Zes Portugese jongeren slepen 32 landen, waaronder België, voor de rechter, omdat ze de landen in kwestie te nalatig vinden als het gaat over klimaatbestrijding. Die nalatigheid is volgens hun ten nadele van zowel de mentale als fysieke gezondheid van jongeren. Maar wat ik me afvraag: moeten we onze manier van klimaatverandering bestrijden niet herzien?

Op 27 september is er een nieuwe klimaatrechtszaak begonnen voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Zes Portugese jongeren beschuldigen 32 landen, waaronder België, ervan hun mensenrechten te schenden door niet genoeg te doen om extreme klimaatverandering tegen te gaan. Zo wordt bijvoorbeeld de uitstoot van broeikasgassen volgens hun niet snel genoeg teruggedrongen.

Concreet vinden ze dat vier artikels uit het Europees Verdrag voor de Mensenrechten geschonden worden. Ten eerste gaat het om het recht op leven, ten tweede om bescherming tegen foltering en onmenselijke behandeling, ten derde om het recht op privacy en een familieleven, en ten slotte om bescherming tegen discriminatie op grond van leeftijd.

Protestgeneratie

Enerzijds vind ik dat onze generatie er met kop en schouders bovenuit steekt als het gaat om actie ondernemen en protest voeren. Geen enkel andere generatie lijkt zo mondig en radicaal op te komen voor maatschappelijke problemen en de slachtoffers ervan. De klimaatzaak die de Portugese jongeren in gang gezet hebben, toont dit nogmaals aan.

Brommige boomers, onze grootouders, daarentegen lijken niet echt op de hoogte van klimaatverandering en/of zien de ernst van de zaak niet in. En Generatie X, de generatie van onze ouders, pretenderen alles te weten en blijven koppig vasthouden aan oude patronen. Zo is de hete zomer van 1976, hét voorbeeld dat er geen sprake is van klimaatverandering.

Blaffende honden bijten niet

Anderzijds vrees ik steeds meer dat al onze klimaatacties, -protesten en -debatten weinig tot geen invloed hebben. Ik herinner me de klimaatmarsen van 2019 in Brussel nog: vol adrenaline en goede moed protesteerde ik samen met 70.000 andere jongeren voor een beter, duidelijker klimaatbeleid. En hoewel de media-aandacht enorm was, veranderde er beleidsmatig weinig tot niets.

Dat gebrek aan invloed komt volgens mij doordat jongeren niet meer geloofwaardig overkomen bij Generatie X – de CEO’s, politici en beleidsmakers van onze generatie. Het zijn extreme acties van Extinction Rebellion of protesten als ‘School for Climate’ die de bovenhand halen, ten koste van geëngageerde groepen of jongeren die zelf op een positieve manier klimaatverandering willen tegengaan. Nu wordt onze generatie klimaatjongeren een beetje afgeschilderd als een generatie met veel woorden, maar weinig daden.

Klimaatrechtzaak

Hoewel ik gevoelsmatig oprecht begrijp vanwaar het onbegrip en de opgekropte frustratie over ons huidig klimaat beleid komt, heb ik bij de Portugese jongeren hetzelfde gevoel als bij groepen als Extinction Rebellion. Beide trekken aan de alarmbel en eisen zo snel mogelijk verandering. Maar buiten beleidsmakers op de vingers te wijzen, lijken ze zelf niet echt voor verandering te zorgen.

Los van enkele praktische vragen die ik heb over het proces zoals: hoe kunnen de jongeren aantonen dat een slecht klimaatbeleid de oorzaak is van hun problemen? En vanaf wanneer ben je voldoende getroffen om ‘klimaatslachtoffer’ te zijn? Denk ik dat we onze manier van klimaatverandering bestrijden moeten herzien en moeten overschakelen op een positievere manier van protest of actie voeren.

Hiermee bedoel ik minder op de vinger wijzen, meer actie ondernemen. Denk bijvoorbeeld aan concrete zaken als 40 Dagen Zonder Vlees of Dikke Truiendag, die respectievelijk aanmoedigen om minder vlees te eten en de verwarming uit te zetten. Beide komen ons klimaat namelijk ten goede.

Tekst: Noah Frooninckx Buelens
Foto bovenaan: Vincent M.A. Janssen via Pexels