De discussie rond het verpakken van groenten en fruit duurt al langer dan vandaag. Waarom kunnen verpakkingsvrije winkels wél volledig zonder plastic en de grote supermarkten niet? Lotte Krekels, verpakkingsverantwoordelijke van Carrefour en Benjamin Vermeir, medezaakvoerder van verpakkingsvrije winkel Robuust leggen het uit. ‘Wij kopen klein aan en raken dus ook sneller uitverkocht dan een grote supermarkt’

Naast de losse appels en peren liggen er vaak ook groenten in fruit in plastic verpakt in de winkelrekken. Al lijkt dat vaak overbodig. Komkommers  krijgen een plastic folie omgewikkeld en appels gaan per zes in een bakje. ‘Dat is voor het gebruiksgemak’, zegt Krekels. ‘Maar er zijn ook groenten en fruit die een verpakking krijgen omwille van de houdbaarheid.’ Aan radijsjes hangt een groen loof vast. Als ze niet verpakt worden dan verliezen ze hun kleur en wordt het loof bruin. ‘Als het niet mooi meer is, wil de consument het niet meer en moeten ze de vuilnisbak in. Ergens is het dus ook om verspilling tegen te gaan.’

‘Wij kopen klein aan en raken dus ook sneller uitverkocht dan een grote supermarkt’

Robuust, een verpakkingsvrije winkel in Antwerpen, krijgt minder snel te maken met verspilling. ‘Wij kopen klein aan en raken dus ook sneller uitverkocht dan een grote supermarkt. We zorgen er ook voor dat als er iets slecht zou worden, we het uit de rekken halen’, zegt Benjamin Vermeir, medezaakvoerder van Robuust. Voeding die er niet meer zo mooi uit ziet maar nog wel eetbaar is gaat niet de vuilbak in. ‘We verkopen het niet meer door aan klanten maar schenken het aan een voedselbank.’  Dat doet ook Carrefour. Wat overblijft, wordt aan een lage prijs verkocht via ‘To good to go’. Dat is een platform waarop je de overschotten van een voedingswinkel of restaurant kan kopen aan een erg lage prijs.

Komkommers buiten seizoen

De verpakking hangt bij supermarkten ook af van waar het product komt. Komkommers zijn het hele jaar door beschikbaar, ook buiten het seizoen. Dan komen de komkommers van Carrefour uit Spanje. ‘Heel veel consumenten snappen niet waarom er een plastic folie rond de komkommers zit. Dat zorgt voor discussie’, aldus Krekels. ‘Een komkommer is een product dat veel vocht bevat. Als je hem gaat vervoeren zonder folie, helemaal vanuit Spanje, verliest hij erg veel van zijn vocht. Het gevolg? Als hij in de winkel ligt, ziet hij er niet meer zo mooi uit. Ook dan laat de consument hem links liggen.’

‘Buiten het seizoen vind je dus geen komkommers in de winkel’

Dat probleem hebben ze niet bij Robuust. ‘We zijn erg bezig met lokale voeding. Dat wil dus ook zeggen dat we seizoensgebonden werken, zegt Vermeir. ‘Buiten het seizoen vind je dus geen komkommers in de winkel. Ons cliënteel vindt dat niet erg en komt ook om die reden bij Robuust boodschappen doen.’

Bioproducten

Bij bio-fruit en groenten komen er geen pesticiden en andere chemische producten aan te pas. Bij gewone groenten en fruit wel. Het was lange tijd verplicht om een van de twee soorten te verpakken. Als je gewone groenten en fruit bij de biovariant zou leggen, dan is er sprake van ‘contaminatie’. De pesticiden die op de gewone groenten en fruit zitten, komen dan aan de bioproducten. Zo verliest bio zijn nut. ‘Bij Carrefour hebben we lange tijd onze bio producten verpakt, omdat bio het kleinste volume was. Ondertussen is de wetgeving al een stuk soepeler geworden’, zegt Krekels. ‘Ondertussen hebben we al enkele alternatieven gevonden voor de folie. Denk aan een banderol, stickers of zelfs natural branding.’ Natural branding is een eco-friendly manier om groenten en fruit te labelen. Het fruit krijgt een label op de schil, met de hulp van een laser. Natural branding wordt regelmatig gebruikt om bio-producten te onderscheiden van conventionele groenten en fruit.

‘Elk stuk fruit en groente reageert op een andere manier’

Geen universele oplossing

Wat werkt voor het ene product werkt dus duidelijk niet voor het andere. Hoewel groenten en fruit iets heel universeels lijkt, is er geen universele oplossing. Ook hangt de oplossing af van het type winkel. Wat voor verpakkingsvrije winkels werkt, werkt misschien niet voor grote supermarkten en omgekeerd. ‘Elk stuk fruit en groente reageert op een andere manier. Het ene heeft meer vocht, het andere wat minder. Er is hard fruit, zacht fruit, gevoelig fruit zoals braambessen… Je moet echt kijken naar welk soort fruit je hebt’, aldus Krekels. ‘Dat is de moeilijkheid bij groenten en fruit. Je moet kijken naar wat je product is en wat het nodig heeft. Het blijft een zoektocht naar oplossingen voor producten waar niet meteen een alternatief voor op tafel ligt.’

Tekst: Yoni Delplanque, illustratie: © Yoni Delplanque