Nawfal Bouchammach (22) studeert Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit van Brussel. In zijn vrije tijd bokst hij en daarin doet hij aan competitie. Hij legt uit: ‘De ramadan doe je omdat het symbolisch is en niet omdat je het moet doen’.

‘De ramadan duurt 29 tot 30 dagen in de Islamitische kalender, dit is de negende maand. De betekenis achter vasten is, dat we vasten en dat we denken aan de mensen die het minder goed hebben dan wijen ook om aan jezelf te werken. Vooral een betere versie maken van wie je bent in het dagelijkse leven.’

Het belangrijkste dat we in die maand doen is niet eten en niet drinken vanaf het ogenblik waarop de zon opkomt totdat de zon weer ondergaat. Zelfs als je sport beoefent, krijg je geen uitzondering en daar heb ik het soms moeilijk mee, maar al bij al valt het mee. Toen ik jonger was, dronk ik stiekem wel eens, ik was toen een jaar of 16. Daarnaast moet je normaal bidden en denken aan de zwakkeren in de maatschappij zoals arme mensen.  Die personen echt helpen als je ziet dat ze het moeilijk hebben met iets.’

‘Nee nee nee nee, vroeger heb ik nooit voor hun ogen water gedronken tijdens de ramadan, ik deed dat in het geheim’

‘Voor mij betekent de ramadan dat ik stilsta bij de mensen die rondom mij sta, ik probeer goed te doen.  Daarnaast probeer ik niet te schelden, dit is ook belangrijk. Echt letten op wat je zegt tegen mensen en hun niet kwetsen. Bijvoorbeeld je ouders niet tegenspreken en heel de tijd respectvol  zijn naar de mensen  uit je omgeving.’

Stoppen met ramadan is in sommige gevallen een optie

‘Ik ben gestopt met de ramadan toen ik ziek was, dat was zes – zeven jaar geleden. Dit is ook een principe in de ramadan, dat je bij bepaalde omstandigheden de ramadan stopt voor een bepaalde tijd.  Dat kan drie dagen zijn of een hele week.  Zo mag je niet mee doen als je ziek bent of als je ongesteld bent of zwanger. 

Je moet de ramadan inhalen en je kiest zelf wanneer, meestal doen we dat in de winter.  Dan zijn de dagen korter en is het dan ook gemakkelijker om de ramadan te doen.  Het is niet zo dat je dan de hele ramadanperiode moet inhalen, maar gewoon de dagen die je hebt gemist door ziekte of door een geldig excuus. En meestal zeg ik dat aan mijn ouders als ik het inhaal in de winter zodat dat ze op de hoogte zijn. Meestal zijn het ook de ouders die zeggen dat je niet mee mag doen met de ramadan om een specifieke reden.’

Van makkelijk naar moeilijk

‘Ik kijk vooral uit naar ’s avonds, als je met de hele familie rond de tafel zit samen.  Dan zijn er veel lekkernijen.  Je beseft dat we in een normale dag te veel eten. Nu in de namiddag denk ik dat ik in de avond heel veel ga eten.  Tot als het avond is, dan gaat dat niet zo zijn.  Deze avond ga ik soep drinken en een bord met kip en rijst eten. Eigenlijk is het alsof ik één maaltijd eet op één dag en ik ben al vol.  Tijdens de ramadan besef ik dat zoveel eten op één dag niet nodig is.’

‘Daarnaast is het moeilijkste voor mij op mijn gedrag letten, want niet eten en niet drinken valt  goed mee.  De eerste dag is dat wel het moeilijkste, want dan heb je hoofdpijn door te weinig suikers.  Na drie dagen ben je dat al gewoon:  nu heb ik geen honger en het is al half vijf. Sinds gisteren heb ik eigenlijk al niet meer gegeten, dus dat is een gewoonte die je creëert. Opletten op wat je allemaal zegt en respect hebben dat is voor mij op sommige momenten moeilijk.’

‘Ik krijg veel steun uit mijn omgeving tijdens de ramadan. Zijn ze nog vaak geïnteresseerd, meestal vragen ze of het mij lukt.  Ze moedigen je zo precies aan, dat is hun manier van steunen.  Vaak krijg ik toch eten aangeboden en stellen ze mij allerlei vragen over toch eten in het geheim. Maar ik doe daar niet aan mee.’

Dadels, melk en appeltaart

‘Mijn ouders eten wel dadels en drinken daarbij melk.  Dat is wat mensen vaak eten om hun vasten te verbreken, het is iets symbolisch voor ons.  Dadels bevatten ook veel suiker en dat hebben we op dat moment vooral nodig. Ikzelf eet geen dadels, omdat ik die niet lust, maar ik drink wel melk.’

Klein weetje: 

In de islamitische cultuur worden er vaak dadels gegeten en melk gedronken.  Ze doen dat omdat dat een symbolische betekenis heeft. Dadels zijn namelijk  een symbool voor de vruchtbaarheid en melk staat symbool voor maagdelijkheid en reinheid. 

‘Bij mij thuis maakt mijn mama een appeltaart. Dat is raar want je zou dat niet direct verwachten, maar dat is wat mijn mama doet. Ze bakt de taart zelf en dit zit vol met suikers en iedereen lust dat. Zelf iets echt Marokkaans maken, doen we niet echt. We kopen wel soms Marokkaanse koekjes waarin er heel veel suiker zit. Bij mij thuis eten we dat echt niet veel omdat mijn vader, broers en ik dat niet echt lusten. Dat komt wel voor bij grote familiefeesten met mijn oma.’

‘Persoonlijk zou ik de Ramadan altijd doen, vroeger was dat anders.  Toen dacht ik om daarmee te stoppen, maar hoe ouder ik word, hoe meer betekenis het heeft voor mij.  Ik wil het dus blijven doen.  Dat heeft nu een grotere betekenis dan vier – vijf jaar geleden. Ik zou wel nooit mijn toekomstige vrouw verplichten om mee te doen. Van haar kant kan ze niet zeggen dat ik het niet mag doen. Daarnaast ga ik mijn kinderen nooit forceren om de Ramadan te doen, dat moet vanzelf komen. 

De invloed van ramadan 

‘De ramadan is gewoon een periode waar je aan jezelf werkt. De bedoeling is wel dat je heel je leven aan jezelf werkt door de ramadan, dat je blijft beter worden.  Maar we zijn mensen en we maken soms fouten. Momenteel heeft het gewoon een invloed op moment van de ramadan en daarna gaat die invloed weg op mijn leven. Het kan zijn dat ik binnen twee maanden na de ramadan wel kan schelden, wat ik dan tijdens de ramadan niet doe.’

‘De ramadan doe je omdat het symbolisch is en niet omdat je het moet doen’

‘Corona heeft tijdens de ramadan het niet eten en drinken gemakkelijker geworden tijdens corona. Met corona zijn we tammer geworden en minder actief. We zitten de hele tijd thuis en we doen niet veel en dan verbruiken we ook veel minder energie. Vroeger had ik er meer last mee, dat merkte ik op in de zomer.   Ik had vaker een droge mond en keel. Het was moeilijk om niet te drinken.  De laatste twee jaar merk ik dat ik er geen last van heb. Zelfs nu als het 21 uur is heb ik soms nog geen honger, maar het is dan wel het moment om te eten en dan zit ik daar en eet ik niet meteen mee.  Corona heeft dus duidelijk een invloed op de ramadan.’

Wil je graag zelf eens een appeltaart maken, dan vind je hier het recept. 

Tekst: Elena Amella, foto: © Nawfal Bouchammach en ©  Rumman Amin op Unsplash