(TIJD)REIZEN NAAR BERLIJN 1961 – AVUS Berlijn: een voormalige Formule 1-baan en de thuis van ‘de muur des doods’
Een tribune naast een autosnelweg en een motel met een groot autologo. Het is geen alledaags beeld. In het Duitse Berlijn is het een bekend straatbeeld. Maar hoe komt het straatmeubilair naast de AVUS-autosnelweg terecht? ‘Dit gebouw diende vroeger als controlekamer.’
Wie de Duitse hoofdstad Berlijn via zuidwestelijke richting binnenkomt, rijdt de ring op via de AVUS. De Automobil- Verkehrs- und Übungsstraẞe werd tussen 1913 en 1921 gebouwd door keizer Wilhelm II van Duitsland. Daardoor is het de oudste autosnelweg in Europa. Tussen 1926 en 1998 schuurden verschillende soorten racewagens over het AVUS-asfalt.
‘In het begin was AVUS een normale autosnelweg’, weet de enthousiaste receptioniste van het AVUS-motel. ‘Halverwege de jaren ’20 werd de baan in de weekends als racecircuit gebruikt. Het circuit had een simpel design met twee rechte stukken die verbonden werd door twee bochten, de Nordkurve en Südkurve. De totale lengte bedroeg in het begin bijna twintig kilometer wat veel is voor een racecircuit. Tijdens deze races diende dit gebouw als controlekamer voor de wedstrijdleiders.’
Tijdens de eerste decennia werd het racecircuit voornamelijk als testbaan gebruikt. Maar door het simpele design veranderde de baan begin jaren ’40 drastisch. De noordelijke bocht kreeg een nieuwe uitstraling. Zo kwam er een hellende kombocht van bijna 44°. Na de tweede wereldoorlog werd de baan korter gemaakt tot 8,3 kilometer.
Daarnaast werden er verschillende tribunes en race gerelateerde gebouwen geplaatst.
Muur des doods
‘De ingekorte baan en de snellere kombocht stimuleerden de race-ervaring op de baan’, zegt de vriendelijke receptioniste. ‘Maar door de hoge snelheid op de rechte stukken en door de snelle bochten kunnen ongelukken niet vermeden worden.’
‘Verschillende piloten verloren de controle over de wagen in de snelle en steile kombocht. Daardoor reden ze van de baan en crashten ze. Sommige coureurs slingerden zelfs uit hun bolide en lieten zo het leven.’
Dit bericht op Instagram bekijken
Het AVUS-circuit heeft niet de allerbeste reputatie als racecircuit. Daardoor kreeg de beruchte noordelijke kombocht ‘de muur des doods’ als bijnaam. Maar toch mocht het circuit een race organiseren van de koningsklasse van de autosport.
‘In 1959 reden er Formule 1-wagens over dit circuit’, weet de receptioniste. ‘Maar doordat een coureur (de Fransman Jean Behra, red.) in de Nordkurve van de baan vloog en stierf en door de te hoge bandenslijtage bleef het bij een F1-race. Daarna werd er geen enkele wedstrijd op een circuit met kombochten verreden.’
Laatste race
De kombocht op het AVUS-circuit werd afgebroken, er werd verder geracet met een vlakke Nordkurve. Enkel DTM en Formule 3-wagens reden daarna op het AVUS-circuit.
Ondanks enkele aanpassingen aan de snelle baan voldeed het circuit niet meer aan de moderne racenormen. De laatste wedstrijd werd gereden in 1998, voordat het circuit met een afscheidsevenement in 1999 officieel sloot.
De oudste snelweg van Europa neemt weer zijn oorspronkelijke opzet aan. De Nordkurve werd omgetoverd tot een snelwegparking, de meeste tribunes en meeste gebouwen werden afgebroken.
‘Na de sluiting van het circuit bleven enkel dit gebouw, met Mercedeslogo en de tribune aan de overkant van de straat over’, weet de onthaalbediende. ‘Dit pand werd verbouwd tot een motel met een restaurant terwijl de tribunes nu cultureel erfgoed zijn. De Nordkurve is vandaag bijna onherkenbaar en fungeert vandaag als onze parking.’
Duizenden wagens en vrachtwagens scheuren voorbij de restanten van een historisch racecircuit zonder te beseffen welke taferelen hier vroeger hebben afgespeeld.
Tekst: Dario Smekens
Afbeelding boven: © Heimatsammlung