‘Het gemeenschapsonderwijs wil minder geschiedenis op school’, kondigde nws.nws.nws aan op Instagram. Maar wat vonden studenten van de lessen geschiedenis in het middelbaar? ‘Er moeten altijd geschiedenislessen zijn.’

Voor sommige studenten zijn geschiedenislessen belangrijk om niet meer dezelfde fouten te maken. ‘Het is belangrijk om te weten wat er vroeger gebeurd is en dat mensen zien wat goed en fout was in het verleden. Op die manier doen we niet opnieuw de verkeerde dingen’, zegt, Amelie Van Oosterwyck (20), student journalistiek aan Thomas More Mechelen. ‘Geschiedenis is belangrijk om de berichtgeving in de media over conflicten en oorlogen te kunnen volgen. Door de achtergrond te kennen, begrijp je beter waarom sommige beslissingen worden genomen. Dankzij de lessen geschiedenis krijg je ook bepaalde levenslessen mee. Het zal studenten helpen om opener te zijn en breder te kijken naar de wereld. Hierdoor krijgen we meer respect voor iedereen en beseffen we dat iedereen het in de geschiedenis moeilijk had.’

‘Elke periode of samenleving is waardevol’, zegt Karel Van Nieuwenhuyse, historicus en prof aan de KU Leuven. Jongeren moeten verplicht los komen van hun eigen standplaats zodat ze verder kijken dan hun eigen perspectieven en standpunten. Ze moeten vooral opgeleid worden voor de samenleving van vandaag op morgen. Maar vooral de zaken van het verleden behandelen die verklaren waarom de wereld er op dit moment zo uitziet.’

‘Tijdens mijn stages als geschiedenisleerkracht zeg ik altijd: ‘Je moet het verleden snappen om het heden te begrijpen’, ‘ zegt student journalistiek Yordi Dietens (24). ‘Het is belangrijk dat deze lessen er nog zijn, want alles wat we nu hebben is te danken aan de geschiedenis. Dankzij de lessen kunnen jongeren beter keuzes maken in het leven en zijn ze niet wereldvreemd. Want ik denk dat jongeren nu minder snel het nieuws volgen, wat maakt de geschiedenisvakken net belangrijker maakt.’

’Hoe mindergeschiedenis, hoe minder inwijding in het historisch denken’

Ook Karel Van Nieuwenhuyse volgt deze mening. ‘Als leerlingen minder weten over het verleden, dan zijn ze minder kritisch tegen misbruik van het verleden. Hoe minder geschiedenis, hoe minder inwijding in het historisch denken. In tijden van een post-waarheids-samenleving, fake news en AI die steeds een sterkere rol gaat spelen, gaat geschiedenis een speeltuin worden van mensen hun denkwijze.’

Volgens andere studenten was het vak belangrijk om betere keuzes te maken in het leven. ‘Het vak geschiedenis is nuttig voor algemene kennis en als je over de dagelijkse onderwerpen wil praten’, zegt Rune Ceulemans (23) student industriële wetenschappen bouwkunde aan de Universiteit Antwerpen. ‘Naar mij gevoel hebben we bijna niets over de oorlogen geleerd. Het meeste heb ik zelf opgestoken in musea en in mindere mate op school. Er moeten altijd geschiedenislessen zijn, want het helpt je om later in je leven keuzes te maken. Het vak geschiedenis is goed als je over bepaalde onderwerpen wilt meepraten die in de media komen.’

Karel Van Nieuwenhuyse gaat hiermee akkoord. ‘Het historisch denken is belangrijk, want je ziet dat het verleden wordt gebruikt en misbruikt in allerlei hedendaagse maatschappelijke debatten. Dat vereist niet alleen goede kennis van het verleden maar ook van de geschiedenis.’

‘Ik ben achteraf blij met mijn lessen geschiedenis, want dit vind ik belangrijk om politieke keuzes te maken’, vertelt Stien Vandebroeck (23), student interieurvormgeving aan Thomas More Mechelen. ‘Het vak mag zeker wat meer gegeven worden. Het mag alleen een beetje interactiever, want dan steken we er meer van op. Het zou leuker zijn als we zelf een soort van vrijheid krijgen om meer te leren over een specifieke periode waarin we geïnteresseerd zijn, want dat ligt bij iedereen anders.’

Ook leerlingen die geen geschiedenis krijgen, vinden het vak wel nodig in onze samenleving. ‘Ik denk dat het goed is om geschiedenis te hebben, want in mijn richting heb ik dat niet’, vertelt Thalita Collier (19), zevendejaarsstudent retail aan Sint-Ursula-Instituut Lier. ‘Ik had wel een soort van geschiedenisvak, wat een combinatie van dingen was. Daarom heb ik weinig geleerd over, bijvoorbeeld oorlogen. Dat is een spijtige zaak, want ik heb ook het gevoel dat je het vak moet gekregen hebben om mee te zijn met bepaalde berichten op sociale media.’

‘Daarom is geschiedenisonderwijs zo van belang om meer nuance en meer diepgang te brengen’

Sociale media en geschiedenis hangen over het algemeen hard samen volgens Karel Van Nieuwenhuyse. ‘Met geschiedenis moeten we leerlingen uitdagen om diepgaand over zaken na te denken en te reflecteren. Daarom is het een heel belangrijk vak voor de ontwikkeling van jonge mensen. Want de sociale media vereenvoudigen ons beeld van het verleden. Het maakt zwart-wit tegenstellingen aan. Het geschiedenisonderwijs is zo van belang om meer nuance en diepgang te brengen in geschiedenis.’

Voor Emma Wenes (23) student journalistiek, was geschiedenis niet altijd even leuk. ‘Geschiedenis was niet echt mijn ding. De toetsen waren moeilijk, door het inzicht dat je nodig had en de leerkracht was saai. Alles werd ingewikkeld uitgelegd en ik heb er niets van onthouden. Het had beter geweest als alles simpeler was of de lessen interactiever.’

‘Misschien zeggen ze dat binnen 300 jaar ook over ons’

Historicus Karel Van Nieuwenhuyse vindt dat de leerkrachten ook een rol spelen om het vak boeiend te maken. ‘Het historisch denken moet centraal staan tijdens de les. Leerkrachten kunnen dit doen met ondersteuning van allerlei materiaalontwikkeling, nascholing en de uitdaging om geschiedenis interessant te maken. Ze moeten het vak boeiend maken.’

Geschiedenis is meer dan alleen maar een tijdlijn en data kennen. ‘Geschiedenis is een tool om een bredere, ruimere en genuanceerdere blik aan te meten. Het helpt om andere perspectieven in te nemen en om niet vlug te oordelen. We weten dat jongeren heel snel hun oordeel klaar hebben staan vanuit hun hedendaagse bril en snel zeggen dat dingen van vroeger achterlijk waren. Maar misschien zeggen ze dat binnen 300 jaar ook over ons’, besluit Karel Van Nieuwenhuyse.

Tekst: Julie De Voght
Foto: Rijksmuseum (CC0 1.0)