Wie actief is op TikTok, maakte de afgelopen weken ongetwijfeld kennis met de watermeloenfilter van de 27-jarige Amerikaanse Jourdan Johnson. De opbrengst van haar populaire filter schenkt ze aan organisaties die hulp bieden aan de bevolking in Gaza. Maar hoe kun je op de meest effectieve manieren gebruikmaken van sociale media hulp te bieden in conflictgebieden?

De Amerikaanse Jourdan Johnson is een augmented reality creator. Ze ontwikkelde de watermeloenfilter op TikTok waarbij gebruikers simpelweg een watermeloentje langs een lijn moeten begeleiden om zaadjes te verzamelen. De inhoud van dit spelletje doet er niet toe, het opzet wel. Dankzij TikTok zijn Effect Creator program kunnen de makers van zo’n filters geld verdienen elke keer iemand de filter gebruikt. Na één week was de filter van Johnson al in 6,5 miljoen video’s gebruikt en verdiende ze de limiet van 14 duizend dollar.

@xojourdanlouise How using this filter can help the people of Gaza 🍉 — @Jourdan 🖤 As an AR creator, I am part of the Effect Creator Rewards program – basically like the creativity fund but for effect creators. This allows me to earn money for each unique video published using my effects*. I have created this FILTER FOR GOOD effect and will be donating the rewards earned to charities providing aid in Gaza. I know many of us don’t know how to help, but it can be as simple as posting a video with this filter! *Effects only can start earning rewards once 200,000 people have posted a video using it, which seems like a lot but it can easily be achieved! Please comments, save, and share to boost and encourage everyone to use this filter 🍉 #newfilter #effecthouse #watermelon #free #blackgirlsintech #augmentedreality #socialchange #filterforgood ♬ Redbone (feat. The Notorious B.I.G. & 2Pac) – $TURCK

‘Ik wil een filter maken met de intentie om vanaf het begin te doneren en een nieuwe manier te vinden om steun te betuigen aan het Palestijnse volk, naast deel te nemen aan protesten’, vertelt ze aan TIME-magazine. Dat ze daarvoor een watermeloen centraal stelt in haar filter, is niet toevallig. Tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 verbood Israël het publiekelijk tonen van de Palestijnse vlag in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever. Als reactie gebruikten de Palestijnen het symbool van een watermeloen, omdat die dezelfde kleuren heeft als hun vlag: rood, zwart, wit en groen.

Best face to face?

Maar terug naar de filter. Johnson gebruikt haar TikTok-account – een sociaal medium – om steun te betuigen in een conflictsituatie. Maar is dat wel de juiste manier van aanpak? De eenentwintigjarige loodgieter Beau De Roeck vindt van niet. Hij heeft zelf bewust geen TikTok-account en vindt sociale media een foute bron om je te informeren, en al zeker om steun te betuigen. ‘Ik zie sociale media als vrijetijdsbesteding’, zegt hij. ‘Vrije tijd moet voor mij niet beïnvloedt worden door politieke standpunten, want zo treedt er enkel meer polarisatie op.’

‘Wanneer mensen informatie aan elkaar doorvertellen, worden er essentiële elementen verdraaid’

Wel benadrukt Beau dat het belangrijk is om hulp te bieden in conflcitsituaties, maar dat kan volgens hem op andere manieren. ‘Wanneer je je stem wil laten horen, ga dan naar een betoging’, raadt hij aan. ‘Of geef geld aan inzamelacties van goede doelen, maar roep je standpunten niet op een sociaal medium waar niemand daarom vraagt. Mensen die niet geïnteresseerd zijn, worden zo ook betrokken.’ Informatieve berichten delen op Instagram zal volgens hem een gesprek op gang brengen, maar geen impact hebben. ‘Ik praat liever face to face met mensen.’

