02/01/2021

Strava: gezondheidsapp met donker kantje?  

Om aan de ellende van het coronavirus te ontsnappen, was sporten voor velen de meest voor de hand liggende afleiding. De pandemie betekende dan ook een gigantische boost voor sportapps als Strava. Een te betreuren evolutie volgens sommigen, een positieve tendens volgens anderen. De 21bis-redactie plaatste Dries Vergouwen en Ans Akkermans tegenover elkaar: ‘Het is geen slechte app, maar velen gebruiken het op een slechte manier.’

Dries (23): ‘Je geeft snel op omdat je geconfronteerd wordt met betere resultaten’

Dries: ‘Ik downloadde Strava zo’n zeven jaar geleden, maar besloot er al snel mee op te houden. De voornaamste reden? Het lokte te veel competitie uit waar het eigenlijk niet nodig was. In mijn ogen ging de essentie van de app verloren, namelijk je eigen sportresultaten bijhouden. Toen ik voor de richting Sport en Bewegen koos, verplichtte school ons Strava te gebruiken om onze gegevens bij te houden. Daarvoor is het natuurlijk het geknipte medium. Het is geen slechte app, maar velen gebruiken het op een slechte manier.’

Onderschatte gezondheidsrisico’s

‘Als je de app gebruikt in combinatie met de raad en opvolging van experts kan ze nuttig zijn. Wanneer je na een training je gegevens doorstuurt naar een geschoolde professional, zou hij of zij normaal gezien in staat moeten zijn om zinvolle feedback te geven op basis van je prestatie. Kennis is noodzakelijk: zonder kennis zijn cijfers ook maar cijfers. Als je er niets of weinig van kent, kunnen deze cijfers zelfs tot gevaar leiden. Een amateursporter die toewerkt naar een marathon zou z’n gegevens snel kunnen overschatten waardoor hij bepaalde ongezonde en zelfs levensbedreigende fysieke trainingsinspanningen levert.

‘Mensen zullen sneller ongezonde dingen doen om hun Strava-profiel interessant te maken’

‘Amateursporters onderschatten het belang van een goed uitgewerkt trainingsproces. Mensen zullen sneller ongezonde dingen doen om hun Strava-profiel interessant te maken. Een rustige training is dat allesbehalve. Hoe los je zoiets op? Door alles privé te maken, zouden de makers zichzelf natuurlijk in de voet schieten. Ik blijf het jammer vinden want in mijn ogen blijft Strava een individuele waardemeter. Maar de afgelopen jaren is de competitiedrang er zo hoog, en dat is moeilijk terug te schroeven.’

Ongezonde vergelijkingsdrang

‘De vergelijkingsdrang met anderen is een ander negatief element. Strava biedt zelf competities aan in de vorm van segmenten, wat ik enorm gevaarlijk vind. Wanneer je ziet dat iemand een bepaald segment in een bepaalde tijd heeft afgelegd, ga je er alles aan om die te verbeteren. Hierdoor kunnen zich levensgevaarlijke situaties voordoen, zoals een rood licht negeren om je gemiddelde snelheid niet te laten zakken. Mensen zullen veel sneller over hun limiet gaan zonder dat goed en wel te beseffen. Dat is toch een donkere kant van het hele verhaal.’

Destructief competitiegevoel

‘Strava voelt aan als een soort sociale media. Het kudos-systeem versterkt dat gevoel enkel maar. Een kudo is op Strava wat een like is op Facebook, Instagram en Twitter. Je feliciteert iemand met z’n sportprestatie. De app zou er anders uitzien als die er niet waren. Je kan ook reageren op een activiteit, maar niet iedereen gaat positieve reacties krijgen, waardoor iemand misschien net sneller opgeeft.’

‘Door continu geconfronteerd te worden met betere resultaten van anderen, zullen heel wat mensen misschien niet beginnen sporten’

‘Het opgeven kan trouwens ook de keerzijde zijn van wat sommigen als het positieve competitiegevoel beschouwen: door continu geconfronteerd te worden met betere resultaten van anderen, zullen heel wat mensen misschien niet beginnen sporten. Startende sporters vrezen dat ze nooit zulke resultaten zullen behalen waardoor ze vroegtijdig opgeven. Dat mag nooit de bedoeling zijn van een sportapp.’

