‘Jongeren zoeken amper hulp bij mentale problemen’: het is de titel van een opvallend artikel in De Morgen. Jammer genoeg slaat het wel de nagel op de kop, want volgens het onderzoek van de KU Leuven Youth in Transition: EMPOWER is de stap naar hulp als een jongere psychische klachten ervaart nog steeds te groot. De stap is zo moeilijk dat 70% van de jongeren hem gewoon niet durft nemen. Toch wil ik hen aanmoedigen om hulp te zoeken, want hoe cliché het ook klinkt, het helpt écht.

Wat mij vooral stoort, is de negatieve berichtgeving rond mentale gezondheidszorg in de media. De wachttijden blijven immens lang en daar zijn jongeren het rechtstreekse, soms zelfs fatale, slachtoffer van. Het systeem staat niet op punt: hulp zoeken is duur, ingewikkeld en vermoeiend.

‘Het is dus tijd voor een nieuw narratief over mentale gezondheidszorg in de media: iets constructiefs, iets positiefs, iets hoopgevends.’

Begrijp me niet verkeerd: het is enorm belangrijk dat de problemen die ik hierboven aankaartte op de agenda worden gezet, want verandering mag echt niet langer op zich wachten. Maar als enkel die problematiek in de media aandacht krijgt, hoe moeten jongeren dan die aartsmoeilijke stap naar hulp toch durven te zetten? Het vraagt al veel moed om te erkennen bij jezelf dat je niet oké bent. Voeg daarbij nog schaamte, onbegrip in je omgeving en/of financiële zorgen en je krijgt een berg complexe redenen om geen hulp te zoeken. De media hoeven daar niet nog een schepje bovenop te doen door haar pessimistische berichtgeving. Het is dus tijd voor een nieuw narratief over mentale gezondheidszorg in de media: iets constructiefs, iets positiefs, iets hoopgevends.

Er bestaan zonder twijfel moedige mensen die met de nodige professionele begeleiding hun moeilijkheden proberen overwinnen en daar ook in slagen. Waarom schuiven we die niet meer naar voren? Het kan enorm helpend zijn om te lezen dat er een uitweg is en vooral, dat je die niet alleen moeten zoeken. Zien of horen hoe een lotgenoot hun situatie aanpakt, zou zomaar het laatste duwtje in de rug kunnen zijn voor iemand die zelf ook hulp wil krijgen maar niet weet hoe of waar te beginnen.

Naar het motto ‘wees de verandering die je zelf wil zien’, stel ik mezelf kwetsbaar op en deel een stuk van mijn verhaal. Omdat ik zelf weet hoe moeilijk die stap naar hulp is. Omdat je angsten overwinnen niet vanzelfsprekend en al zeker niet makkelijk is. Omdat ik hoop dat het anderen kan helpen. Maar vooral omdat ik ervan overtuigd ben dat onze professionele zorgverleners echt houvast kunnen bieden in moeilijke tijden.

‘Mijn therapeute sleurde mij door gitzwarte periodes, ze was en is nog steeds mijn houvast.’

Zo’n anderhalf jaar geleden zette ik de, voor mij hoognodige, stap naar hulp. Ik was bezorgd over mijn relatie met eten en hoe die een angstaanjagend grote impact had op zowel mezelf als mijn omgeving. Heel voorzichtig kaartte ik het eens aan bij mijn huisarts, al verwachtte ik niet meteen dat zij het als een probleem zou zien. Ik was er zelf niet helemaal van overtuigd dat er iets ernstigs aan de hand was, dus ik schrok toen de term eetstoornis viel. Gelukkig reageerde mijn huisarts goed en liet ze me meteen de ernst van de situatie inzien. Ze wist naar welke personen ze mij kon doorverwijzen en samen stelden we een voorlopig plan van aanpak op.

Twee dagen later zat ik al achter mijn computer klaar om een intakegesprek te houden bij een diëtiste/therapeute die me verder zou begeleiden. Er was een plekje vrijgekomen omdat een andere patiënt annuleerde. Het klikte meteen met mijn therapeute en ik had het gevoel dat ze me goed zou begeleiden. Ik besef maar al te goed dat dat eerder de uitzondering op de regel is en dat ik dus een goede portie geluk aan mijn zijde had. Maar daar ben ik oprecht dankbaar voor. Wanneer ik zelf de woorden niet meer vond om te communiceren met mijn omgeving, het begrip daar dus grotendeels wegviel en ik de vat op mijn situatie verloor, zorgde mijn therapeute wel voor begrip. We bleven praten. Ze probeerde me te laten zien dat het anders kon. Ze sleurde mij door gitzwarte periodes. Ze was en is nog steeds mijn houvast.

Ondertussen neem ik steeds meer stappen richting herstel en dat is echt te danken aan de professionele begeleiding die ik krijg. Zonder hen zou ik enkel verder weggezakt zijn in mijn eetstoornis en geen enkele stap ondernomen hebben om van die vreselijke silent killer af te geraken. De weg is nog lang en de bijhorende ups en downs zijn mij niet onbekend, maar ik heb wel echt het gevoel dat het anders kan. Dat neemt niet weg dat het moeilijk blijft, want moeilijk is hier een understatement. Maar ik ben hoopvol en positief, en probeer oplossingen te zoeken die werken voor mij. Dat gun ik elke jongere die worstelt en zich alleen voelt.

Tekst: Jani Lambrechts
Beeld bovenaan: © Jani Lambrechts