Afgelopen zondag, 10 december 2023, vond de wedstrijd KV Mechelen – Club Brugge plaats. De partij eindigde op 0-0, maar werd overschaduwd door een onterecht afgekeurd buitenspeldoelpunt in de 72^e minuut. Het Referee Department liet kort na de wedstrijd weten dat het ging om een ‘menselijke fout’ van de videoref. Hoe kan het dat dit soort fouten nog steeds gebeuren met de technologie die vandaag beschikbaar is? En hoe kan het in de toekomst beter? ‘Het huidige VAR-systeem zit niet goed in elkaar.’

‘De VAR had tussenbeide moeten komen toen het doelpunt van Club Brugge werd afgekeurd vanwege buitenspel. Vanwege een menselijke fout bij de VAR werd het doelpunt ten onrechte afgekeurd.’ Deze tweet stuurde het Referee Department, de vereniging van Belgische voetbalscheidsrechters, vlak na de wedstrijd de wereld in.

De bewuste fase vond plaats in minuut 72. Igor Thiago, de spits van Club Brugge, maakte een kopbaldoelpunt op voorzet van Nusa. Bovenaan in beeld stond KV Mechelen speler Sandy Walsh duidelijk dichter bij het doel dan Thiago, maar toch keurde de videoref het doelpunt af wegens buitenspel. Videoref Kevin van Damme en zijn twee assistenten hadden waarschijnlijk allemaal de aanwezigheid van Walsh gemist, want ze vonden het niet nodig om een lijn te trekken. Hierdoor keurden ze het doelpunt onterecht af. Deze fase zorgt voor heel wat animo in heel het Belgisch voetbal en wakkert de hele VAR-discussie weer aan.

Gebruik van andere technieken

‘Er gaan altijd menselijke fouten gemaakt worden bij zulke fases, dat is een beetje het risico van mensen in te zetten’, zegt Kris Verbert, fairplay-expert en oprichter van de Liefhebbers Zaalvoetbal Cup. ‘Ik vermoed dat in deze fase het camerastandpunt te schuin was en ze de lijn niet eens hebben getrokken.’

Een menselijke fout is dus nooit uit te sluiten, maar zijn er geen andere manieren om de foutmarge naar beneden te halen? ‘Het lijkt mij redelijk aannemelijk dat het voetbal gebruik gaat maken van AI of andere technologieën, en dat zou ook een verbetering zijn in fases zoals deze’, zegt Verbert. ‘Met alternatieve technologieën zal de foutmarge bijna onbestaande zijn. Zeker bij fases zoals buitenspel, bal al dan niet over de lijn… Op dat vlak lijkt het me zeker een verbetering.’

VAR-systeem zoals in hockey

Verbert pleit ook voor een systeem zoals in het hockey, waarbij de videoref enkel in actie komt als een van de twee ploegen expliciet een tussenkomst vraagt. ‘Ik denk persoonlijk dat het beter zou zijn als je elke ploeg voor de wedstrijd twee claims toekent’, zegt hij. ‘Die claims zouden ze kunnen inzetten als ze zelf het gevoel hebben dat er iets belangrijk misgelopen is. Zodra een ploeg een claim gebruikt, roept men de VAR op en ligt het spel stil. De VAR zou dan ook op zichzelf beslissen zonder de hoofdscheidsrechter naar het scherm te roepen zoals nu het geval is.’

‘Scheidsrechters maken menselijke fouten, maar vaak protesteren trainers en spelers overdreven’ – Kris Verbert

Het VAR-systeem met claims zou ook voor de clubs een betere optie kunnen zijn, omdat dan steeds duidelijk is wanneer er al dan niet een tussenkomst is van de videoref. Nu is dat niet altijd duidelijk omdat de VAR quasi elke fase nakijkt. Het kan ook een manier zijn om meer respect af te dwingen voor de arbitrage volgens Verbert.

‘Scheidsrechters maken menselijke fouten, maar vaak protesteren trainers en spelers overdreven’, zegt hij. ‘Bij elke vorm van protest zou ik daaraan een claim koppelen. Stel dat een speler heel boos is op de arbitrage. Op dat moment kan de scheidsrechter zich wenden tot de trainer en hem de keuze geven of hij een gele kaart geeft, of een VAR-claim voor heel de ploeg inroept. Dan zal het overdreven protest ook verminderen en meer respect komen voor scheidsrechters. Het zal zorgen voor een mentaliteitswijziging.’ Deze fout heeft duidelijk weer voor heel wat opschudding gezorgd. De VAR-discussie is weer springlevend.

Tekst: Renzo Vangenechten
Foto bovenaan: Robin Dekempe (CC BY 2.0 DEED)
Foto tekst: © Kris Verbert