Ans (20): ‘Strava stimuleert me om meer te sporten’

Ans: Tijdens de eerste lockdown in maart besloot ik om te gaan lopen en fietsen. Een beetje later leerde ik Strava kennen via Instagram. Ik zag het in een story verschijnen en het leek me meteen interessant. Ik installeerde de app en onbewust stimuleerde het me om meer te gaan sporten. Het grote verschil met vroeger was dat ik nu kon zien wanneer ik voor de laatste keer actief was. Als je Strava opent en ziet dat je al meer dan een dag niet gesport hebt, ontwikkel je een soort schuldgevoel waardoor je jezelf aanmaant om te sporten.

‘Als je Strava opent en ziet dat je al meer dan een dag niet gesport hebt, ontwikkel je een soort schuldgevoel waardoor je jezelf aanmaant om te sporten’

Anderzijds maakt de app het sporten hierdoor veel uitdagender. Strava heeft z’n eigen challenges, zoals de maandelijkse vijf, tien of zelfs honderd kilometer. Ik werk niet specifiek toe naar een bepaald doel, zoals een marathon, maar de Strava uitdagingen zorgen er wel voor dat ik uitdagingen voor mezelf kan vinden.’

Grote bewijsdrang

‘Door jezelf doelen op te leggen, ga je je gegevens ook beter bijhouden, waardoor je kan zien of je goed bezig bent of niet. Ik let vooral op m’n hartslag en verbrande calorieën. Ik besef wel dat je heel ver kan gaan met deze gegevens: je wil jezelf graag bewijzen. Wanneer ik een mindere dag heb, betrap ik mezelf er soms op dat ik eigenlijk rustig aan zou moeten lopen, maar ik alsnog een goede tijd wil halen en daardoor te intensief sport. Op zulke momenten geniet ik er wel minder van.’

‘Of je dat doet omdat je jezelf achteraf vergelijkt met anderen? Ik denk van wel, al probeer ik me daar zo min mogelijk door te laten vangen. Het feit dat er zo veel mannen op Strava zitten, zorgt er vaak voor dat ik een negatief beeld krijg van m’n eigen prestaties. Maar ook in dat geval probeer ik zo veel mogelijk naar mezelf te kijken, hoe moeilijk dat vaak ook is.

Oprechte waardering

‘Strava mag op bepaalde vlakken geen toonbeeld van positiviteit zijn, maar als je alle positieve commentaren ziet die je krijgt, geeft dat zeker voldoening. Dat gevoel ontbreekt volledig op Instagram en Facebook. Het gaat op Strava veel meer over de geleverde prestatie, over iets dat je helemaal zelf hebt gedaan, terwijl het op Instagram of Facebook draait om een mooie foto of een commentaar op een foto die je vaak niet eens zelf nam.

‘Anderzijds heeft Strava soms ook wel wat weg van een sociale-mediaplatform. Ik vind de kudos bijvoorbeeld super leuk. Je geeft waardering aan anderen, maar je krijgt het zelf ook heel vaak terug. Er is weinig tot geen negativiteit aanwezig.’

‘Met kudo’s geef je waardering aan anderen, maar je krijgt het zelf ook vaak terug. Er is weinig tot geen negativiteit aanwezig op Strava’

‘Ik vind het zelf ook leuk als mensen dat bij mij doen. Als je een kudo krijgt, heb je het gevoel dat je goed bezig bent en dat je zo voort moet doen. Maar ik vind Strava een pure sportapp. Je moet immers eerst sporten om kudos te “verdienen”, waardoor de app z’n eigenheid behoudt.’

Toegenomen activiteitsgraad  

Het coronavirus zorgde ervoor dat mensen massaal hun sportkleren (opnieuw) aantrokken. En daar profiteerde Strava zichtbaar van. In de periode tussen april en september dit jaar, waarin het coronavirus hevig woelde, viel er wereldwijd bij zowel mannen als vrouwen een enorme stijging te constateren in het aantal geregistreerde activiteiten in vergelijking met diezelfde periode een jaar eerder. Dit wordt grafisch weergegeven in onderstaande grafiek die opgesteld is op basis van cijfers uit Strava’s jaarrapport.

De stijging was het grootst bij vrouwen tussen de achttien en negentwintig jaar. De tweede grootste stijging viel waar te nemen bij de leeftijdscategorie 60+. Opvallend was ook dat de procentuele toename van vrouwelijke activiteiten in elke leeftijdscategorie aanzienlijk hoger lag dan bij mannen.

 

Tekst & foto: © Laurens Van Aert