De Vlaamse regering kondigde in haar Septemberverklaring aan dat ze de hogescholen, universiteiten en steden wil helpen om 3.300 extra betaalbare koten te bouwen. Daarvoor heeft  ze een budget van 226,5 miljoen euro over. Maar wie zijn die studenten waarvoor de Vlaamse regering nu in de bres springt?

Om het urgente kotentekort aan te pakken wil de Vlaamse regering de handen uit de mouwen steken. En dat is nodig, want de KU Leuven voorspelde in april 2023 dat tegen 2026 de teller van het kotentekort op maar liefst 4.000 zal staan. 

Het budget dat Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) uittrekt, 226,5 miljoen euro, kunnen we in drie componenten opdelen. Ten eerste is er 100 miljoen euro die woonmaatschappijen met een negatieve rentevoet kunnen lenen. De andere 100 miljoen euro van het budget zorgt ervoor dat universiteiten en hogescholen renteloos kunnen lenen bij de Vlaamse regering om zo koten te bouwen en te renoveren. De laatste 26,5 miljoen euro van het budget dient om nieuwe gronden te kopen die gebruikt zullen worden om basiskoten, koten zonder een eigen badkamer en keuken, te bouwen. 

‘De planning is heel druk, maar wanneer ik niet werk kom ik financieel niet rond’

Die bijstand is nodig, want een betaalbaar kot vinden is niet eenvoudig. En zeker niet als je op financieel vlak in nauwe schoentjes zit en zelf je kot (gedeeltelijk) moet betalen. Emely Verachtert (20), studente Geschiedenis aan de UGent, begint nu aan haar derde kotjaar in Gent. Al sinds het begin van haar studie moet ze zelf financieel bijspringen, want van thuis uit zijn er niet genoeg middelen. ‘Doordat ik beursstudent ben kreeg ik voorrang op andere studenten bij de koten van de universiteit zelf’, zegt ze. ‘De beurs die ik krijg staat volledig op mijn naam, dus ik betaal daar alles mee: mijn inschrijvingsgeld, mijn cursussen en mijn kot. In mijn eerste bachelorjaar betaalde ik 181 euro voor mijn kot, maar nu is de prijs voor datzelfde kot al gestegen naar 350 Euro.’ 

Emely krijgt een beurs omdat haar mama een chronische spieraandoening heeft waardoor ze niet kan werken en een ziekte-uitkering krijgt. Meer dan twintig euro per week ontvangt Emely niet van thuis, maar gelukkig heeft ze haar beurs, al volstaat die niet. ‘Ik ben blij met de beurs die ik krijg, maar vorig jaar moest ik in totaal toch nog 1000 euro extra zelf betalen. Daarom ben ik verplicht te werken doorheen het jaar. Op dit moment doe ik van maandag tot vrijdag de ontbijtshift in een Bed & Breakfast in het centrum van Gent. Gelukkig heb ik ‘s ochtends nooit les en is mijn campus vlakbij de B&B.’

Werken met een studie combineren is niet uitzonderlijk. Ook rechtenstudent Jan-Thomas Roefs (21) klust bij in het Leuvense horecaleven om zijn kot te betalen. ‘Ik zit met 5 vrienden op kot, maar op 3 jaar tijd is de prijs van ons kot met bijna 400 euro gestegen’, vertelt hij. ‘Dat voel je wel aan je portemonnee. Mijn ouders vinden dat ik een derde van de huur zelf moet betalen omdat we in Leuven wonen en ik er toch op kot ga. Daarom werk ik in de zomer een hele maand als redder. Met dat geld kan ik dan in één keer de kothuur aan het begin van het academiejaar aan mijn ouders betalen.’ Maar enkel die maand in de zomer werken volstaat voor Jan-Thomas niet om doorheen het jaar ook financieel zonder zorgen te zitten. ‘Daarom werk ik ongeveer twee avonden per week in de Leuvense horeca, zodat ik doorheen het jaar comfortabel kan leven. Maar makkelijk is dat niet, want ik ben ook actief als vrijwilliger binnen de sociaal-culturele sector, waar toch wat tijd in kruipt.’ Maar niet werken is geen optie voor Jan-Thomas. ‘De planning is soms heel druk, maar wanneer ik niet werk kom ik financieel niet rond. Daarom werk ik meer in weken waarin mijn agenda het toelaat, zodat ik in drukke weken het op werkvlak wat rustiger aan kan doen.’ 

Ook Daras Van den Bosch (22), toekomstig student Sociaal Werk, en Anouk Bellemans (22), student Onderwijskunde, zitten op kot in Leuven en moeten zelf meebetalen. ‘De voorbije jaren studeerde ik niet, maar werkte ik wel’, zegt Daras. ‘In januari 2024 begin ik met de studie Sociaal Werk, maar ik zit wel al sinds eind augustus op kot. Daarom beslisten mijn ouders dat ik tot januari alles zelf moet betalen, maar vanaf dan betaalt mijn vader een deeltje mee. Ik zal ook tijdens mijn studie moeten blijven werken, want mijn vader betaalt niet heel mijn huur. De eerste maand van mijn studie ga ik één of twee avonden per week werken en dan evalueer ik na een maand of dat haalbaar is. Zo niet, dan zal ik me volledig op de studie focussen, maar wordt het financieel wel moeilijker.’

Anouk begint aan haar tweede jaar op kot in Leuven en moet een derde van de huur zelf betalen. Ook voor haar is een studentenjob bovenop haar studie cruciaal. ‘Veel zakgeld krijg ik niet, dus ik werk meestal twee keer per week bij een schoenenwinkel’, zegt ze. ‘Meestal één volledige dag en één halve dag. In het weekend geef ik dan nog een uurtje bijles en een uurtje dansles. Dat lukt meestal, maar een goede planning is cruciaal.’

Tekst: Staf Smets
Foto’s: © Staf Smets