onderzoek van Comeos bleek dat acht op de tien Belgen met internetverbinding het voorbije jaar iets online kochten. Één op vijf koopt zelfs meerdere keren per week online. Deze cijfers werden beïnvloed door de komst van Covid-19. Consumenten zijn bang om tussen de massa te winkelen of winkels zijn gesloten door de lockdown. Slechts één op vier aankopen gebeurt op de website van de winkel zelf. Merken breiden uit naar alternatieve platformen. ‘We kunnen er vanuit gaan dat Instagram mee op de online markt springt. Instagram is nog altijd een gratis service, die werkt met user generated content: hoe minder mensen foto’s en video’s plaatsen, hoe minder populair de app wordt’, beaamt Heymans.

‘Er heerst een wapenwedloop op sociale media: platformen blijven strijden voor populariteit en innovatie’

Instagram heeft nu ook de reels meer centraal geplaatst, dit zijn creatieve filmpjes die meestal 15 seconden duren. Het is duidelijk dat Instagram inspiratie haalde bij TikTok. Heymans legt uit waarom ze TikTok na-apen: ‘Ze doen dat omdat ze bang zijn dat er een stuk functionaliteit ontbreekt bij hen, dat de consument wel op een ander platform kan vinden. Waardoor ze natuurlijk gebruikers verliezen. Er heerst een wapenwedloop op sociale media: platformen blijven strijden voor populariteit en innovatie.’ Instagram stal al eerder de hashtag van Twitter en de stories van Snapchat. 

Mag al dat na-apen zo maar? ‘Zolang iets niet gepatenteerd is, mag je het overnemen. Dit soort eenvoudige toepassingen mogen niet beschermd worden. Apple vroeg ooit een patent aan voor de touchscreens, dit is niet doorgevoerd omdat dan niemand meer smartphones zou mogen maken behalve Apple. Op deze manier behouden we de economie voor monopolies’, legt Heymans uit. 

Niet iedereen was even blij met de nieuwe update:

Bah heb die nieuwe insta update, i dont care about reels or shops 😩 instagram wordt echt te commercieel nu en all about the influencer life

— xvnn (@san0_a1) November 12, 2020

instagram shoulda never turned into a mall.

— Trick Owens (@FUCCl) November 17, 2020

Marie Trappers, student communicatiewetenschappen, deelt haar mening over de nieuwe update: ‘Persoonlijk zit ik niet te wachten op nog meer reclame op mijn sociale media. De mogelijkheid om zelf op zoek te gaan via de knop op de ontdekpagina is één ding, maar het voelt nogal indringend dat het systeem wordt uitgebreid naar mijn feed. Laat mij gewoon naar leuke foto’s van vrienden kijken. Ik ben het een beetje beu om gemanipuleerd te worden om geld uit te geven aan dingen die ik niet nodig heb.’

Tekst en foto: © Amber Lacasse