15/11/2021

De slotsom van Glasgow 2021

De VN-klimaatconferentie in Glasgow kwam deze vrijdag tot een einde. Twee weken lang onderhandelde het gros van de wereldleiders over de maatregelen die ze zullen nemen ter bevordering van het klimaat. De meningen over de resultaten gaan van voorzichtig optimisme tot woede en wanhoop: ‘De staatsleiders zijn kortzichtig en hebben niet het wereldbelang voor ogen.’

‘Blablabla…’ was klimaatactiviste Greta Thunbergs beknopte samenvatting van de bijeenkomst. Na 26 samenkomsten van de ‘Conference of parties’ (COP26) om het klimaatverdrag van Rio (1992) te concretiseren, vindt ze de vooruitgang onvoldoende.  Toch verdient de uitkomst die op het eerste gezicht bijzonder mager lijkt, een genuanceerdere analyse. Om een santenkraam van 197 landen zo ver te krijgen dat ze hun handtekening onder een akkoord zetten, is veel onderhandeling over formuleringen en diplomatiek masseerwerk nodig. Baanbrekende beloftes vielen dus sowieso niet te verwachten.

Krachtig signaal

Toch zijn er verschillende opstekers. India, een van de slechtere leerlingen in de globale klas, heeft nieuwe doelstellingen op tafel gelegd om tegen 2070 klimaatneutraal te zijn. Daarnaast zal het land tegen 2030 de helft van zijn energie uit hernieuwbare bronnen halen. Glasgow 2021 is ook de eerste klimaattop die frontaal de aanval opent op fossiele brandstoffen, met name koolstof, hoewel de bewoording op de valreep nog werd afgezwakt van ‘uitfaseren’ naar ‘verminderen’. Verder moet ook methaan eraan geloven, meer dan honderd landen tekenden voor een vermindering van 30 procent tegen 2030. Kemphaantjes China en de VS stuurden een krachtig signaal door hun geschillen aan de kant te schuiven voor een samenwerkingsakkoord rond o.a. methaanuitstoot en schone energie. Ten slotte wordt ook de strijd tegen ontbossing grondig opgeschroefd.

Koudwatervrees

Toch is de uitkomst niet geheel kumbaya en mooie beloftes. Wie hoopte dat China, de nummer één vervuiler, zijn ambities wat zou opschalen, is eraan voor de moeite. President Xi Jinping was zelfs niet aanwezig. Ook andere grote landen als Rusland, India en de VS hadden verschillende keren koudwatervrees en onthielden zich van grote overeenkomsten waardoor deze aan kracht verloren. Célestin Claeys van Extinction Rebellion, een activistische beweging die strijd tegen klimaatverandering, is teleurgesteld: ‘de Cop 26 heeft te weinig daadkracht. De staatsleiders zijn kortzichtig en hebben niet het wereldbelang voor ogen.’ Dan zijn er nog de grote twistappels zoals het fonds van honderd miljard dollar dat armere landen zouden krijgen van hun welvarendere collega’s voor klimaatmaatregelen. Dat geld ligt niet op tafel. ‘Dit is een kwestie van morele rechtvaardigheid’, aldus Claeys. ‘Het is niet makkelijk om een deel van je welvaart op te geven maar het is er tijd voor’. Ook de vraag naar geld van Westerse landen als schadevergoeding voor klimaatdestructie blijft een heikel punt. De EU en VS vrezen dat als ze hier toegeven het einde nog lang niet in zicht is.

Tekst: Matisse Van der Haegen, Eindredactie: Hanne Bral
Foto: Tim Dennell (CC BY-NC 2.0)