22/12/2021

Een Vlaamse ‘Witcher’: toekomst of fantasie?

De razend populaire Netflixreeks ‘The Witcher’ vliegt momenteel voor de tweede keer de wereld rond met een gloednieuw seizoen. De verfilmde boekenreeks is een perfect voorbeeld van het fantasy-genre in zijn volle glorie. Het genre wordt alsmaar populairder, maar… waar blijft dan de Vlaamse fantasy? Jasper Vrancken, filmmaker en -docent aan LUCA School of Arts, neemt de zaak mee onder de loep.

1. Money, money, money

‘Vlaamse televisie kent sowieso weinig fantasy, ook weinig horror of science-fiction. Drie zustergenres die je zou kunnen definiëren als ‘the fantastic’. Voor grote Hollywoodproducties als Lord of the Rings of The Witcher denk ik dat het gebrek in Vlaanderen voor een groot deel aan budget ligt. Maar eigenlijk is het wel complexer dan dat’, vertelt Jasper.

Studio 100 ondervindt hier veel minder last van. Nachtwacht kan, omdat daarbij het budget veel lager ligt. ‘Uiteindelijk zijn het daar slechts een aantal oren die worden opgeplakt en enkele digitale effecten die worden toegevoegd.’ Aldus Jasper.

2. Literair België

Game of Thrones, Good Omens, True Blood, American Gods, Shadow and Bone, His Dark Materials en… The Witcher. Allemaal ongelofelijk populaire televisiefantasy met één gemeenschappenlijke oorsprong: boeken. Veel, misschien zelfs bijna alle, succesvolle fantasyseries zijn adaptaties uit een eerder geschreven verhaal. De filmmaker hoeft zelf geen scrips uit zijn duim te zuigen, maar kan voortbouwen op een bestaande verhaallijn.

‘Wanneer een televisieserie gebaseerd is op een boekenreeks, dan zit daar al een publiek aan vast’

Vlaanderen heeft geen tekort aan schrijvers. Maar fantasyschrijvers? Die zijn dun gezaaid. Toch steekt er af en toe een boekverfilming de kop op. Zo krijgt De Bende van Jan de Lichte, de befaamde roman van Louis Paul Boon, een nieuw leven als titelserie die het streamingplatform Streamz moet lanceren.
Maar of deze serie een even lang leven beschoren is als Game of Thrones, betwijfelt Jasper: ‘De Bende van Jan de Lichte is gebaseerd op slechts één boek, terwijl makers een boekenreeks verkiezen om zich op de baseren, zeker voor series. Wanneer een televisieserie gebaseerd is op een boekenreeks, dan zit daar al een publiek aan vast. De verhalen hebben zich al bewezen. Zo kunnen televisiemakers het verhaal ook veel gemakkelijker omzetten naar het scherm.’

Foto 'De Bende van Jan de Lichte'
Foto: © Streamz

3. Hiërarchie in genres

In september 2021 lanceert televisiezender Canvas de campagne ‘Vroeg of laat kijk je Canvas’. In een kort reclamespotje zie je iemand, die vermoedelijk een televisiemaker van Canvas voorstelt, praten met iemand die tegenover hem zit aan zijn bureau. Het klinkt als een ontslag: ‘Waarom zouden wij met u werken? Wat is uw meerwaarde in het verhaal? Wie bent u? Wat is uw backstory?’ De clip eindigt met een slogan: ‘Vroeg of laat, verwacht je meer van fictie’.

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Canvas (@canvas_tv)

‘Neerkijken op genres is een totaal achterhaald idee’

‘Een totaal achterhaald idee’, vindt Jasper. ‘Zo’n campagne spreekt een heel groot onderscheid uit tussen een soort hoge cultuur en lage cultuur. Dat is helemaal niet meer van deze tijd. Canvas kijkt hier neer op de lage cultuur die zou samenhangen met een zombie. Het ironische is net dat de meeste zombiefilms of -series niet eens gaan over de zombie zelf. Dat is vaak slechts de setting waarbinnen zich een verhaal afspeelt tussen de hoofdpersonages onderling.’

Wie ooit Wim Willaert wil zien strijden met een draak zal dus nog even moeten wachten op de goede wil van de televisiezenders.

4. Sinterklaas als Vlaamse Witcher

Wat als het ooit toch zover komt? Hoe zou Vlaamse fantasy er dan uitzien? Waar gaat het over?

Jasper twijfelt. Volgens hem heeft het geen zin om ergens de rechten te kopen van een of ander Amerikaans boek dat zich daar afspeelt: ‘Zoiets zouden wij nooit maken met Vlaamse acteurs. Misschien moeten we het net zoeken in onze eigen cultuur. In onze eigen mythes, folklore of sprookjes. Iets origineel dat hier geschreven werd. Wie weet zit de universele aantrekkingskracht in de kleine particuliere verhaaltjes van hier, wat dat particuliere ook zou mogen zijn. Zo zouden binnen het genre toch nog onze elementen inzitten.’

‘Misschien moeten we het zoeken in onze eigen mythes, folklore en sprookjes’

Een mooi voorbeeld van wat je met lokale cultuur kan doen is de Noorse horrorfilm ‘Trollhunter’ of ‘Trolljegeren’. In het verhaal komen drie studenten in aanraking met een man die beweert dat hij in naam van de Noorse overheid op jacht is naar gigantische trollen. Allebehalve een kinderfilm en bovenal een meesterwerk volgens Jasper: ‘Ze omarmen de plaatselijke clichés van de trol om er toch iets heel mooi mee te maken.’

Nederlandse filmregisseur Dick Maas maakte ooit de film ‘Sint’. Een horrorverhaal over de vreselijke geschiedenis van Sinterklaas. De productie kreeg lovende commentaar vanuit het publiek en won enkele awards, maar een Witcher? Nee. Zo kan je onze goedheilige man nog niet noemen.

 

Tekst: Jeff Jacobs
Foto: © Indiewire