24/04/2021,

Oud-Berchem: duik in een multicultureel bad met een dorpsgevoel

Als je het station Antwerpen-Berchem langs de achterkant uitloopt dan kom je meteen terecht in de bruisende Statiestraat van Oud-Berchem. De wijk heeft een divers inwonerspubliek en dat is zichtbaar in de winkelstraat, parkjes en pleintjes. Verschillende culturen ontmoeten er elkaar en dat werkt. Onze 21bis-reporters liepen samen met enkele locals rond door de wijk om de sociale mix in kaart te brengen. 

De Nederlandse socioloog Maurice Crul omschreef de superdiversiteit in de wijk als een plek waar de Vlaming nieuwkomer wordt. Verschillende generaties Turken en Marokkanen groeiden erop. Op de vraag wat Oud-Berchem zo uniek maakt, halen de inwoners vaak het dorpskarakter aan. De Oud-Berchemnaren omschrijven het als: ‘met elkaar leven in plaats van naast elkaar leven.’

Buurtregisseur Raf Verstrepen staat in voor het stadstoezicht in het district Berchem. Samen met zijn hond wandelt hij door de wijk om een kijkje te nemen op verschillende plaatsen. ‘Ik houd me vooral bezig met het bestrijden van overlast en samenlevingsproblemen en zorg voor veiligheid in de buurt’, zegt Raf. ‘We zorgen er met het district Berchem ook voor dat mensen bij ons terecht kunnen als ze iets willen organiseren. We kunnen hen dan ondersteunen door nadarhekken of ander materiaal uit te lenen’, voegt hij toe.

Restaurants in de Statiestraat ©Özlem Küçük

De Statiestraat loopt over in de Driekoningensstraat en vormt zo de winkelas van Oud-Berchem. ‘Je vindt hier winkels, takeawayzaken en restaurants uit verschillende culturen terug. Toch proberen sommige winkeliers zoals Suzy Wuyts de krachten te bundelen om samen dingen te organiseren’, vertelt Raf. Naast de gewone middenstand doen ook pop-ups het steeds beter. Verder kom je in het straatbeeld ook een aantal kleine moskeeën en Afrikaanse kerkjes tegen. ‘Ze vestigen zich in gewone huizen maar op zondagen, in niet-coronatijden, is het gegarandeerd feest daarbinnen. Een misviering gaat er daar veel vrolijker en met meer gezang aan toe dan bij ons’, lacht Raf.

Wereld van verschil

Op slechts 500 meter van het hart van Oud-Berchem ligt de Cogels-Osylei, een van de mooiste en duurste straten van Antwerpen. Het station van Berchem scheidt de prachtige architectuur van de herenhuizen van het multiculturele Oud-Berchem. Daarbij vormt het station een grens tussen twee verschillende leefwerelden.

Lees meer over de Cogels-Osylei en Zurenborg in dit artikel uit onze reeks Reporting The City.

Volgens Niki Poppelaars van het buurthuis Posthof heerst er toch nog veel armoede in de wijk. ‘Met ons buurtwerk bieden we simpele dingen aan zoals computerlessen, beschikbare computers om op te werken, een sociaal restaurant en de jeugdwerking Kras‘, legt ze uit. Hiermee wil de vzw de sociale cohesie versterken en een ontmoetingsplek zijn voor buren. Ook het district Berchem ondersteunt initiatieven van inwoners om de sociale mix te bevorderen.

Ontmoeten in de moestuin

In onderstaande reportage vertelt Aisha Abraham van Posthof over het project Stadsakker. Hiermee willen ze buren verbinden door samen te tuinieren. Ook Gert Van Hoogten, collega van Raf bij het district Berchem, legt uit hoe hij de diversiteit in Oud-Berchem ervaart.

Street-Art

Naast de stadstuintjes van Posthof maakt ook het uitgebreide aanbod streetart Oud-Berchem levendiger. De vele graffitischilderingen van zowel professionele als niet-professionele kunstenaars geven kleur aan de wijk. Onder andere in de Krugerstraat kan je veel werken bewonderen. ‘We hebben hier al enkele jaren het internationale festival Meeting of the Styles mogen ontvangen waar binnenlandse en buitenlandse graffitiartiesten op afkomen om de muren te komen bespuiten’, vertelt Raf. Het district Berchem heeft één van de langste graffitimuren van Europa en daar zijn ze trots op. Ze willen Berchem zo extra in de verf zetten. Je kan zelf een wandeling maken langs de werken van meer dan 150 artiesten.

Graffitikunst van het festival ‘Meeting of the Styles’ ©Özlem Küçük

Ontdek nu Oud-Berchem op een virtuele manier via onze storymap.

Tekst, reportage & foto’s: Özlem Küçük en Jeroen Gielen