04/06/2021,

(Her)bestemming: De Heilige Geestkapel Mechelen, een geschiedenis van liefdadigheid tot cultuur

Mechelen – De Heilige Geestkapel is een van de oudste gebouwen in Mechelen.  Ze werd opgetrokken aan het einde van de dertiende eeuw en maakte door de jaren heen heel wat veranderingen mee. Eerst was het gebouw een plaats, waar armere parochianen goederen konden halen, maar vandaag is het omgetoverd tot een kunstige locatie. Voor de reeks Reporting the city, waarin we boeiende herbestemmingsprojecten opzoeken, nemen we een kijkje in de geschiedenis van de kapel.

De gotische kapel bevindt zich op de hoek van de Minderbroedersgang, net tegenover de Sint-Romboutskathedraal. De bouw begon ongeveer zevenhonderd jaar geleden voor de Tafel van de Heilige Geest, een armoedeorganisatie van Sint-Rombouts. Missen werden er opgedragen en aalmoezen werden er uitgereikt aan arme parochianen.

De Heilige Geestkapel ligt net tegenover de Sint-Romboutskathedraal. © Laurien Buelens

Rijke geschiedenis
Vandaag heeft de Heilige Geestkapel een rijke geschiedenis. In de loop van de jaren vonden er verschillende verbouwingen plaats. Zo kocht Stad Mechelen de kapel in 1968 en richtte het in als stadspoppentheater, dat nu bekend is onder de naam DE MAAN. Dat bleef zo tot 2013, want toen stonden nieuwe verbouwingen op de planning. 

Drie jaar later opende de kapel opnieuw haar deuren. Het gebouw was in haar vroegere glorie hersteld en de stad had een nieuw plan: de kapel verhuren voor evenementen. Stadspoppentheater DE MAAN keerde niet terug en vestigde zich onder andere op de bovenverdieping van het aangrenzende Heilige Geesthuis.

De kapel was jarenlang de thuishaven van stadspoppentheater DE MAAN. © Laurien Buelens

Dankzij de verbouwingen kreeg de kapel opnieuw haar originele volume terug. Ook historische elementen zoals een altaarschildering, nissen en eiken dakspanten zijn weer hersteld.

De kapel heeft verschillende historische elementen zoals glasramen. © Laurien Buelens

Vondelingenschuif
Aan de buitenkant van het gebouw, kan je met veel moeite de opening van een oude vondelingenschuif zien. Jonge moeders lieten op een anonieme manier hun baby’s in deze schuif achter. 

Wil je weten waarom ze dat deden? Het antwoord op die vraag en nog meer informatie, kun je beluisteren in de onderstaande reportage over de Heilige Geestkapel. De tekst gaat daaronder verder:

 

Aan de buitenkant van het gebouw kan je nog restanten van een vondelingenschuif zien. © Laurien Buelens

Nieuwe invulling
Het idee om de kapel te verhuren als evenementenlocatie, was geen groot succes. De stad ging daarom op zoek naar een nieuwe invulling. Zo kwamen Joost en Hans Bourlon terecht in de kapel voor een periode van vijf jaar. Zij gebruiken het gebouw momenteel voor hun privé-initiatief, Het Kunstuur

Joost Bourlon, medeoprichter van Het Kunstuur. © Laurien Buelens

Op een originele manier krijgt de bezoeker Belgische schilderkunst uit de periode van 1880 tot 1950 te zien. De tentoonstelling duurt exact één uur en de werken worden één voor één opgelicht. Naast de schilderijen wordt meestal een bekende Vlaming geprojecteerd. Hij of zij vertelt vervolgens een verhaal over de inhoud of de kunstenaar van het werk. Muziek van Dirk Brossé verbindt bovendien het geheel.

Wil je graag meer te weten komen over de volledige geschiedenis van het gebouw? Hieronder vind je een aantal belangrijke momenten uit de geschiedenis van de Heilige Geestkapel.

Het Kunstuur 2, t.e.m. do 30 sep
Het Kunstuur, Heilige Geestkapel, Minderbroedersgang 1-3, 2800 Mechelen di-zo 10-22 u. -10 tot 14 euro
0468-42 04 45 – www.hetkunstuur.com

Tekst en reportage: Enjo Hermans en Laurien Buelens, foto’s: © Laurien Buelens