Daar is Lina Benhaj (20), student Journalistiek, het niet mee eens. ‘Wanneer mensen informatie aan elkaar doorvertellen, worden er essentiële elementen verdraaid’, zegt ze. ‘Een sociaal medium is een sterke tool waar we blij mee mogen zijn. Zo kan je je stem makkelijk aan veel mensen laten horen, wat vroeger moeilijker was.’ Als studente Journalistiek vindt ze het haar missie om betrouwbare informatie met haar netwerk te delen. ‘De posts die ik deel zijn bijvoorbeeld van Al Jazeera of AJ+, betrouwbare nieuwsplatformen dus.’ Wel vindt Lina het belangrijk om consequent te zijn in je steunbetuiging. ‘Een korte periode veel delen en twee weken later het conflict vergeten zijn, is geen optie’, vindt ze. ‘Zelf deel ik sinds het begin van het conflict in Israël elke dag een post. Zo deel ik betrouwbare informatie met mensen die het nieuws niet volgen.’

‘Gebruikers van zo’n filters moeten zich aangemoedigd voelen om aan de makers te vragen hoe ze ervoor zorgen dat het geld op de juiste plek komt’

Los van posts delen op sociale media, doet Lina ook donaties. ‘Bij de aardbeving in Turkije deed ik dat en nu ook voor de Palestijnen’, vertelt ze. ‘Dit doe ik bij organisaties die het hele bedrag wat je overschrijft storten en geen percentage voor henzelf houden.’

To do’s

Een andere organisatie is Artsen zonder Grenzen, internationaal bekend als Médecins Sans Frontières (MSF). Zij zijn een internationale humanitaire organisatie die medische noodhulp verleent aan mensen die het slachtoffer zijn van conflicten, natuurrampen, epidemieën of geen toegang krijgen tot basisgezondheidszorg. Ailin Martinez, digitaal strateeg bij Artsen Zonder Grenzen, benadrukt de belangrijke rol van sociale media. ‘Het is voor ons zeer boeiend om te zien dat sommige content creators aandacht vragen voor het werk dat we doen. Het feit dat ze aan fondswerving doen is een interessante ontwikkeling. Zolang ze erin slagen om het geld bij de juiste mensen te krijgen, zie ik geen probleem.’ Die transparantie is voor Martinez cruciaal. ‘Gebruikers van zo’n filters moeten zich aangemoedigd voelen om aan de makers te vragen hoe ze ervoor zorgen dat het geld op de juiste plek komt.’

‘Het is makkelijk om dingen te delen die je raken of waar je het toch al mee eens bent’

Johnson nam die transparantie ter harte en kondigde aan dat ze het geld wat ze met haar filter verdiende aan humanitaire hulporganisaties zoals MSF, Palestine Children’s Relief Fund en Human Appeal zal doneren. Bovenop transparantie opeisen, nodigt Martinez sociale mediagebruikers uit om ook op enkele andere zaken te letten. Controleer altijd de oorsprong voor je een bericht deelt, raadt ze aan. ‘Zo vermijd je dat je beelden deelt die afkomstig zijn van een videogame of van een tunnel in Irak uit 2003 bijvoorbeeld.’

Daarnaast probeer je best ook content te consumeren die buiten je overtuigingen of comfortzone ligt. ‘Zo breng je variatie in je nieuwsfeed’, zegt Martinez. ‘Het doet je beseffen dat je soms bevooroordeeld bent. Het is makkelijk om dingen te delen die je raken of waar je het toch al mee eens bent.’

Als laatste advies raadt Martinez aan om soms een versnelling terug te schakelen. Dagelijks worden er minstens 95 miljoen foto’s gedeeld op Instagram en meer dan 100 miljoen mensen gebruiken dagelijks Instagram stories. ‘De sociale mediawereld nodigt je uit om veel te delen. Ook een conflict evolueert meestal snel. Het is dus normaal dat je de drang voelt om veel te delen omdat je overweldigd bent.’ Maar er zijn ook accounts die maar één of twee dingen per dag delen, maar wel uitleggen hoe ze hun gedeelde informatie controleren. ‘Zo’n accounts maken ons allemaal meer informatievaardig in plaats van overweldigd te worden door de hoeveelheid informatie die we consumeren.’

Tekst: Staf Smets
Foto bovenaan: Kreatikar via Pixabay