ACHTERGROND – Hoe zit het met de toekomst voor jonge boeren? ‘Wij zijn de grote zondebok in het verhaal’
De regering keurde onlangs het stikstofakkoord goed, wat arbeiders in de landbouw- maar ook in de industriesector dwingt hun stikstofuitstoot te reduceren. Het akkoord zorgt voor verontwaardiging bij de boeren, die ook al massaal naar onze hoofdstad trokken om te betogen. Is er nog toekomstperspectief voor jonge boeren? ‘Zolang de nieuwe technieken niet worden goedgekeurd, zitten wij met ons bedrijf vast.’
‘Het is goed dat er een stikstofakkoord is, maar ik ben helemaal niet blij met hoe het eruitziet’, vertelt Thijs Vermeulen (29). Hij komt uit een echte boerenfamilie, waar er al meer dan twee generaties geboerd wordt. Hij runt sinds vier jaar een melkveebedrijf samen met zijn broer in Lokeren. Net als vele andere boeren ervaart ook hij moeilijkheden na het stikstofakkoord: ‘Wij als landbouwsector moeten aan totaal andere voorwaarden voldoen als de industrie.’ Zo moet hij allerhande investeringen en aanpassingen doen, inspanningen die niet noodzakelijk in de industrie moeten.
‘Dat maakt het eigenlijk ronduit belachelijk’
Thijs Vermeulen
Twee maten, twee gewichten
Thijs vertelt ons dat de sector al twee jaar vastzit: ‘Voor 2025 moeten we ook al niet rekenen op beterschap. Het is gewoon niet eerlijk.’ Zoals hij eerder aanhaalde, moet de landbouw aan totaal andere criteria voldoen als de industrie, iets waar hij duidelijk een mening over heeft: ‘Voor een plant is stikstof hetzelfde, of het nu ammoniak is of NOx (stikstofoxide). Die plant heeft die stikstof nodig en wat eraan gebonden is interesseert haar niet.’
‘Niet alleen de landbouw zal het stikstofprobleem oplossen, maar wij zijn wel de grote zondebok in het verhaal’, vertelt hij. ‘Als ik vandaag een vergunning aanvraag en ik voldoe niet aan de normen, krijg ik mijn vergunning niet, zelfs met een passende beoordeling. Maar als een fabriek een vergunning aanvraagt – en die gebruikt de best beschikbare technieken – worden die wel gunstig beoordeeld en krijgen die wel hun vergunning. En dat terwijl ze niet dezelfde inspanningen leveren dan wij. Dat maakt het eigenlijk ronduit belachelijk.’
‘De noodkreet om hulp was er, maar er was nooit een oor naar’
Thijs Vermeulen
(Lees verder onder de foto)
Koude sanering
Thijs slaagt er voorlopig in boven water te blijven met zijn uitstoot, maar hij getuigt over collega’s waarbij dat niet het geval was: “Er zijn bedrijven die niets emissiearm hebben staan. Om dan met de huidige rendabiliteit al die zware investeringen te maken, is een enorme uitdaging.’ Het akkoord omvatte ook een opkoopregeling, waarbij boeren die er niet in slagen te reduceren, volledig moeten sluiten. Wel wordt het bedrijf ‘opgekocht’. ‘De regering wou een warme sanering creëren met de opkoopregeling, maar de sector heeft een heel koude sanering doorgemaakt. De noodkreet om hulp was er, naar de overheid toe, maar er is nooit een oor naar geweest. Ik ken bijvoorbeeld ook heel veel varkensstallen die vandaag leeg staan.’ Ook vertelt hij dat de prijs voor een big de lucht in geschoten is: ‘Er wordt mij verteld dat er deze zomer weinig varkensvlees in de rekken zal liggen.’
Dit bericht op Instagram bekijken
Boeren gingen al massaal de straat op om te protesteren tegen het stikstofakkoord.
Thijs gelooft wel nog in de minister van landbouw, Jo Brouns (CD&V). “Ik ben blij dat er wel iemand met een beetje boerenverstand in de regering zit vandaag. Zonder hem had het er helemaal anders uitgezien. Hij heeft ons verdedigd en ook op een correcte manier. Je moet rekenen dat de gemiddelde boer ouder is dan 55 jaar en wanneer die binnen een jaar of tien met pensioen gaat, gaan heel veel bedrijven stoppen.
‘We hebben maar één zekerheid: geen perspectief de komende twee jaar’
Thijs Vermeulen
(Lees verder onder foto)
Toekomst
Om zich te kunnen aanpassen aan het reduceren van de uitstoot zal Thijs zijn bedrijf flink moeten aanpassen. Ze wachten enerzijds op groen licht voor bepaalde technieken van de overheid, maar anderzijds past hij zich nu ook al aan: ‘De technieken die vandaag beschikbaar zijn proberen we toe te passen. Zo hebben we een mestrobot die de roosters proper houdt.’ Volgens Thijs blijken de technologieën die hij vandaag gebruikt al voldoende: ‘We voldoen aan de norm om 15% uitstoot te verminderen, maar we willen er ook wel gewoon een inkomen voor twee huishoudens uithalen en dan zou de veestapel moeten groeien.’ Dat is volgens hem ook de enige manier om een hoger inkomen te halen, maar daarvoor zal hij moeten wachten om de stap te zetten naar de nieuwe technologie.
‘We hebben maar één zekerheid: dat we de komende twee jaar geen perspectief hebben, daarna wordt het nog vingerdik kijken, er kan vanalles gebeuren’, vertelt hij. Hij kan zich geen doelen stellen op lange termijn: ‘Vandaag vind ik dat moeilijk te zeggen. We weten niet waar we naartoe zullen kunnen. Ik hoop gewoon dat ik hier samen met mijn broer van kan blijven leven, want daar doen we het uiteindelijk voor’, klinkt het strijdvaardig. ‘Ik hoef niet de rijkste mens te worden, maar ik hoop wel een op mooi inkomen. Dat is voor mij het belangrijkste.’
Tekst: Wout Ampe
Beelden: © Wout Ampe