Het verschil kan nauwelijks groter zijn: waar wekelijks gemiddeld 37.000 fans de vrouwen van Arsenal aanmoedigen, blijft Oud-Heverlee Leuven steken op zo’n 200 fans. Nochtans zijn beide topploegen in hun land. Net als andere Belgische ploegen slaagt OHL er niet in fans naar het stadion te lokken. Waarom heeft het vrouwenvoetbal in België zo weinig supporters?

Het recordaantal toeschouwers bij een vrouwenwedstrijd in de reguliere competitie (Lotto Super League) ligt op 2.613 fans. Voor een wedstrijd van de Red Flames (nationale vrouwenploeg) lag dit record op 8.832 fans. In 2023 werden beide records verbroken tijdens de bekerfinale tussen Standard Femina en Genk Ladies met 9.027 supporters. Tot nog toe het grootste aantal supporters ooit bij een vrouwenvoetbalwedstrijd in België, zo blijkt uit een artikel dat de RTL publiceerde in 2024.

Supporterscultuur in opbouw

“De bezetting in het stadion valt vaak tegen, zeker als je het vergelijkt met landen zoals Engeland, waar ploegen soms het hele stadion uitverkopen. Als je dat dan vergelijkt met België, is het wel schrijnend om te zien hoe weinig volk er in het stadion zit”, vertelt Stien Jansen, voorzitster van de LeuvElles.

De LeuvElles is de eerste supportersclub van de damesploeg van OHL en meteen ook de eerste in Vlaanderen. Waar de mannenploeg negen supportersverenigingen heeft, heeft de damesploeg er nu ook één. “Het initiatief is enorm goed ontvangen door de club. De speelsters, coach en stafleden waren superenthousiast en steunen ons volledig. Samen met de resterende fans in het stadion proberen we voor sfeer te zorgen, al is dat met 200 mensen helemaal niet hetzelfde zoals bij de mannen”, vertelt Jansen.

Ook bij KAA Gent Ladies zitten er gemiddeld zo’n 300 supporters in het stadion. “In Gent kan ik best tevreden zijn met dit aantal. Wat je wel ziet in de Lotto Super League (Belgische vrouwenvoetbalcompetitie) is dat de aanhang altijd heel familiaal is. De meeste fans zijn familieleden of vrienden”, vertelt Nia Elyn, Red Flame en aanvoerster van KAA Gent Ladies. “Voor de gewone competitie wordt veel minder reclame gemaakt dan voor wedstrijden van de Flames, daarom is de opkomst enorm verschillend.”

Een nieuwe aanpak

In maart 2024 kwam de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) met een ambitieus vierjarenplan voor het Belgische vrouwenvoetbal, genaamd ‘Believe and Achieve’. Een van de doelstellingen is om tegen 2028 dubbel zoveel fans aan te trekken bij wedstrijden van zowel de Red Flames als in de reguliere competitie. Zo moet de fanbeleving naar een hoger niveau getild worden, een dameswedstrijd gaan kijken moet een onvergetelijke avond worden. De KBVB wil er verder heel wat aan doen om de bekendheid van het vrouwenvoetbal te verhogen. Zo willen ze nieuwe doelgroepen aanspreken via marketing, en een financiële verloning toekennen aan ploegen die zelf gericht acties ondernemen om nieuwe fans aan te trekken.

“Het is een heel ambitieus plan, maar het zou top zijn als het lukt”, vindt Elyn. Ze vertelt dat het Europees Kampioenschap van komende zomer hierin ook bepalend zal zijn. “Als we het met de Flames daar goed doen, kan dit wel eens voor een enorme boost in het aantal supporters zorgen. Net zoals toen Engeland in 2022 het EK won.”

Ook voor Stien Jansen komt dit vierjarenplan geen moment te vroeg. “Het duurt heel lang om vrouwenvoetbal van de grond te krijgen. Vrouwenvoetbal moet evenveel prioriteit krijgen als mannenvoetbal”, zegt ze. “Zowel op het veld – denk aan VAR (videoscheidsrechter) en infrastructuur – als daarbuiten. Zo was er tijdens de afgelopen bekerfinale geen VAR aanwezig die had moeten beslissen over een discutabele rode kaart die de match bepaalde. Daarnaast moet in de communicatie en fanbeleving evenveel moeite gestoken worden als bij de mannen. Er is nog veel dat beter kan”, besluit ze.

