Wat gebeurt er met je afgeschreven auto? ‘Vorig jaar belandden 4 splinternieuwe sportwagens op de schroothoop’
Bij afvalvermindering denken we meteen aan ‘zero waste’ en plasticvrij leven, maar hoe zit dat met andere afvalvormen zoals je oude wagen? Jaarlijks verdwijnen er in België zo’n 250.000 auto’s uit omloop, maar slechts de helft daarvan wordt op legale wijze verwerkt. Vincent Quidousse, bestuurder van de Belgische schrootverwerker Belgian Scrap Terminal (BST), hoopt dat de regelgeving rond de afhandeling van afgedankte voertuigen snel verstrengt: ‘We zijn al tien jaar aan het lobbyen voor meer controles, maar tot nu toe is het resultaat nul’.
‘Met de huidige regels verdwijnen jaarlijks nog zo’n 125.000 wagens in een illegaal circuit’, legt Quidousse uit. ‘Dit kan gaan van autohandelaren of schrootverwerkers die het niet zo nauw nemen met de regels, tot export naar Afrika, waar ze dan dienen als reservoir voor onderdelen. Dat is voor ons uiteraard een doorn in het oog. Daarom richten wij ons als bedrijf regelmatig tot de Europese Commissie en onze eigen OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij) met een oproep tot strengere regels en handhaving rond de uitstroom van afgeschreven auto’s. Alleen zo kan het evenwicht weer verschuiven naar erkende centra zoals BST.’
Volgens Quidousse speelt het certificaat van vernietiging een belangrijke rol bij deze problematiek: ‘Wanneer wij een afgedankte wagen verwerken, ontvangt de laatste eigenaar altijd een bewijs van vernietiging. Op dit moment is zo’n document nog niet zo waardevol en daar willen we verandering in brengen. In de toekomst hopen we dit certificaat te koppelen aan de autoverzekering en verkeersbelasting van de eigenaar, in die zin dat de autobezitter voor beiden zal blijven betalen zolang hij dit bewijs niet kan voorleggen. Zo hopen we een soort automatische regulatie te creëren waarbij iedereen meer geneigd is om zijn of haar wagen in te leveren bij een erkend verwerkingskanaal en de illegale uitstroom bijgevolg drastisch kan afnemen.’
Autowrakken bij BST
Eén autowrak, eindeloos veel toepassingen
Dat zo veel mogelijk auto’s bij een erkend recyclagecentrum belanden, is ook van fundamenteel belang voor het milieu, aangezien zulke centra zo weinig mogelijk materiaal verloren laten gaan. ‘Een dochteronderneming van BST, Belgian Car Recycling (BCR), voert de eerste stap in het recyclageproces uit en ontdoet de wagen van schadelijke stoffen zoals olie, brandstof, airco, etc. Ook in deze fase proberen we al nuttige toepassingen te zoeken voor het materiaal. Brandstof, bijvoorbeeld, hergebruiken we intern. De loodstartbatterij gaat naar een loodsmelter en wordt weer verwerkt tot lood. De olie verandert in alternatieve brandstof en de airco brengen we opnieuw in omloop. Banden die in goede staat krijgen meteen een tweede leven. Slechte banden kunnen na vermaling tot rubber ook dienen als brandstof’, aldus Quidousse.
‘Wanneer een wagen in illegale circuits verdwijnt, groeit het aandeel afval aanzienlijk’
Na dit proces vertrekt elk voertuig naar BST, waar ze vandaag bijna 96% van jouw wagen kunnen recycleren volgens Quidousse. ‘Daarmee staan we aan kop in Europa’, zegt hij. ‘Op jaarbasis komen er zo’n 20.000 afgedankte voertuigen bij ons toe. 70% van elk autowrak bestaat uit ferrometalen, beter bekend als ijzer. Dit is voor ons het meest waardevolle materiaal. Na scheiding van de andere materialen wordt het ijzer gesmolten tot een nieuw staalproduct. 6 à 8% van elke auto bestaat uit non-ferrometalen. Voorbeelden hiervan zijn het aluminium van de versnellingsbak en de motor, koper, zink, de bedrading… Deze fractie vertrekt naar een ander bedrijf uit onze groep, Craenhals Metal Terminal (CMT), waar ze ook deze materialen klaarmaken om ze om een nieuw leven te geven. Tot slot halen we zo’n 20% licht materiaal en kunststof uit elke wagen. Een afnemer van ons wekt hier door middel van verbranding elektriciteit mee op. Anderen herwerken kunststof tot granulaat en glas of kleine steentjes sturen we naar cementbedrijven. Na dit alles houd je dus nog 4% aan moeilijk recycleerbare stromen over. Enkel dit materiaal komt op het stort terecht. Wanneer een wagen in illegale circuits verdwijnt, groeit het aandeel afval aanzienlijk.’
In de regel zijn de meeste auto’s die vandaag bij BST toekomen tussen de 12 en de 16 jaar oud, maar toch verwerkt het bedrijf niet enkel oude of beschadigde voertuigen. Volgens de Europese wetgeving zijn er immers geen voorwaarden om een auto te laten vernietigen en ligt de beslissing volledig bij de eigenaar, of dit nu een particulier betreft of een fabrikant. ‘Sommige autobouwers hanteren nu eenmaal een andere politiek dan andere’, geeft Quidousse aan. ‘Wanneer een wagen afkomstig van de Aziatische automarkt een minieme beschadiging vertoont na transport of na een autosalon, verkiezen de meeste fabrikanten om het voertuig te laten afkeuren, waarna het bij ons terechtkomt. Zo gebeurt het dat wij soms quasi nieuwe wagens toegeleverd krijgen. Vorig jaar nog hebben we vier splinternieuwe sportwagens die een paar krassen vertoonden moeten vernietigen omdat de autobouwer dat voordeliger achtte dan de wagens weer helemaal terug te sturen en ze te laten herstellen.’
Wel elektrisch, niet altijd groen
Ondanks de idee dat het gebruik van elektrische of hybride wagens per definitie groener is dan dat van dan standaardvoertuigen, benadrukt Quidousse dat dit niet noodzakelijk geldt voor de productie en verwerking van hun batterijen. ‘De grote batterijen van zulke auto’s vormen het grootste probleem. Voor de productie ligt vooral de ontginning van de grondstof kobalt onder vuur, aangezien die vaak gepaard gaat met onduidelijke arbeidsomstandigheden en milieuverontreiniging. Bij BST zijn we voorzien op de verwerking van zulke batterijen. Wanneer een elektrische of hybride auto bij ons toekomt, koppelen we eerst de batterij af, zodat de wagen niet meer onder spanning staat en we elektrocutiegevaar kunnen voorkomen.’
Volgens Quidousse staan we vandaag aan het begin van een echte mobiliteitsshift. Hij kijkt dan ook hoopvol naar de toekomst: ‘De tijd van twee of drie auto’s per gezin is stilaan voorbij. Meer en meer jonge mensen kiezen er bewust voor om geen eigen auto meer te bezitten. Dit betekent niet dat er minder werk voor ons zal zijn, want we werken nog elke dag hard om de mazen van het net te sluiten. Hierdoor zullen we hopelijk de illegale uitstroom terugdringen tot een minimum en een milieuvriendelijke herwerking van afgedankte auto’s maximaliseren.’
