ANTWERPEN – Ooit al eens gehoord van OOOC De Grote Robijn? Dit is een centrum voor onthaal, observatie en oriëntatie voor jongeren in hartje Antwerpen. Het bevindt zich op tien minuutjes wandelen van de Meir en treinstation Antwerpen-Centraal. Het OOOC biedt jongeren opvang in een gerestaureerd klooster uit de zestiende eeuw, maar ook de rest van het gebouw heeft een apart verhaal. 

OOOC De Grote Robijn doet zijn praktijken in de oostvleugel van het binnenplein. Een deel van het gebouw is ingevuld met tal van vergaderzalen, magazijnen en bureaus van de medewerkers. Het andere deel, het pronkstuk van De Grote Robijn, de kapel, wordt gebruikt om jongeren in een crisissituatie een prikkelvrije omgeving aan te reiken. Algemeen directeur Luc Claessens legt uit hoe dit tot stand is gekomen: ‘Toen we introkken in het klooster met De Grote Robijn was het gebouw niet meer bewoonbaar. We hebben toen het volledige gebouw gerestaureerd. Nu wonen er jongeren in twee gezellige leefgroepen. We hebben wel bepaalde aspecten van het klooster behouden zoals de glasramen en de preekstoel.’

De tekst gaat verder onder de foto.

Begeleiding door miniteam

Thijs Van Vijnckt is teamcoördinator bij OOOC De Grote Robijn. Hij staat in voor de begeleiding van de jongeren en legt uit hoe die precies in zijn werk gaat: ‘Jongeren verblijven hier twee tot vier maanden en in deze tijdspanne onderzoeken wij hun situatie. Elke jongere wordt hier begeleid door een miniteam bestaande uit een individuele begeleider, een contextbegeleider en het hartje van onze bloem, een psycholoog.’

Ondanks de restauraties is het klooster nog voldoende aanwezig in het interieur. Het is dus een unieke locatie om in te leven, maar ook om in te werken. Dat beaamt Van Vijnckt: ‘De jongeren vinden het fantastisch om in dit soort omgeving te verblijven. Maar ook wij, de begeleiders, vinden het speciaal om de jongeren op deze plek bij te staan.’

‘De jongeren vinden het fantastisch om in dit soort omgeving te verblijven.’

In het totaal verblijven er om en bij de veertiental jongeren. Jongeren die elkaar nog nooit ontmoet hebben voordat ze arriveren in De Grote Robijn. Van Vijnckt verduidelijkt: ‘Je moet je dat voorstellen: je woont hier een aantal maanden samen met mensen die je niet kent, waar je mee moet samenleven, samen schoolwerk mee moet maken en meer. Het klopt inderdaad dat het samenleven hier wat scherper op de snee staat dan in een gewone thuissituatie, maar samenleven gaat hier vrij vlot tot zeer vlot zelfs.’

Van pronktoren tot jongerenbegeleiding

Het gebouw van De Grote Robijn wordt dus gebruikt door Jeugdzorg Emmaüs sinds 1998. Daarvoor was het in bezit van de zusters Apostolinnen. De allerlaatste zusters schonken het gebouw aan vier verschillende vzw’s, waaronder aan Emmaüs. Sindsdien is het centrum gevestigd in het klooster.

Bekijk hieronder de beknopte tijdlijn van de geschiedenis van De Grote Robijn. Lees daarna verder onder de tijdlijn.

De geschiedenis van het gebouw gaat zo ver terug als vijfhonderd jaar geleden. Toen de buitenburgemeester (de term voor een burgemeester buiten het centrum van de stad Antwerpen, red.) van Stralen op de Vrijdagsmarkt het bezit kocht van Merksem en Dambrugge, toen nog luttele dorpjes, had hij graag een toren om zijn grondgebied te kunnen bekijken vanop een hoogte. Hij bouwde dus in wat nu hartje Antwerpen is Hôtel van Stralen, de toren die de binnenplaats overkoepelt. Toen van Stralen stierf, bouwden de nakomelingen aanvullende gebouwen rond de koer zoals de kapel, het klooster en de school aan de westvleugel.

‘De meeste zusters maakten hosties voor de Kerk, maar de Apostolinnen wasten de gewaden van priesters voor een extra zakcentje’

In de achttiende eeuw passeerde er ook nog kort Jezuïeten. Zij voegen vensters toe aan de benedenverdieping waardoor er meer natuurlijk licht schijnt door het gebouw. In 1903 trokken dan uiteindelijk de zusters Apostolinnen in. ‘De meeste zusters maakten hosties voor de Kerk, maar de Apostilinnen wasten de gewaden van priesters uit de omstreken voor een extra zakcentje. Met dat geld restaureerden ze zelf bepaalde delen van de binnenkoer. Midden de 20ste eeuw werd de van Stralentoren beschermd erfgoed en opgelijst als Antwerps monument’, zegt Luc Claessens.

Tot het gebouw uiteindelijk in 1998 werd overgedragen aan vzw Jeugdzorg Emmaüs die het tot op vandaag gebruikt als opvangcentrum. Iets waar de zusters heel blij mee waren omdat zij zelf ook nadrukkelijk bezig waren met de begeleiding en onder de hoede te nemen van jongeren in een crisissituatie. Het is voor De Grote Robijn alsof ze de geërfde praktijken verder zetten.

Bekijk hieronder de videoreportage over OOOC De Grote Robijn:

Tekst en reportage: Lennert Van Caster & Wout Van Springel, foto: © Lennert Van Caster