Voor de wedstrijd tegen Standard voorzag OHL een supportersbus voor de LeuvElles en andere fans om af te zakken naar het Sclessin-stadion. “Op de bus was er plaats voor 55 mensen, we zijn uiteindelijk maar met 25 mensen naar Luik vertrokken. Het is heel moeilijk om mensen te mobiliseren. Hiervoor moeten wij, maar ook de KBVB zich richten op nieuwe doelgroepen. Er zijn heel wat mensen die de optie van het vrouwenvoetbal nog niet echt durven verkennen, hierop moet gefocust worden”, vindt Jansen.

“Er moet voor het vrouwenvoetbal in België altijd enorm veel reclame gemaakt worden vooraleer er een goede opkomst is”, vindt ook Elyn. Zelf draagt ze haar steentje bij om mensen naar het stadion te lokken. Zo verzorgt ze vaak prijsuitreikingen bij meisjestoernooien: “Die meisjes zie je dan vaak terug in het stadion.” Zelf is ze ook fan van de Nederlandse aanpak, waarbij damesploegen zelf op bezoek gaan in scholen of bij toernooien om zo heel wat jonge fans te winnen.

Bij de Cats lukt het beter

Opmerkelijk: waar de Red Flames een record neerzetten van 8.800 fans, kon de tegenhanger uit het basketbal, de Belgian Cats, het hele Antwerpse Sportpaleis uitverkopen. Volgens het Nieuwsblad waren er in februari 2024 zo’n 13.700 toeschouwers aanwezig tijdens een wedstrijd. Ook in het buitenland is de steun voor de Belgische basketbaldames enorm. Tijdens de Olympische Spelen van de zomer van 2024 konden de Cats tijdens hun wedstrijd tegen de USA genieten van steun van zo’n 17.000 Belgische fans (cijfer: Basketballbelgium.be).

Maar waarom lukt het de Belgian Cats dan wel om zoveel supporters aan te trekken? Dit heeft volgens Stien Jansen ook te maken met de prestaties van beide ploegen. “Ondanks sommige mooie prestaties van de Red Flames hebben ze het de laatste jaren toch net iets minder gedaan. Zeker als je het vergelijkt met de Belgian Cats, die Europees kampioen werden. Die successen geven natuurlijk ook een boost aan het aantal aanwezige fans.”

Nia Elyn denkt dat er ook nog een andere factor speelt: “Het spel van vrouwenbasketbal is heel gelijkaardig aan dat van de mannen, terwijl er een groter verschil is tussen mannen- en vrouwenvoetbal, met een andere intensiteit en dus een andere beleving en sfeer.”

Hoop voor de toekomst

Elyn kijkt toch met enige jaloezie naar de Engelse ploegen die de stadions uitverkocht krijgen: “Het is mijn ambitie om ooit in zo’n vol stadion te spelen. Het liefst in België, als ik echt mag dromen.” Zelf woonde ze ooit een wedstrijd van de Arsenal-vrouwen bij: “Als je het vrouwenvoetbal ziet dat daar zo groot is, dan vraag je je echt af of België daar ooit aan kan tippen.”

Het is noodzakelijk dat de Belgische ploegen, net als de voetbalbond, voldoende blijven investeren in de damesploegen. Dat doet ook Leuven: “OHL kan een pionier worden voor de groei van het Belgische vrouwenvoetbal”, zegt Jansen. “Met de LeuvElles willen we bijdragen aan die groei. Voornamelijk voor OHL en zijn speelsters, maar ook voor het Belgische vrouwenvoetbal in het algemeen”, besluit ze. Ook Elyn ziet concurrent OHL het heel goed doen: “Nu zij kampioen zijn geworden en in de voorrondes van de Champions League mogen spelen, zullen ze hun kwaliteit moeten verbeteren. Andere Belgische ploegen gaan hen hierin moeten volgen.”

Uitgelichte afbeelding: Elias Rom | Rom images