Het is maart 2020. Heel België zit in een eerste lockdown. De één slaagt aan het bakken. De ander kiest ervoor om stiekem TikTok te downloaden. Ondertussen zijn we bijna twee jaar verder en passeerden er heel wat TikTok-trends de revue, waaronder #BookTok. Wat is #BookTok? En hoe slaagde TikTok erin om de jongere generatie weer aan het lezen te krijgen?

TikTok staat vooral bekend als de applicatie waar jongeren korte muziekfilmpjes kunnen delen. Tijdens de wereldwijde lockdown werd de app razend populair, ook in België. Ondertussen zijn er al meer dan 3 miljoen Belgen actief op het platform. Daarnaast heeft de app een enorme invloed op het ontstaan van trends en challenges: van het maken van Dalgona koffie tot het dansen van de Renegade. Een trend die de laatste maanden opduikt: #BookTok.

TikTok niche

Femke Lippens, @looniemo0ny op TikTok, ontdekte #BookTok tijdens de eerste lockdown: ‘#BookTok is eigenlijk een niche op TikTok. Op TikTok zie je veel niches, denk aan filmpjes over bakken, auto’s of anime. Bij #BookTok maken mensen over de hele wereld videos over boeken: reviews, aanraders, hauls… Zelf was ik al een tijdje gestopt met lezen door de drukte van mijn studies. Om de verveling tijdens de pandemie tegen te gaan besloot ik TikTok te downloaden. Ik zag op mijn TikTok heel wat #BookTok filmpjes verschijnen en ben meteen weer aan het lezen geslagen.’ En dat was blijkbaar voor vele jongeren het geval. Ondertussen is #BookTok op TikTok al meer dan 20 miljard keer bekeken.

@looniemo0ny OMG I HAVE CAPTIONS NOW #booktok #bday #boektok #bookish #looniemo0ny #fyp #foryou #spidermannowayhome ♬ Warm Christmas Lofi Beat – Gloveity

Extensie van Bookstagram

Volgens Doreen Hendrikx, auteur van Zout en @lifeislikealemon op TikTok, is #BookTok eigenlijk een extensie van Bookstagram: ‘Er was altijd al een boekencommunity op Instagram. Daar praten we al lang over boeken: van fangirlen over verhalen tot samen nerdy zijn over onze favoriete interesses die vaak in een hoekje worden geduwd. De content is nu gewoon verplaatst naar een extra platform. Er is een nieuwe plek waar jongeren die van lezen houden elkaar kunnen vinden.’ Het zijn vooral jongeren die hun weg vinden naar TikTok, maar er zijn ook uitzonderingen. Femke: ‘Het leuke aan #BookTok is dat er content wordt gemaakt door 14-jarigen, maar ook door mensen die 30 zijn of zelfs ouder. De leeftijdscategorie is dus redelijk breed.’

#BookTok of #BoekTok?

De hashtag komt overgewaaid van De Verenigde Staten, maar is in België en Nederland aan een opmars bezig onder #BoekTok. Naast heel wat Engelstalige #BookTok filmpjes, verschijnt er ook steeds meer content in het Nederlands. Toch kiezen heel wat Vlaamse TikTokkers ervoor om hun boekencontent in het Engels aan te bieden. Yasmine Van Den Meersch, @thebookishyasmine op TikTok: ‘Ik startte origineel met Nederlandstalige content, want er zijn ook heel wat Belgische en Nederlandse schrijvers die ik aandacht wil geven op mijn account. Maar in de categorie young adult of fantasy zijn er heel weinig Belgische schrijvers te vinden, waardoor mijn account na een tijdje toch de Engelse kant op ging. Je bereikt er uiteindelijk ook een groter publiek mee.’

@thebookishyasmine AGHHH THIS WAS INSANE 🤎 #latebooktokshopping #merci #standaardgeraardsbergen #sbgb #standaardboekhandelgeraardsbergen #sb #standaardboekhandel #event #booktokevent #boektokbe #bookish ♬ I Hear a Symphony – Cody Fry

Booming business

Dat de hashtag ook invloed heeft op het leesgedrag bij jongeren, is af te leiden uit de stijgende verkoopcijfers in de boekenhandels. Yasmine: ‘Ik werk zelf in een boekenwinkel en merkte dat ik daar mijn favoriete genre vaak niet terug vond. Ik besloot daarom onze Engelstalige afdeling onder handen te nemen. Ik maakte er een #BookTok afdeling met de romcoms en fantasy boeken die je op de app vaak tegenkomt. Je merkt dat wat er op TikTok verschijnt ook echt verkoopt. Mensen zakken er speciaal voor af naar de winkel. Onze afdeling is zo populair dat we er zelfs al een #BookTok evenement rond hebben kunnen organiseren.’

Uitgeverijen en auteurs zien nu ook een marketingkans in #BookTok. Femke: ‘Schrijvers en publicatiebedrijven beginnen ook content te maken op TikTok zodat ze meer kunnen verkopen. Daarnaast worden oudere boeken opeens terug populair. Zo ging The Song Of Achilles, een boek uit 2011 van Madeline Miler, eigenlijk out of print gaan, maar door #BookTok kwam er zelfs een nieuwe druk. Ook de boeken van John Green blijven zo in omloop.’

De elite

Na het volgen van #BookTok is er wel een duidelijke tendens: dezelfde boeken komen vaak aan bod, zoals fantasy, young adult en romcoms. Welke boeken zijn er nu populair dankzij TikTok? The Midnight Library van Matt Haig staat dit jaar op vele verlanglijstjes. Ook It Ends With Us van Colleen Hoover of They Both Die At The End van Adam Silvera komen vaak voorbij. En ook de fantasytrilogie De Grisha, nu verfilmd als Shadow and Bone op Netflix, vliegt over de toonbanken. 

@lifeislikealemon #booktok #fanfiction #thesongofachilles #book #booknerd #nerd #classic #dorywrites #fyp #foryoupage #ilias ♬ Do It To It – ACRAZE

Meer dan een trend

Hoe gaat #BookTok verder evolueren? Doreen: ‘TikTok is momenteel de meest populaire app onder jongeren. Het bereik is enorm. Het concept #BookTok, mensen die dus korte filmpjes maken rond boeken, gaat denk ik wel blijven. Zolang er nieuwe boeken komen, gaat ook de content blijven. De hype gaat misschien wat minder worden, maar dat hangt meer samen met de evoluties van de verschillende social media platforms.’

Tekst: Abigaël Dewit
Foto: ©Femke Lippens ©Yasmine Van Den Meersch ©Doreen Hendrikx