‘Monster: The Jeffrey Dahmer story‘ is de nieuwste true crime-serie die Netflix onveilig maakt. Hoewel de kijker gruwelijke en mensonterende beelden te zien krijgt, is het momenteel wel de meest bekeken serie in België. Waarom kijken we zo graag naar waargebeurde misdaadverhalen over seriemoordenaars? Wat maakt true crime zo populair?

‘Midnight Stalker’ en ‘The Ted Bundy Tapes’ gingen ‘Monster: The Jeffrey Dahmer Stroy’ al vooraf, maar de serie over moordenaar Jeffrey Dahmer is momenteel de nieuwste hit binnen de true crime-wereld. Deze productie van Ryan Murphy en Ian Brennan bestaat uit 10 afleveringen waarin je een inkijk krijgt in de gedachtegang van Jeffrey Dahmer, ook wel “de Milauwkee kanibaal” genoemd. In de eerste helft van de reeks wordt voornamelijk getoond hoe de moordenaar te werk ging en zijn slachtoffers maakte. Via lugubere scenes wordt zijn exacte werkwijze keer op keer getoond.

De beelden zijn zo gruwelijk dat je zou denken dat niemand dit wil zien, maar niets is minder waar. In meer dan 60 landen is de reeks over Jeffrey Dahmer de meest bekeken serie op streamingplatform Netflix. Dahmer is niet de enige crimineel die het tot in de top 10 schopte. Ook over de seriemoordenaars Ted Bundy, Richard Ramirez en Jack The Ripper werden meerdere succesvolle series en films gemaakt. Het is wel duidelijk dat we fan zijn van crimiseries die luguber en liefst waargebeurd zijn.

Poging tot een verklaring

Volgens criminologe Lore Mergaerts zijn moorden voor velen onbegrijpelijk en mysterieus. ‘Bij crimiseries, -podcasts of -boeken krijgen we dan een inkijk in het hoofd van de daders of slachtoffers’, vertelt ze in de VRT podcast ‘Snapt ge mij nu?’ Volgens haar zijn er verschillende redenen waarom true crime zo populair is.

Voyeurisme kan zeker een trigger zijn om over dit genre te lezen of om ernaar te kijken. Je komt te weten wat de beweegredenen van een moordenaar zijn. Algemeen is voyeurisme iets vrouwelijker, denk maar aan de roddelbladen die meer gelezen worden door vrouwen dan door mannen. Volgens Mergaerts ligt de interesse in true crime algemeen meer bij vrouwen dan bij mannen. Eerst en vooral zijn seriemoordenaars vaak mannen en wil een vrouw zich liever niet herkennen in de dader. Aangezien de slachtoffers dus vaak vrouwen zijn, kijken ze uit preventie. Ze krijgen een gevaarlijke situatie te zien die fout afloopt en dat kan ervoor zorgen dat ze zich voorbereid voelen.“Stel dat ik ooit slachtoffer word van een verkrachting, dan kan ik me inbeelden hoe dat gaat, omdat ik het al gezien heb. Dat is geen bewuste reden waarom mensen kijken, maar het speelt wel op de achtergrond” verklaart Lore Mergaerts.

‘De dader is vaak een man en je wil jezelf niet herkennen in de bad guy’

Ook criminologe Ariane Bazan is ervan overtuigd dat mensen true crime kijken om voorbereid te zijn. ‘Het doet ons deugd om waargebeurde misdaad op de voet te volgen, omdat het ons een idee geeft van wat we zelf kunnen doen om dat soort gruwelijke situaties te vermijden’ verklaart ze in een artikel van Vice.

Uiteraard zijn crimiseries ook een invulling van ontspanning. Het biedt de kans om even te ontsnappen aan de realiteit. Ook al gaat het over waargebeurde verhalen, het speelt zich af in een totaal andere wereld en het blijft een ver-van-je-bed-show. Het hoge spanningsgehalte zorgt er net zoals bij een cliffhanger voor dat de kijker zijn interesse niet verliest en wil blijven kijken.

De zotten die naar true crime kijken

Caro (21) is een grote fan van true crime en heeft zowat iedere serie op Netflix al bekeken. Al van toen ze tiener was, leest ze boeken over moordenaars als Dutroux en Horion. Ze vindt het interessant om te bekijken hoe en op welke manier daden gepleegd zijn. ‘In docuseries worden sporen van een crime scene geanalyseerd. Ik vind het super interessant om dan mee te denken in het proces’ vertelt ze. Zelf heeft ze ook net de nieuwste serie Dahmer uitgekeken en zoals velen heeft ze alleen maar lovende kritiek. ‘Ik vind het een fantastische serie met geweldige acteerprestaties waarin uit verschillende perspectieven naar het verhaal wordt gekeken.’ Volgens haar geeft de serie een realistisch beeld weer van de maatschappij in de Verenigde Staten: het nog steeds bestaande verschil tussen blanke en zwarte Amerikanen en de povere tussenkomst van de politie hierin. ‘Ik hoop ook dat deze serie voor iedereen, maar vooral voor Amerikanen een eyeopener kan zijn en dat ze leren uit de gemaakte fouten. Moesten die niet gemaakt zijn, was zo een monster nooit zo ver kunnen komen.’

‘In docuseries worden sporen van een crime scene geanalyseerd. Ik vind het super interessant om dan mee te denken in het proces’

Ook Georges (22) is fan van Dahmer en soortgelijke series waar politieonderzoeken in verwerkt zijn. Haar kijkreden is het denkwerk achter de serie. ‘Het houdt me bezig wat er gebeurd kan zijn, niet dat ik daarop kick want ik vind wat Dahmer gedaan heeft heel luguber, maar ik denk graag mee.’ Ze komt graag te weten hoe de moordenaar nu juist zijn slachtoffers heeft gemaakt.

Zarah (29) kijkt dan weer graag naar true crime-series omwille van het choquerende verhaal, de realistische prestaties van acteurs en de aanwezige crime scene beelden.

Liselot (22) vindt niet alleen via Netflix maar ook via Youtube haar weg naar beeldmateriaal over waargebeurde misdaadverhalen. Op de trein doet ze niets liever dan korte filmpjes bekijken over true crime. ‘Ik houd wel van het dramatische en mysterieuze kantje. Ik vind het fascinerend of minstens interessant hoe verknipt mensen kunnen zijn’ aldus de rechtenstudente.

Bonnie (23) is zot van de serie ‘Mindhunters’ waarin verschillende true crimes samen worden gebracht. Ook zij wil meer te weten komen over de beweegredenen van moordenaars: ‘Wat maakt mensen nu instaat om te handelen? Heeft de opvoeding een invloed op het gedrag en daden? En vooral was dit gedrag te voorkomen?’. Hoewel Bonnie het ook angstaanjagend realistisch vindt hoe slachtoffers op de verkeerde plek op het verkeerde moment kunnen zijn, blijft ze fan van true crime.

Zo heeft ieder zijn of haar eigen reden om fan te zijn van true crime en blijft het een populair genre.

Tekst: Ilke Tobback, eindredactie: Stien Leys
Beeld: © Netflix